سایت فارسی العربیه در گزارشی که درباره وضعیت اقتصادی ایران تهیه کرده از قول کارشناسان عرب نوشته است: «ایران در سایه‌ی اوضاع کنونی تا ۶ ماه بیشتر دوام نخواهد آورد.» برخی از کارشناسان میگویند اوضاع حتی از دوران جنگ هشت ساله با عراق نیز وخیم‌تر شده است.
دو سال پس از اجرای طرح هدفمند کردن یارانه‌ها و چند ماه بعد از آغاز دور جدید تحریم‌های اقتصادی علیه ایران، وضعیت اقتصادی بسیار اسفناک گزارش شده است.
روز دوشنبه (۲ مرداد/۲۳ ژوئیه) گروهی از مردم نیشابور در اعتراض به افزایش قیمت مواد غذایی و کمبود برخی از اقلام اساسی از جمله مرغ، در بازار دست به تجمع اعتراضی زدند.
ویدئوهایی که در همین ارتباط در سایت یوتیوب منتشر شده است، نشان می‌دهد مردم معترض در جریان این راهپیمایی به سردادن شعارهایی علیه دولت پرداخته‌اند.
به گفته شاهدان عینی، تجمع اعتراضی به صورت خودجوش و ابتدا از مقابل یک مرغ فروشی آغاز شده که به علت عدم دریافت سهمیه گوشت مرغ از فروش آن خودداری کرده است.
تارنمای ندای سبز آزادی نیز روز دوشنبه دوم مرداد، از مرگ یک زن در صف دریافت مرغ با قیمت دولتی خبر داد.
به گزارش این وب‌سایت، این حادثه در محل برگزاری نمایشگاه ارزاق ماه رمضان در فرهنگسرای خاوران واقع در خیابان خاوران در جنوب شرقی تهران روی داد.
به علت ازدحام جمعیت و گرمای هوا، زنان حاضر در صف به سمت کولر گازی فروشگاه هجوم آوردند و سه نفر از آنها دچار برق گرفتگی شدند. ندای سبز آزادی مرگ یک زن را تایید کرده است.
در پاییز ۱۳۸۹ زمانی که طرح هدفمندی یارانه‌ها توسط شورای نگهبان به تصویب نهایی رسیده بود و مراحل اولیه اجرایی را طی می‌کرد، دکتر فریدون خاوند استاد اقتصاد دانشگاه پاریس در گفت‌وگو با دویچه‌وله از آغاز بی‌موقع و بدون برنامه این طرح انتقاد کرد و نسبت به پیامدهای آن هشدار داد.
به عقیده فریدون خاوند، یکی از پیامدهای اجرای نادرست طرح هدفمندی یارانه‌ها، پاگیری “جنبش گرسنگان” بود. اکنون با گذشت نزدیک به دو سال از اجرای این طرح، گویا پیش‌بینی این کارشناس اقتصادی به واقعیت نزدیک می‌شود.
رشد صعودی قیمت مایحتاج اولیه، بالا رفتن نرخ ارز و طلا، واقعی سازی قیمت حامل‌های انرژی در کنار شکل‌گیری اعتراضات پراکنده مردمی از جمله نشانه‌‌هایی هستند که وضعیت کنونی اقتصاد ایران را نمایان می‌کنند.
البته باید توجه داشت که تورم در ایران با هدفمندی یارانه‌ها آغاز نشده است. فریدون خاوند می‌گوید در دهه ۹۰ میلادی که اکثر کشورهای در حال رشد توانستند تورم را تک رقمی کنند، ایران موفق به این کار نشد و وضعیت کنونی ادامه همان روند است.
فریدون خاوند تاکید می‌کند که طرح واقعی‌سازی قیمت‌ها یا همان هدفمند کردن یارانه‌ها طرحی درست است که از ۲۰ سال پیش درباره اجرای آن صحبت شده است. او در ادامه می‌گوید: «چگونگی اجرای این تصمیم در یک شرایط خاص و ویژه و ابتکارهای بسیار نادرستی که برای انجام آن در پیش گرفته شد، به‌خصوص از طریق پخش یارانه‌های نقدی و محروم کردن واحدهای تولیدی از کمک‌هایی که بعد از پیاده کردن این طرح می‌بایست به آنها می‌شد، به فشارهای تورمی در ایران دامن زد.»
اقتصاد ایران تا کی دوام خواهد آورد؟
از تاریخ اول ژوئیه، ۱۱ تیرماه تحریم خرید نفت ایران از سوی اروپا و نیز ممنوعیت بیمه نفتکش‌های ایرانی به اجرا در آمده است.
سایت فارسی العربیه در گزارشی که درباره وضعیت اقتصادی ایران تهیه کرده از قول کارشناسان عرب نوشته است: «ایران در سایه‌ی اوضاع کنونی تا ۶ ماه بیشتر دوام نخواهد آورد.»
فریدون خاوند این پیش‌بینی را نزدیک به واقعیت نمی‌داند. به گفتهی او ایران براساس آمار صندوق بین‌المللی پول چیزی ۱۰۰ تا ۱۱۰ میلیارد دلار ذخیره ارزی دارد. به اعتقاد این کارشناس، این مقدار ذخایر ارزی به ایران اجازه می‌دهد که تا حدود یک سال واردات خودش را تأمین کند.
از سوی دیگر وی می‌گوید که ایران همچنان می‌تواند به صادرات نفت ادامه دهد: «کسی جلوی صادرات نفتی ایران را نگرفته و ایران کماکان با وجود این که تولید نفت‌اش کاهش پیدا کرده و صادرات نفتی‌اش هم به مقدار زیادی کمتر شده است، توانایی این را خواهد داشت که مقداری نفت صادر کند و از این راه درآمدهای ارزی داشته باشد که البته نسبت به گذشته کاهش زیادی خواهد داشت ولی به‌هرحال برای ایران مهم خواهد بود. من تصور نمی‌کنم که این پیش‌بینی در مورد این که ایران تنها شش ماه فرصت خواهد داشت، جامه عمل بپوشد. ولی به‌هرحال اقتصاد ایران در بدترین موقعیت بعد از سال‌های جنگ ایران و عراق قرار گرفته است.»
بازگشت به دوران جنگ هشت ساله ایران و عراق
صف کشیدن برای دریافت مرغ به قیمت دولتی، زمزمه‌های دو نرخی و سه نرخی شدن ارز، تشویق مردم به مصرف کمتر کالاهای غیر ضروری همه و همه یادآور دوران هشت ساله‌ی جنگ ایران و عراق هستند.
فریدون خاوند می‌گوید: «زیر فشار تحریم‌اقتصادی و بحران داخلی اقتصاد، تنها سناریویی که برای رهبران جمهوری اسلامی باقی می‌ماند، این است که به آن دوره برگردند.»
وی تاکید می‌کند که از لحاظ سیاسی و اجتماعی شرایط با آن دوران فرق کرده چرا که در آن زمان ایران درگیر جنگ خارجی بود و به همین دلیل مردم حاضر به همه‌گونه فداکاری بودند ولی در شرایط کنونی مردم هرگونه نارسایی را به نظام نسبت می‌دهند و حاضر به پذیرش این همه هزینه که به گفتهی او ناشی از اشتباهات بزرگ سیاسی و اقتصادی است نیستند.
شکل‌گیری پراکنده اعتراضات خیابانی که نمونه‌ای از آن در نیشابور دیده شده، شاید اولین نشانه نارضایتی مردم از وضعیتی باشد که در شرایط غیرجنگی، یادآور دوران جنگ هشت ساله ایران و عراق است.
از: دویچه وله