نوشتۀ ناصر اعتمادی
هدف این توافقنامه محدود کردن توانایی غنی سازی اورانیوم از سوی ایران به منظور تولید سلاح اتمی است که در ازای آن جامعۀ جهانی متعهد می شود تدریجاً مجازات های اقتصادی علیه تهران را لغو کند.
این توافقنامه خواستار آن است که فاصلۀ زمانی مورد نیاز ایران برای تولید احتمالی جنگ افزار اتمی به دوازده ماه افزایش یابد، به طوری که قدرت های جهانی از فرصت کافی برای شناسایی و نابودی نظامی زیرساخت های اتمی ایران برخوردار باشند.
خبرگزاری فرانسه افزوده است که این فاصلۀ زمانی باید دست کم به مدت ده سال رعایت شود.
ایران در حال حاضر دارای ۱۹۰۰۰ سانتریفیوژ یا دستگاه غنی کنندۀ اورانیوم است که از این تعداد حدود ۱۰۲۰۰ سانتریفیوژ “عملیاتی” توصیف شده اند. بر اساس اسناد محرمانه ای که اسرائیل منتشر کرده و از نظر کارشناسان آمریکایی معتبر و قابل استناد شناخته می شوند، آمریکا خواستار آن است که تعداد سانتریفیوژهای تهران به ۶۵۰۰ تا ۷۰۰۰ کاهش یابد.
بر اساس توافقنامۀ موقتی ژنو در سال ۲۰۱۳ ایران نیمی از ذخیرۀ اورانیوم غنی شدۀ خود را با غلظت بیست درصد در اورانیوم غنی شده با غلظت پنج درصد حل کرده است. از آنجا که غنی سازی اورانیوم با غلظت بیست درصد بسیار شبیه روش غنی سازی اورانیوم با غلظت نود درصد برای تولید سلاح اتمی است، مذاکره کنندگان غربی در تلاش اند که ذخیرۀ اورانیوم غنی شدۀ ایران با غلظت پایین در سطح کنونی اش باقی بماند.
به موجب قراردادی که خطوط اساسی آن تهیه شده ایران اجازۀ استفاده از تأسیسات غنی سازی فوردو را از دست خواهد داد و تأسیسات غنی سازی نطنز نیز اجازۀ تولید پلوتونیوم لازم برای ساختن جنگ افزار هسته ای را از دست می دهد.
همزمان نه فقط آژانس بین المللی انرژی اتمی دسترسی کامل به کلیه تأسیسات اتمی ایران را خواهد داشت، بلکه بر کنترل و نظارت اش بر ذخایر سوخت اتمی ایران خواهد افزود.
در حالی که ایران خواستار لغو همزمان تحریم های آمریکا، اروپا و سازمان ملل است، قدرت های غربی از تعدیل تدریجی مجازات ها سخن می گویند. به گفتۀ کارشناسان لغو تحریم ها یکی از موارد حساس مذاکرات اتمی ایران و قدرت های جهانی است. در توافقنامه شان با ایران، قدرت های جهانی در عین حال حق ایران را برای استفاده از برق اتمی یا انرژی صلح آمیز هسته ای به رسمیت خواهند شناخت.
مرضیه افخم، سخنگوی وزارت امور خارجۀ ایران، چهارشنبه چهارم مارس در کنفرانسی خبری در تهران گفت که “مسئلۀ تحریم ها یکی از جدّی ترین مباحث” در مذاکرات جاری اتمی با آمریکا است. او گفت : دولت ایران خواستار رفع همۀ تحریم هاست و معتقد است که توافق کامل باید در یک مرحلۀ صورت بپذیرد و شامل همۀ مسائل مورد مناقشه شود.
از: ار اف ای