پرونده بورسیه‌ها دوباره به صدر اخبار بازگشت. آن هم در نخستین دیدار کمیته آموزش عالی کمیسیون آموزش مجلس با وزیر علوم. فرهادی قول داده که تا پایان امر پیگیر مسائل مربوط به بورسیه‌ها باشد. ابعاد ماجرا البته بسیار گسترده است. خیلی از متخلفان حالا مدرک دکترا را در جیب گذاشته‌اند و وزارت علوم جلوی استخدامشان را گرفته، برای هزارو۲۰۰نفری که هنوز دنبال جایابی‌اند، حکم منع استخدام زده شده و الزام به پرداخت خسارت و هزینه‌هایی که وزارتخانه در طی سال بیهوده پای این افراد هزینه کرده است. جالب آنکه برخلاف تأکید برخی نمایندگان و تقلیل پرونده تخلف بورسیه‌ها به ۳۶ مورد، حالا جواد هروی در گفت‌وگو با «شرق» تأکید دارد هزار و ۸۸۸ دانشجوی دکترای بورسیه‌شده در موضوع تبدیل داخل به خارج تخلف کرده‌اند و بسیاری از همین دانشجویان با مشکلاتی از جمله کبر سن و شرط معدل و مدرک معادل مواجه‌اند. او همچنین مسئله حضور نام برخی مسئولان دولت گذشته و نمایندگان را تأیید کرده و تأکید دارد که نهادهای قضایی و مسئول بدون توجه به مقام و نام افراد و بر حسب قانون با افراد متخلف برخورد خواهد کرد. او از اینکه به شرط رانت برخی افراد در دولت گذشته از حیاط خلوت دانشگاه راهی کرسی‌های دانشگاه شده‌اند، گله دارد و مجلس را در برخورد با این شکل از استخدام‌ها مسئول می‌داند.
واکنش وزیر به خطای صورت‌گرفته در بورسیه‌ها چه بود؟
ایشان گفتند دستگاه‌های نظارتی، قوه‌قضائیه و دیوان محاسبات به تخلف گسترده رسیدگی خواهند کرد.
تعداد اینها چقدر است؟
زیاد است، الان عدد ندارم. البته تأکید کنم که وزیر علوم و کمیته بر نگاه غیرسیاسی در پیگیری این پرونده اصرار دارند.
خب قبول دارید که اینها در یک فضای سیاسی خاص رخ داده؟
در آن مورد تردیدی نیست. به خاطر همین اصرار داریم به تخلف‌ها در دولت رسیدگی شود. متأسفانه نفس اجرای عدالت با این بورسیه‌های غیرقانونی در دولتی به اصطلاح عدالت‌محور زیر سؤال رفت و در حق بسیاری از دانشجویان شهرستانی و مستعد جفا شد. جفایی که صرفا مادی نبوده و ابعاد معنوی آن بسیار گزاف و گران است و به ازدست‌رفتن سرمایه اجتماعی نسل مستعد و تحصیلکرده از وزارت علوم منجر شده، اعتمادی که با رسیدگی به این پرونده تا حدودی ترمیم خواهد شد.
برخی نماینده‌ها از جمله سخنگوی کمیسیون امنیت در برنامه زنده تلویزیونی گفتند که تخلف بورسیه‌ها ۳۶ مورد بوده، کلیت تخلف‌ها چه میزان است؟
همان سه‌هزار نفر و اندی که آقای فرجی‌دانا گفتند. البته خب سطح تخلف‌ها فرق دارد. ولی ماجرای آن ۳۶ نفری که گفته‌اند مربوط می‌شود به پرونده‌هایی که آنقدر اوضاع‌شان وخیم بوده که در همان مرحله اول لغو دکترا شدند. اما در تمام پرونده‌های دیگر نیز موارد متعددی از تخلف وجود دارد. البته خیلی از دانشجویان دکترا پیش از این ماجراها به دلایل اخلاقی خودشان از ادامه دکترا صرف‌نظر کردند.
خب اگر دنبال دلایل اخلاقی بودند که از این رانت استفاده نمی‌کردند.
برخی بالاخره متنبه شده بودند، حتی پیش از اطلاع‌رسانی دکتر فرجی‌دانا در موضوع بورسیه‌ها، ترک دانشگاه کردند.
عمده تخلف‌ها چه بوده؟
معدل‌های بسیار پایین، کبر سن و عدم تأیید اعضای هیأت‌امنا. برای نمونه از هزار مربی‌ای که بورسیه شدند، کمتر از نیمی‌شان مجوز هیأت‌امنا را ندارند. با اینها برخورد می‌شود. افراد متخلف بر اساس درجه تخلف باید همه خسارت را هم برگردانند. خیلی از اینها اصلا امکان برخورداری از بورس نداشتند اما با رانت از این امتیاز بهره‌مند شدند.
اقدام عملی مجلس و وزارت علوم در این زمینه چه خواهد بود؟
جلو استخدام افراد متخلف گرفته می‌شود.
تکلیف لغو دکترای اینها چه می‌شود؟
برخی از این افراد خیلی پیش‌تر از ماجرای رسانه‌ای‌شدن، دکترا گرفته‌اند و حالا اقدام عملی وزارت علوم، جلوگیری از استخدام آنهاست.
یعنی دقیقا جلو استخدام چندنفر گرفته خواهد شد؟
از میان مربی‌های دانشگاه، حدود ۵۰۰ نفرشان تخلف گسترده دارند؛ نه مجوز هیأت‌امنا دارند و نه جایابی شده‌اند. اینها استخدام نخواهند شد. دلیل اصلی‌اش این است که هیچ دانشگاهی با این معدل‌های پایین هیأت علمی نمی‌پذیرد. هزار و ۸۸۸ نفر هم تبدیلی خارج به داخل هستند، اینها بیشتر مدنظر‌ند. چرا که این افراد اصلا در آزمون شرکت نکردند و البته حدود ۲۰۰نفری که از سهمیه ایثارگران استفاده کرده‌اند. حتی متأسفانه در میان اینها هستند افرادی که مدرک معادل دارند.
آقای فرجی‌دانا به جذب گسترده دانشجوی دکترا در رشته علوم انسانی اشاره داشتند.
متأسفانه از تعداد هزار و ۸۸۸ بی‌آزمون، هزاروصد نفرشان مربوط به رشته‌های انسانی‌اند. اصلا رشته علوم انسانی داخل شامل بورسیه نمی‌شود و واقعا این تخلف محرز است. متأسفانه اینها بضاعت علمی کافی ندارند و از پله‌های رانت بالا آمده‌اند.
لغو استخدام چندنفر در دستور کار است؟
دست‌کم هزارو۲۰۰ دانشجویی که به این شکل دکترا گرفته‌اند.
تنبیه تنها شامل همین لغو استخدام می‌شود؟
خیر، علاوه‌بر لغو استخدام، اینها باید خسارت بپردازند.
یعنی چه؟
تمام هزینه‌های پرداخت‌شده تا اخذ مدرک و ارائه بورس باید به صندوق وزارت علوم بازگردد.
می‌دانید که در فضای دانشگاه‌های ما متأسفانه از دوره آقای احمدی‌نژاد استادانی جذب شده‌اند که محصول همین‌رانت‌بازی‌ها بوده‌اند، برنامه نمایندگان چیست؟
متأسفانه سطح تخلف‌ها فراوان بوده و خیلی‌ها از در پشتی دانشگاه و حیاط خلوت وارد شده و صاحب کرسی شده‌اند. سر فرصت باید با اینها هم برخورد شود.
ماجرای درج اسامی مسئولان و برخی نمایندگان در فهرست بورسیه‌های غیرقانونی صحت دارد؟
بالاخره نام برخی مسئولان دولت گذشته و نمایندگان در فهرست آمده و دستگاه قضایی بدون توجه به نام و موقعیت آنها با پرونده این افراد برخورد خواهد کرد.
از: شرق