زندان زاهدان با بیش از دوهزار زندانى و حدود ۳۵۰ زندانى محکوم به اعدام یکى از مراکز بزرگ نقض حقوق بشر در ایران محسوب مى شود.
به گزارش خبرگزارى هرانا، ارگان خبرى مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، حدود ۳۰۰ زندانى در زندان زاهدان به اتهامات مواد مخدر و ۵۰ تن نیز به اتهام قتل عمد، زیر تیغ اعدام و در انتظار اجراى حکم به تحمل حبس مشغول اند.
همچنین بند ۳ این زندان که مخصوص زندانیان سیاسى-امنیتى است بالغ بر ۲۳۰ زندانى را در خود جاى داده است، اگرچه به گفته یک زندانى که به تازگى آزاد شده است در بند موسوم به امنیتى شمارى از زندانیان با اتهامات غیر امنیتى نیز نگهدارى مى شوند.
زندان زاهدان داراى هشت بند است که دو بند هفت و هشت دو طبقه و بزرگ تر از سایر بندها است و زندانیان بیشترى را در خود جاى داده است، جمعیت حاضر به خواب همیشه بیش از ظرفیت و تعداد تخت هاى بند ها است و به همین دلیل همواره شمار زیادى از زندانیان در اتاق هاى بند به عنوان کف خواب مى خوابند.
رفتار پرسنل و مأمورین زندان با زندانیان، خشن و غیرمحترمانه است و رفتارهاى غیرقانونى و ضرب و شتم زندانیان بر خلاف قانون به بخشى از رویه این زندان تبدیل شده است.
یکى از منابع هرانا به عنوان مثالى درباره بدرفتارى مسئولین زندان گفت: “مأمورین زندان در اسفندماه گذشته به یک زندانى به نام اسماعیل رضایى ۲۸ ساله، که به تازگى از مرخصى برگشته، مشکوک شده اند براى حمل مواد مخدر و سه روز به ستون مخصوص این کار بسته مى شود، در نهایت مشخص مى شود که مواد مخدر با خود حمل نکرده و وقتى اعتراض و تهدید به شکایت از مأمورین مى کند، به شدت ضرب و شتم مى شود و دو تا از دندان هایش مى شکند، زندانى کتک خورده اقدام به شکایت مى کند و در عوض به مدت بیست روز به قرنطینه فرستاده مى شود و تا کنون ممنوع الملاقات و مرخصى شده تا شکایتش را از مأمورین پس بگیرد و رضایت بدهد.”
همچنین در اوایل اردیبهشت ماه، در بازدید مدیر کل سازمان زندان هاى استان از این زندان، وى در واکنش به شکایت زندانیان از کمبود امکانات، دستور داده است تا کلیه تلویزیون ها و یخچال هاى زندانیان را که به هزینه خود زندانى ها تهیه شده، از بند جمع آورى کنند.
وضعیت تغذیه و رسیدگى هاى درمانى زندان زاهدان نیز مانند اغلب زندان هاى شهرستان ها نامناسب است و علاوه بر آن اعزام به بیمارستان خارج از زندان نیز با عدم همکارى مسئولین زندان و دادستانى به سختى انجام مى شود.
نحوه اعطاى مرخصى به زندانیان، نیز مشابه اغلب زندان هاى ایران به تایید شوراى زندان و قاضى دادگاه بستگى دارد، توانایى زندانى در حفظ و قرائت قرآن یکى از مواردى است که مى تواند منجر به موافقت شوراى زندان با درخواست مرخصى یک زندانى شود.
به گزارش هرانا، زندان زاهدان با جمعیتى بالغ بر دوهزار نفر و بیش از ۳۵۰ زندانى محکوم به اعدام، به مدت ۳ سال از اردیبهشت ماه ۱۳۹۱ تحت ریاست محمد حسین خسروى اداره مى شود.