ژان خاکزاد
شهریار عدل روز یکشنبه برابر با سی و یکم خردادماه در پاریس پرونده یک عمر تلاش در راه فرهنگ و تاریخ ایران را بست و در سن ۷۲ سالگی زندگی را وداع گفت. شهریار عدل در سال ۱۳۲۲ در تهران دیده بر جهان گشود.
در سال ۱۳۳۸ برای ادامه تحصیل به پاریس رفت و تحصیلات دانشگاهی را در دانشگاه سوربن در رشته تاریخ آغاز کرد و سپس راهی مدرسه موزه لوور شد تا تاریخ و هنر، باستانشناسی مشرق‌زمین و تاریخ هنرهای دوره اسلامی را بیاموزد.
به مدرسه معماری و هنرهای زیبای فرانسه «بوزار» رفت و مدرک دکترای خود را از این مدرسه نامدار گرفت. رساله او زیر عنوان فتوحات همایون به تاریخ جنگ‌های شاه عباس اختصاص داشت.
او بود که نخستین گام را برای ثبت آثار باستانی ایران در میراث فرهنگی جهانی برداشت. تا آنجا که در مهرماه سال ۱۳۸۸ در مجمع عمومی سازمان یونسکو مدال فرهنگ جهانی این سازمان به نام پنج قاره به شهریار عدل اهدا شد.
یکی از یاران شهریار عدل، داریوش شایگان، فیلسوف و اندیشمند ایران در تهران در گفت‌وگو با رادیو فردا چنین از او یاد می‌کند:
«آقای شهریار عدل یک عمر بی سروصدا به این مملکت خدمت کرد بدون اینکه خودش را مطرح کند. فکرش این بود که آثار تاریخی این مملکت را نجات بدهد. در رشته خودش هم بی‌نظیر بود. آدم خیلی مهمی را از دست دادیم. سعی می‌کرد قبل از هرچیز گذشته بزرگ مملکت را تا آنجا که می‌تواند مرمت کند، بشناساند، به یونسکو معرفی کند. مرگ او را من به ملت ایران تسلیت می‌گویم.»
علی دهباشی سردبیر فصلنامه بخارا نیز در تهران از درگذشت شهریار عدل به رادیو فردا چنین گفت:
«این افتخار را داشتم که دکتر شهریار عدل چندین نوشته در مجله کلک و بخارا منتشر کرد. یعنی این لطف را به مجله ما داشت که در اختیار ما گذاشت. برای من ریشه نماد یک ایرانی بزرگی بود که همیشه در کارها به مفهوم کلی فرهنگ ایران می‌اندیشید. تمامی کارهایی که کرده بعدها معلوم خواهد شد که او چقدر برای ثبت آثار بزرگ میراث فرهنگی ایران در مجامع جهانی کوشید. نشانه‌های تاریخی ایران بزرگ به جهانیان شناسانده شد و ثبت شد.»
قرار است پیکر شهریار عدل به زادگاهش ایران باز گردد تا در سرزمینی که به آن عشق می‌ورزید به خاک سپرده شود. روانش شاد باد.
از: رادیو فردا