آنچه که در پی می آید گزارش اجمالی و ماهیانه وضعیت حقوق بشر در ایران در دوره زمانی تیر ماه ۹۴ است که به همت نهاد آمار، نشر و آثار مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران تهیه شده است، این گزارش با توجه به حجم محدود آن و نیز به دلیل عدم اجازه فعالیت گروه های مستقل مدافع حقوق بشر در ایران نمی تواند بازتاب دهنده کامل وضعیت حقوق بشر در ایران باشد.
لازم به یادآوری است بخش آمار این تشکل بصورت سالانه گزارش مفصل تر خود را به اشکال آماری و تحلیلی از وضعیت حقوق بشر در ایران منتشر می کند.
گزارش تفصیلی، آماری نقض حقوق بشر در تیرماه ۱۳۹۴
اگر چه در تیرماه سال ۱۳۹۴ به دلیل مصادف شدن با ماه رمضان شاهد کاهش گزارشگری در زمینه‌های مختلف بودیم ولی نقض سیستماتیک حقوق بشر در ایران همچنان مانند گذشته ادامه داشت و گزارش‌هایی در راستای نقض حقوق بنیادین بشر نشر گردید که در ادامه به مهم‌ترین آن‌ها خواهیم پرداخت.
به دلیل همزمانی با ماه رمضان آمار اجرای احکام اعدام کاهش معناداری در تیرماه نشان داده است ولی از برجسته‌ترین موارد اعدام در این ماه باید به اعدام ده محکوم به قصاص در زندان رجایی شهر کرج و اعدام درملأعام در خراسان رضوی اشاره کرد.
رییس کل دادگستری استان فارس نیز در اظهاراتی صریح اعلام کرد که تقریباً هر هفته حکم قصاص و اعدام در فارس اجرا می‌شود ولی همه آن‌ها علنی نیستند
از سوی دیگر شاهد موارد متعدد بخشش اعدامیان بودیم که بخشش یک محکوم به قصاص در زندان کاشان، بخشش ۱۴ محکوم‌به قصاص در قم از این جمله بود.
از دیگر اخبار خوشایند و مرتبط با اعدام اینکه حکم اعدام سهیل عربی نقض شد و پس از ماه ها بی خبری زنده‌بودن سامان نسیم و محبوس بودن وی در زندان زنجان به اطلاع وکیل و خانواده اش رسید.
تیرماه با تداوم تعرض به حقوق اولیه اقلیت‌های قومی و دینی در ایران همراه بود که بارزترین آن‌ها، مهاجرت اجباری و منع امامت یک امام جماعت اهل سنت، احضار امام‌جمعه اهل سنت راسک به وزارت اطلاعات و وضعیت حقوق شهروندی اقلیت اهل حق بود که به تذکر کتبی نماینده مجلس درباره نقض حقوق اقلیت یارسان در مجلس انجامید.
در رسته‌ی نقص حقوق شهروندان بهایی مانند گذشته شاهد تبعیض و آزار و اذیت متعدد هموطنان بهایی بودیم و در همین راستا دادگاه ۴ شهروند بهایی در گرگان برگزار شد، ممانعت از دفن یک شهروند بهایی در سنندج از دیگر موارد نقض حقوق بشر در تیرماه بود بدین‌صورت که باگذشت دو روز از درگذشت شهروند بهایی “باجی خانم محمدی فر” نیروهای امنیتی و انتظامی همچنان از خاک‌سپاری وی در “گلستان جاوید”، مدفن ویژه بهاییان سنندج ممانعت نمودند.
در زمینه نقض حقوق شهروندان مسیحی و به‌خصوص نوکیشان مسیحی می توان به بازداشت حمید جلیلوند و بیش از ۱۰ روز بی خبری از وی اشاره کرد.
ورود اتباع افغان به استان مازندران ممنوع اعلام شد تا نقض حقوق پناهجویان و شهروندان افغانی نیز در تیرماه ادامه داشته باشد.
درزمینهٔ حقوق کودکان می توان به اعتراض دانش آموزان شین آبادی به مستمری ۶۰۰ هزارتومانی و ابتلای بیش از ۴ درصد کودکان خیابانی تهران به ایدز اشاره کرد و همچنین انوشیروان محسنی بندپی،رئیس سازمان بهزیستی کشور گفت که سالانه یک هزار کودک زیر سه سال در سطح کشور رها می‌شوند.
خود سوزی یک زن در اردبیل ، افزایش زنان کارتن خواب و برخورد جدی قوه قضاییه با بدحجابی از جمله گزارش هایی بودند که از وضعیت بغرنج زنان خبر می دادند و احمد علم الهدی امام جمعه مشهد نیز در سخنانی زن ستیزانه با اشاره به بحث حجاب گفت که نمی‌شود با زن “ولنگار” با عطوفت رفتار کرد، پرویز فتاح رئیس کمیته امداد، نیز با اعلام اینکه یک‌میلیون و ۳۰۰ هزار سرپرست خانوار زن در کمیته امداد وجود دارد، از زنانه شدن فقر در کشور خبر داد.
تجمع اعتراضی ۱۷۰ کارگر شاغل و بازنشسته نیشکر هفته تپه، گزارشی درباره پایین‌ترین دستمزد برای کارگران ایرانی و ادامه اعتراض کارگران عسلویه به پرداخت نشدن معوقات مزدی، گزارش هایی بودند که وضعیت نامناسب کارگران را توصیف می کردند ضمن اینکه اعلام شد که ۹۰ درصد کارگران قراردادهای موقت امنیت شغلی ندارند.
اخراج خبرنگاران سرویس کارگری ایلنا که اعتراض معلمان وفعالان مدنی را در پی داشت نیز از دیگر گزارش های مرتبط به وضعیت کارگران در تیرماه بود.
مرگ کارگران به دلیل فقدان ایمنی محیط کار در تیرماه نیز ادامه پیدا کرد، خودسوزی کارگر زن به دلیل اختلاف با کارفرما در مشهد، مرگ دو کارگر در شهرستان مهدیشهر و مرگ دو کارگر جوان در تهران تنها نمونه هایی از گزارش های متعدد در این زمینه بود.
در بخش حقوق صنفی و تشکل ها در این ماه می توان به تحصن بیش از ۷۰ فعال مدنی در مقابل اوین در اعتراض به بازداشت دبیرکل کانون صنفی معلمان، اعتراض پرستاران به طرح پرداخت مبتنی بر عملکرد و تجمع سکوت معلمان و بازداشت ده‌ها معلم اشاره کرد.
تبصره ماده ۴۸ قانون دادرسی کیفری جدید که موجب دسته بندی وکلا می شود از دیگر موارد جنجالی تیرماه بود که مطابق آن در جرائم سیاسی و امنیتی متهمین در مراحل تحقیقات مقدماتی باید وکلای خود را از لیست وکلای مورد تایید قوه قضائیه انتخاب کنند، این قانون اعتراض جمع زیادی از وکلای دادگستری به تبصره مزبور را در پی داشت.
درزمینهٔ تضییقات فرهنگی ممنوعیت فعالیت یک خواننده در صداوسیما ، تهدیدهای آن‌چنانی برای لغو یک کنسرت، محاکمه مدیرمسئول انصاف‌نیوز به اتهام انتشار اخباری درباره محصوران و اعتراض دوباره مراجع به اکران فیلم سینمایی رستاخیز گزارش هایی بود که در تیرماه منتشر شد.
درزمینهٔ ی بهداشت و محیط‌زیست در این ماه گزارشات اندکی منتشر شد که غالب آن‌ها با موضوع آلودگی هوا و محیط‌زیست و کمبود منابع آبی در کشور بود. تحصن اهالی روستاهای شهرستان قصرقند به خاطر کمبود شدید آب شرب، هشدار مرکز پژوهش‌های مجلس درباره شدت گرفتن خشک‌سالی، سد بختیاری در کمین آثار تاریخی ۱۸ هزار ساله گزارش هایی در این راستا بود، همچنین صبح سه‌شنبه ۱۶ تیرماه غلظت ذرات معلق در هوای استان سیستان و بلوچستان یک هزار و ۵۷۷ میکروگرم بر مترمکعب گزارش‌شد که به بیش از ۱۰ برابر حد مجاز و سه برابر حد بحران رسید.
توجه خاص به موارد نقض حقوق بشر
در این بخش سعی شده به گزارش‌هایی از نقض حقوق بشر در آبان ماه که با حساسیت و توجه بیشتری از سوی افکار عمومی مواجه شدند، اشاره شود. بدیهی است که این توجه بیش‌تر، الزاماً به معنی شاخص بودن و یا فاحش تر بودن نقض حقوق بشر در همه این موارد نیست.
درخواست تقی رحمانی، همسر “نرگس محمدی” از فعالان حقوق کودکان، ممنوع الفعالیت شدن فاطمه معتمد اریا برای فیلمی که در آن نقش نداشت و انفجار در ذوب‌آهن اصفهان و مرگ سه کارگر از جمله گزارش های پر توجه بودند.
حمایت تلویحی بهرام رادان از قانونی شدن ازدواج همجنسگرایان و اعتراضات متعاقب آن از سوی تندروها که منجر به احضار به حراست وزارت ارشاد و عذرخواهی رسمی این بازیگر شد نیز از گزارش هایی بود که توجه زیادی برانگیخت.
سی ماه حبس تعلیقی برای امین انواری رستمی، برگزاری دادگاه آرش صادقی و حکم غیابی گل‌رخ ابراهیمی، بازداشت دست‌کم چهار تن در تبریز و کاهش حکم محرومیت نسرین ستوده در نهمین ماه تحصن از دیگر گزارش‌های تیر ماه بود که توجه زیادی جلب کرد.
گزارش‌های حقوق بشری در سایه‌ی کم‌توجهی
در مقابل بخش قبل، بسیاری از گزارش‌های حقوق بشری اساساً باکم توجهی و بعضاً بی‌توجهی رسانه‌ها و افراد فعال در شبکه‌های اجتماعی که به هر ترتیب تشکیل‌دهنده‌ی بخشی از افکار عمومی هستند، روبه‌رو شدند. گفتنی است این نوع کم توجهی‌های بعضاً غیر تعمدی و در مواردی هدفمند، زمینه بیشتری از تداوم و گسترش نقض حقوق بشر را فراهم می‌آورد.
محکومیت “شرق” و “انصاف نیوز”، بازداشت عباس پوراظهری و دادی زاده به مدت ۲۴ ساعت، محکومیت آتیلا سیفی به ۶ ماه حبس تعدادی از گزارش‌هایی بود که در سایه کم توجهی قرار گرفتند.
خبر بیش از ۲۳ سال زندان برای معترضان به حمله به بند ۳۵۰ و تأخیر دادگاه سیدمحمد ابراهیمی نیز از دیگر مواردی بودند که کمتر موردتوجه قرار گرفتند.