آنچه که در پی می آید گزارش اجمالی و ماهیانه وضعیت حقوق بشر در ایران در دوره زمانی آذرماه ۹۴ است که به همت نهاد آمار، نشر و آثار مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران تهیه شده است، این گزارش با توجه به حجم محدود آن و نیز به دلیل عدم اجازه فعالیت گروههای مستقل مدافع حقوق بشر در ایران نمیتواند بازتابدهنده کامل وضعیت حقوق بشر در ایران باشد.
لازم به یادآوری است بخش آمار این تشکل بهصورت سالانه گزارش مفصلتر خود را به اشکال آماری و تحلیلی از وضعیت حقوق بشر در ایران منتشر میکند
گزارش تفصیلی، آماری نقض حقوق بشر در آذرماه ۱۳۹۴
اعدام
در آذرماه سال ۱۳۹۴ نقض سامانمند حقوق بشر در ایران همچون گذشته ادامه داشت. این ماه با اعدام ۴۸ شهروند در استانهای قزوین، مازندران، هرمزگان، فارس، سیستان و بلوچستان، کرمان،البرز، گلستان، سمنان، گیلان و اذربایجان غربی به پایان رسید که نسبت به ماه قبل افزایش داشت.
از برجستهترین گزارشهای اعدام در این ماه می توان به اعدام چهار شهروند در ملأ عام در شهرهای شیراز، نوشهر و سمنان اشاره کرد. نوزده زندانی از جمله یک زن نیز در شهرهای قزوین ، میناب ،زاهدان، بندرعباس و کرج اعدام شدند که در زندان ها و به صورت نیمه مخفیانه انجام شد. یکی از بحثبرانگیزترین گزارش ها درباره اعدام نیز احتمال اجرای حکم اعدام یک کودک-متهم سنیمذهب بود.
بخشش و گذشت از قصاص
در مقابل رشد اعدام ها، گذشت از قصاص و بخشش ۳۰ محکوم در آذرماه از سوی خانواده های مقتولین، نشانگر رویگردانی بخشی از جامعه از اجرای حکم اعدام و فراگیر تر شدن گذشت و بخشش بود. گذشت از قصاص در دزفول و مریوان تنها دو مورد از ۳۰ مورد گزارش شده بود. دو زن زندانی نیز در اقدامی فداکارانه با بخشش پولی که برای آزادیشان فراهم کرده بودند، همبندی شان را از قصاص نجات دادند.
اقلیتهای قومی و دینی
این ماه همچنین با تداوم تعرض به حقوق اولیه اقلیتهای قومی و دینی در ایران همراه بود که از بارزترین آنها، به بازداشت دو جوان در ایرانشهر ، اجرای حکم حبس سه فعال مدنی در خوی و همچنینبازداشت دو شهروند در کردستان می توان اشاره کرد. نقض حقوق شهروندان بهایی در آذرماه کاهش داشت یا لااقل موارد کمتر گزارش شد که بازداشت و بی خبری از چند شهروند بهایی یکی از این گزارش ها بود.
در رابطه با نقص حقوق شهروندان اهل سنت نیز شاهد تبعیض و آزار و اذیت متعدد بودیم، محکومیت یک شهروند اهل سنت به هفت سال حبس و بازداشت یک روحانی اهل سنت در مازندران، از این دست گزارش ها بود. یکی از موردتوجهترین و بحثبرانگیزترین گزارش ها در زمینه اقلیتهای مذهبی تخریب قبور مندائیان در سوسنگرد بود
کودکان
برجسته ترین گزارش ها در زمینه نقض کودکان نیز عبارت بود از: مرگ یک دختر دانش آموز در پی تنبیه فیزیکی در مدرسه، خودکشی دانش آموز پانزده ساله پس از اخراج از مدرسه، تنبیه بدنی دانشآموزان در الیگودرز، عدم پرداخت دیه ۲ دانشآموز فوتشده شینآبادی و گزارشی مبنی بر وجود صد هزار کودک بازمانده از تحصیل در استان سیستان و بلوچستان.
زنان
در ماهی که گذشت زنان ایرانی همچنان شاهد نقض متعدد حقوق خود بودند، از پراهمیتترین گزارش های نقض حقوق بشر در حوزه حقوق زنان به مرگ زن جوان با تازیانه های متعدد همسرش در تهران، منع نوازندگی زنان برای اجرای سرود ملی، انتقاد امام جمعه اصفهان نسبت به وجود فرمانداران زن در کشور، محکومیت زنان به حبس در صورت بی حجابی و تعلیق حکم بخشداران زن می توان اشاره کرد.
کارگری
رویدادها و اخبار کارگری نیز در آذرماه، به سان ماههای گذشته پرشمار بود، یک فعال کارگری به دادگاه احضار شد و پانصد کارگر بازنشسته فولاد اصفهان اقدام به برگزاری تجمع صنفی کردند، پیگیری های صنفی کارگران سیمان لوشان نیز منجر به اخراج هفت تن از این کارگران شد.
همچنین در این ماه ۱۵ کارگر به دلیل فقدان ایمنی محیط کار جان خود را از دست دادند تا نقض نظام مند حقوق کارگران تداوم داشته باشد.
اصناف
در حوزه اصناف و حقوق صنفی هم اظهارات فرماندار قم مورد توجه قرار گرفت که گفت ساماندهی دستفروشان در قم معنا ندارد و خواهان برخورد با دستفروشی شد.
بهداشت و محیط زیست
درزمینهٔ ی بهداشت و محیطزیست در این ماه گزارشات اندکی منتشر شد که غالب آنها با موضوع شیوع آنفلوانزای خوکی در کشور بود که از جمله مهمترین آنها به افزایش قربانیان آنفولانزا به بیش از ۶۰ تن و تعطیلی دو روزه مدارس کرمان می توان اشاره کرد.
گزارش های مورد توجه
در این بخش سعی شده به گزارشهایی از نقض حقوق بشر در آذرماه که با حساسیت و توجه بیشتری از سوی افکار عمومی مواجه شدند، اشاره شود. بدیهی ست که این توجه بیشتر، الزاماً به معنی شاخص بودن این دسته از گزارشها به لحاظ حجم نقض حقوق بشر نیست.
ازجمله گزارش ها با توجه خاص میتوان به ممانعت از حضور شهروندان در مراسم یادبود فروهرها، صدور حکم جیسون رضائیان و خودکشی مرد جوان در متروی تهرانپارس اشاره کرد.
گزارشی از دختربچه بوکانی که در پی ختنه راهی بیمارستان شد، فراخوان نجات یک کودک بزهکار از اعدام و عدم ابلاغ حکم دادگاه آتنا فرقدانی و محمد مقیمی نیز از جمله گزارش هایی بودند که توجه اغلب مخاطبان را جلب کردند. اظهارنظر رئیس پلیس فتا درباره شرکت تلگرام و شوخی پزشک متخلف درباره شکافتن بخیه های چانه یک کودک نیز در زمره گزارش های پر توجه آذرماه بود.
گزارشهای حقوق بشری، در سایهی کم توجهی
در مقابل بخش قبل، بسیاری از گزارشهای حقوق بشری اساساً باکم توجهی و بعضاً بیتوجهی رسانهها و افراد فعال در شبکههای اجتماعی که به هر ترتیب تشکیلدهندهی قسمتی از افکار عمومی هستند، روبهرو شدند. گفتنی است این نوع کم توجهیهای بعضاً غیر تعمدی یا بعضاً تبعیضات هدفمند، زمینه بیشتری از تداوم و گسترش نقض حقوق بشر را فراهم میآورد.
برای انتخاب مورد اول در این دسته باید به اعدام پنج محکوم در زتدان رجاییشهر، اعدام پنج زندانی در میناب ، اعدام در سمنان و در ملاء عام و هزارو سیصد روستای فاقد آب در سیستان و بلوچستاناشاره کرد که علیرغم اهمیت با واکنش و حساسیت زیادی در افکار عمومی روبرو نشد.
همچنین تنبیه بدنی دانشآموزان در الیگودرز و احتمال اجرای حکم اعدام یک کودک-متهم سنیمذهب نیز از دیگر گزارشهایی بود که در سایه کمتوجهی افکار عمومی قرار گرفتند.