محمدحسین نجاتی، شرق: چراغ آموزش عالی رایگان در ایران رو به خاموشی است. روز گذشته نتایج کنکور سراسری سال ۹۱ اعلام شد و ماراتن دبیرستانی‌های دیروز و دانشجویان امروز به جایی رسید که تنها ۲۱ درصد از آنان روانه دانشگاه‌های دولتی و رایگان شدند. از طرف دیگر ۳/ ۷۸ درصد از قبول‌شدگان جذب کرسی‌های دانشگاهی‌ای شدند که باید در قبال آن شهریه پرداخت کنند.
بر اساس آمار رسمی سازمان سنجش آموزش کشور از مجموع کل قبول‌شدگان نهایی کنکور سراسری سال ۱۳۹۱ ، ۲۱درصد از دانشجویان جذب دانشگاه‌های دولتی و روزانه، ۱/ ۶ درصد از داوطلبان جذب دوره‌های شبانه، ۶۱ درصد جذب دانشگاه پیام‌نور، ۴/ ۰ درصد جذب دانشگاه‌های نیمه‌حضوری، ۴/۴ درصد جذب دانشگاه‌های فرهنگیان، ۵/ ۴درصد جذب دانشگاه غیرانتفاعی و ۲/ ۱ درصد نیز جذب دانشگاه‌های مجازی شدند.
این در حالی است که سهم دانشگاه پیام‌نور به عنوان دانشگاهی که به گفته کارشناسان بدون در نظر گرفتن معیار‌های کیفیت آموزشی در حال فعالیت است، روز به روز در حال افزایش است و از ۱۵ درصد از سال ۱۳۸۶، ۳۲درصد در سال ۸۸ و ۵۵ درصد سال ۹۰ به ۶۱ درصد از کل قبول‌شدگان در سال ۱۳۹۱ یعنی سه برابر دانشگاه‌های دولتی و رایگان رسیده است.
مسوولان در طرف دیگر ماجرا، از افزایش کرسی‌های دانشگاهی برای کنکوری‌ها خبر می‌دهند و کمتر اشاره‌ای به پشت پرده آمار‌ها نمی‌کنند که چه تعداد از پذیرش‌های جدید در دانشگاه‌های رایگان و با کیفیت‌تر صورت می‌گیرد.
سازمان سنجش آموزش کشور روز گذشته با اعلام جزییات نتایج نهایی آزمون سراسری سال ۹۱ از قبولی ۵۸۸ هزار و ۸۶۶ نفر به عنوان قبولی نهایی در رشته‌های متمرکز کنکور سراسری ۹۱ خبر داد.
حسین توکلی با اشاره به اینکه از این تعداد ۳۵۴هزار و ۷۳۹ نفر معادل ۲۴/ ۶۰ درصد پذیرفته‌شدگان را دختران و ۲۳۴هزار و ۱۲۷ نفر معادل ۷۶/ ۳۹ درصد را پسران تشکیل می‌دهند، اظهار داشت: با توجه به تعداد پذیرفته‌شدگان حدود ۳۰/ ۷۸درصد انتخاب رشته‌کنندگان در رشته‌های متمرکز کنکور ۹۱ پذیرش شدند.
مشاور عالی سازمان سنجش آموزش کشور با اشاره به پذیرفته‌شدگان در گروه‌های مختلف آموزشی تاکید کرد: ۱۶۷ هزار و ۴۱۹ نفر در گروه ریاضی، ۱۹۸ هزار و ۸۶۰ نفر در گروه تجربی، ۱۹۷ هزار و ۴۹۸ نفر در گروه انسانی، ۱۷ هزار و ۲۴۴ نفر در گروه زبان و هفت‌‌هزار و ۸۴۵ نفر در گروه هنر پذیرفته شدند.
وی گفت: همچنین ۱۰۵ هزار و ۵۶۹ نفر در دوره روزانه، ۲۹ هزار و ۸۸۴ نفر در شبانه، ۲۹۷ هزار و ۶۷۴ نفر در پیام‌نور، دو‌هزار و ۱۲۸ نفر در نیمه‌حضوری، ۲۱ هزار و ۶۲۷ نفر در دانشگاه فرهنگیان و تربیت دبیر شهیدرجایی، ۲۲هزار و ۲۸۷ نفر در موسسات غیرانتفاعی و شش‌هزار و ۹۷ نفر در دوره‌های مجازی و بین‌المللی پذیرفته شدند.
توکلی با اشاره به زمان ثبت‌نام از پذیرفته‌شدگان گفت: ۲۶ تا ۲۹ شهریور زمان ثبت‌نام است و اسامی چند برابر ظرفیت معرفی‌شدگان نیمه‌متمرکز کنکور نیز نیمه اول مهر اعلام می‌شود.
از حرف تا عمل مسوولان
بر اساس قانون مصوب مجلس شورای اسلامی در سال ۱۳۸۷ دولت موظف به افزایش میزان دانشجویان در دانشگاه‌های مادر و مهم دولتی است که طبق ماده واحده این پیشنهاد، ظرفیت پذیرش دانشجو که از طریق آزمون سراسری در رشته‌های روزانه در دانشگاه‌های مادر و مهم دولتی پذیرش می‌شوند، در رشته‌های فنی، مهندسی، پزشکی و حقوق به تشخیص وزارت علوم و در سایر رشته‌های علوم انسانی که مورد تقاضای بالای داوطلبان است باید افزایش پیدا کند.
از سوی دیگر اصل سی‌ام قانون اساسی ایران می‌گوید: «دولت موظف است وسایل آموزش‌وپرورش رایگان را برای همه ملت تا پایان دوره متوسطه فراهم کند و وسایل تحصیلات عالی را تا سرحد خودکفایی کشور به صورت رایگان گسترش دهد.» با این حال آنچه که در حال حاضر هر ساله بر میزان آن افزوده می‌شود، کاهش تعداد دانشجویان در دانشگاه‌های دولتی و مادر است.
سیاست وزارت علوم در جهت افزایش تعداد دانشجویان در دانشگاه‌های پولی به سمتی پیش می‌رود که با وجود مصوبات مجلس و نص صریح قانون اساسی، بیش از ۷۸ درصد از دانشجویان در قبال آموزش در دانشگاه‌های کشور پول پرداخت می‌کنند و در دانشگاه‌هایی برای آموزش دانشگاهی تحصیل می‌کنند که حتی در ردیف دانشگاه‌های درجه اول کشور نیز قرار ندارند چراکه بر اساس اعلام وزارت علوم، دانشگاه تهران، صنعتی‌شریف، علم و صنعت ایران، صنعتی اصفهان، امیرکبیر، شیراز، شهیدبهشتی، تبریز، مشهد، علوم پزشکی تهران، علوم پزشکی شهیدبهشتی، علوم پزشکی ایران، علوم پزشکی شیراز، علوم پزشکی اصفهان، علوم پزشکی تبریز، علوم پزشکی مشهد، علوم پزشکی اهواز و علوم پزشکی کرمان جزو دانشگاه‌های برتر هستند و ۷۸ درصد دانش‌آموزان، راهی برای ورود به این دانشگاه‌ها ندارند.