فرامرز دادرس، کارشناس اطلاعاتی
در تاریخ سوم اسفند ماه ۱۳۹۴ خورشیدی، آیت الله خامنه ای فرمانی مبنی بر تشکیل هوانیروز سپاه پاسداران صادر کرد. این یکان تازه تاًسیس هوانیروز سپاه نامگذاری شد و از این پس رقیب یکان معروف هوانیروز ارتش بشمار خواهد رفت. با توجه به اهداف و ماًموریت های شناخته شده سپاه پاسداران از آغاز انقلاب اسلامی تاکنون، برپایی یک یکان موازی! دیگر در نیروهای مسلح ایران نشان دهنده نگرانی های عمیق رهبر رژیم، سپاه پاسداران واصولگرایان نسبت به دوران پس از مرگ علی خامنه ای می باشد. هواسرکوب ! می تواند نام شایسته ای برای این یکان تازه تشکیل سپاه پاسداران باشد.
طرحی نو برای مقابله با آشوب های خیابانی
در سال ۱۳۸۴، یک تشکیلات به نام مرکز راهبردی سپاه برپا شد تا بررسی هایی در زمینه تقویت نهاد اطلاعات و امنیت سپاه و سازماندهی جدید نیرو های رزمی سپاه انجام دهد. در این راستا طرح استانی کردن نیرو های سپاه یک سال پیش از انتخابات سال ۱۳۸۸، که منجر به آشوب های خیابانی معروف به جنبش سبز شد به مرحله اجرا در آمد. رژیم نیروی مقاومت بسیج را در سپاه پاسداران ادغام کرد تا پس از نیروهای زمینی، هوایی، دریایی، قدس و فضا هوای سپاه به نیروی ششمی تبدیل شود. اداره اطلاعات سپاه گسترش یافت و به سازمان اطلاعات سپاه تبدیل شد.
هدف از این تغییرات آمادگی نیرو های سپاه برای مبارزه با شورش های مردمی در شهر ها و بکار گیری جنگ های نامتقارن در صورت حمله احتمالی از سوی نیروهای خارجی بود.. سی و یک یکان سپاه پاسداران در استان های کشور زیرفرماندهی شش قرارگاه منطقه ای نیروی زمینی سپاه قرار دارند. این قرارگاه ها در شمال، شمال غربی، شمال شرقی، جنوب غربی، جنوب شرقی و مرکز ایران مستقر می باشند.
شورش های خیابانی کابوس رژیم
رژیم اسلامی پس از گذشت سی و هشت سال هنوز به نیروهای ارتش اعتماد کامل ندارد. ماًموریت و آموزش نیرو های ارتش هیچگاه در جهتی نبوده است که بتواند در کنترل اغتشاشات در آشوب های شهری با نیرو های زمینی و انتظامی رژیم هماهنگی و همکاری نماید. گذشته از این رژیم نگران است که نیروهای ارتش مانند دوران شاه در یک بحران فزاینده و همه گیر به مردم بپیوندند و از رژیم پشتیبانی نکنند.
پس از شورش های خیابانی انتخابات سال ۱۳۸۸، نیازهای نیرو های زمینی پاسداران، بسیج و نیرو های انتظامی برای کنترل و سرکوب مردم معترض، پخش شده در سطح شهر تهران بررسی شد و طرح بکار گیری یک نیروی هوایی سبک، سریع و متحرک که بتواند عملیات شناسایی هوایی و پشتیبانی از نیرو های انتظامی و امنیتی سطح شهرها را تضمین کند و در صورت لزوم قادر به سرکوب تظاهر گنندگان از راه هوا و از میان برداشتن رهبران شورش باشد در نظر گرفته شد.
باید توجه داشت که دیگر استفاده از تانک و نفر بر در خیابان ها برای ترساندن مردم مؤثر نیست، بلکه این وسایل سنگین در ترافیک خیابان ها و بسته شدن راه ها تبدیل به اهداف حجیم، ناتوان و آسیب پذیری خواهند شد. نمونه این تجربه در اغتشاشات خیابانی سال ۱۳۵۷، دیده شد. سرلشکر محمد کاظم ریاحی فرمانده لشکر یک پیاده گارد شاهنشاهی که سوار بر تانک برای کمک به نیرو های گارد مستقر در پادگان نیروی هوایی در شرق تهران که با همافران طرفدار آیت الله خمینی درگیر شده بودند می رفت، در میدان شهناز(امام حسین کنونی ) به دام تظاهر کنندگان مسلح افتاد، تانک سرلشکر ریاحی با آتش کوکتل مولوتف از کار افتاد و خود او نیز کشته شد.
هوانیروز یا هوا سرکوب سپاه
سپاه پاسداران دارای شماری هلیکوپتربود که تا پیش از تشکیل هوانیروز سپاه زیر فرمان نیروی هوا- فضای سپاه قرار داشتند. این نیرو تجربه عملیاتی در پشتیبانی از نیروی زمینی، بسیج، موتورسواران، لباس شخصی ها، نیرو های اطلاعاتی سپاه و نیروی انتظامی برای هماهنگی در سرکوب تظاهرات خیابانی نداشت. از این پس هوانیروز سپاه بجز آموزش های مرتبط با یکان هوانیروز، به فراگیری تکنیک های کنترل جنگ شهری و همکاری با نیرو های انتظامی کنترل اغتشاشات سطح شهری خواهد پرداخت تا در صورت بروز شورش های خیابانی در شهر ها بتواند در سرکوب تظاهرات مردم نقش مهمی بازی کند.
تاریخچه هوانیروز در ارتش ایران
بر اساس یک طرح آمریکایی و به تقلید از ارتش آمریکا وبا توجه به عملکرد و نقش هوانیروز آمریکا در جنگ ویتنام، در دوران محمد رضا شاه پهلوی، ارتش شاهنشاهی ایران نیز مجهز به یکان هواپیمایی نیروی زمینی ( هوانیروز) شد. هسته نخستین هوانیروز در سال ۱۳۴۱ خورشیدی پایه گذاری شد و به سرعت گسترش یافت. این یکان دارای سه بخش عمده؛ رزمی، پشتیبانی و آموزش می باشد.
فرماندهی و هدایت نیروها، جابجایی یکان های پیاده نظام، پشتیبانی لجیستیکی و رزمی از یکان های زمینی، تدارکات، تخلیه مجروحان، ماًموریت های شناسایی، دیده بانی و هدایت آتش توپخانه و خمپاره انداز ها، برقراری حفاظت و امنیت ستون های نظامی، عملیات ویژه و نفوذی، عملیات آفندی علیه نیروهای زمینی و زرهی دشمن، از اهم وظایف این یکان هوایی سبک، سریع و متحرک می باشند.
از سرلشکر منوچهر خسروداد به عنوان معروف ترین فرمانده این یکان پشتیبانی- رزمی در تاریخ نظامی ایران یاد می شود. او در سال ۱۳۵۷ جزو نخستین افسران تیرباران شده ارتش شاهنشاهی بدست رژیم اسلامی بود.
نقش ارزنده هوانیروز در جنگ هشت ساله ایران و عراق
نقش مهم و کارساز هوانیروز ارتش ایران در جنگ هشت ساله میان ایران و عراق موجب شگفتی و تحسین آمریکایی ها شد. کبری ها ایرانی شکارچیان تانک های عراقی شدند و برای نخستین بار در تاریخ جنگ های هوایی جهان یک فروند هلیکوپتر جنگنده کبری هوانیروز ایران موفق شد یک هواپیمای جنگنده میگ عراقی را با آتش موشک بر فراز خاک ایران سرنگون کند.
در جنگ هشت ساله با عراق، همه صفحات شمال غربی، غرب و جنوب غربی ایران؛ از آذربایجان، کردستان، کرمانشاهان تا خوزستان زیر پوشش هلیکوپتر های هوانیروز ارتش ایران بودند. در خونین ترین عملیات آمفی بی ( آبخاکی) در شبه جزیره فاو، کبری های هوانیروز در پشتیبانی از نیرو های پیاده زمینی ارتش و سپاه پاسداران نقش ارزنده ای داشتند. هوانیروز ارتش ایران مجهز به بهترین هلیکوپتر های جنگی توپدار کبری و هلی کوپتر های نفربر شنوک، هردو مدل ساخت آمریکا بودند.
بیست وسوم اسفندماه ۱۳۹۴- سیزدهم مارس ۲۰۱۶