عکس از ویکی پدیا
در منابع غربی گاهی دین زرتشت را بدلیل نام خدای آن اهورامزدا با دین مزدایی یکی میدانند و اهورامزدا را خدای دانایی و خدای نیکی بحساب می آورند. یونانیها نام زرتشت را بصورت ” مالک شترهای طلایی رنگ ” ترجمه کرده اند. عقاید اهورایی گویا پیش از زرتشت نیز وجود داشته اند. زرتشت خود تحت تاثیر ادیان هندو و بودایی بوده. در مقابل نام اهورامزدا، اهریمن سنبل دروغ، تاریکی و خشونت است. زرتشت نخستین پیامبر ثبت شده در تاریخ و پایه گذار یکی از نخستین ادیان جهانی، و مشهورترین چهره تاریخ ایران است.
کتاب اوستای دین زردشت از طریق اهورامزدا گویا در سن ۳۰ سالگی در شهر ری به زرتشت ابلاغ شده است. مزداگرایی دین زردشت در مقابل پانته ایسم ” طبیعت خدایی ” ایران باستان پیشین، یک دوئالیسم یعنی ثنویت خوش بینانه بود. در دین زردشت نخستین بار سخن از پایان جهان و در پیش بودن روز جزا و قیامت وعده داده شده است. در دوئالیسم و ثنویت دین زردشت، جهان مکانی است برای مبارزه میان نیکی و بدی، سیاهی و سفیدی، عدالت و بی عدالتی. زردشت میگفت که خوبی و بدی نمی توانند محصول و مخلوق یک خدای مشترک باشند. مورخان امروزه ادعا میکنند که جامعه زمان زردشت جامعه ای عشایری بر اساس دامپروری و گله داری و کوچ فصلی بوده است که در آن بدلیل تقسیم کار روزانه میان زنان و مردان، آنها در یک رابطه هماهنگ شخصی، خانوادگی، ایلی و اجتماعی میزیسته اند.
زردشت در آغاز میبایست علیه خدایان ایران باستان، علیه بت پرستی، علیه دیو پرستی، علیه اسطوره گرایی، و علیه چند خدایی مبارزه و افشاگری میکرد. چون آنزمان بین دین و ایدئولوژی فرقی نمی گذاشتند، نمی توان از ایدئو لوژی بودن دین زردشت سخن گفت. در عقاید مذهبی زردشتی، اهورامزدا خالق زندگی و جهان، و اهریمن خالق مرگ، نیستی و ویرانگری است. در نظر اهورامزدا انسان بطور طبیعی موجودی نیکوسرشت است. مبلغان، مدافعان و میسیونرهای زردشتی در آغاز به مبارزه با بودیسم و شیواپرستی دین هندو میپرداختند.
درباره محل و زمان زندگی زردشت اختلافات گوناگونی وجود دارد. محل تولد او را در مسافتی میان دریاچه بختگان در شرق ایران آنزمان تا دریاچه ارومیه در غرب و مرکز ایران، و زمان زندگی اورا بین ۱۰۰۰ تا ۶۰۰ سال پیش از میلاد حدس میزنند. در منابع یونانی سال مرگ او را سال ۲۵۸ پیش از مرگ اسکندر مقدونی گمان میزنند و اورا همدوره کنفسیوس و بودا یعنی حدود سالهای ۵۸۸ پیش از میلاد ثبت کرده اند. سئوال دیگر اینست که دین زردشت کهن تر از دین یهود و تولد زردشت پیش از یا پس از تولد و زندگی موسی بوده ؟ منابع چپ تاریخ تولد زردشت را نیز بین قرون پنجم و دهم پیش از میلاد گمان میزندد.
نشر کتاب اوستا را نیز بین قرون ۳-۸ پیش از میلاد حدس میزنند. نخستین تقویم ایرانی در سال ۴۱۱ پیش از میلاد مورد استفاده قرار گرفته. کورش گویا یکی از نخستین پیروان دین زردشت بود و در زمان حکومت داریوش اول دین زردشت جنبه دولتی و رسمی یافت. طبق گزارشات هرودت در آغاز شاهان هخامنشی حتی به مبارزه با دین زردشت میپرداختند. بعدها پارسها و مادها دین زردشت را در غرب فلات ایران رواج دادند. امروزه اشاره میشود که در آثار اوستایی دین زردشت لهجه ایران شرقی یعنی لهجه خراسانی و افغانی ملاحظه میشود.
به شواهد تاریخی یونانیها از اصول راستگویی، هنرسوارکاری، و رفتار مهربان ایرانیان با اسیران جنگی به حیرت آمده بودند. سه اصل و توصیه و شعار مهم زندگی انسان زردشتی – گفتار نیک، پندار نیک، و کردار نیک بود. و سه درس اخلاقی آنان – کوشش برای تبدیل دشمن به دوست، مهربانی با اسیران جنگی، و توجیه و آگاه کردن نادانان بود.
محققین کتاب اوستا را به چند بخش – ترانه ها (گاتها)،سرودها (جاشتها )، قوانین ( اوید واتها )، و صداها تقسیم کرده اند. ادعا میشود که در دین زردشت هرکس بدون مغ ها و روحانیون میتواند مستقیم با اهورامزدا رابطه برقرار کند. واژه آخوند عنوانی است از زبان چینی و آسیای میانه و به معنی واسطه و مبلغ مذهبی است. در معابد ایران قدیم از جمله خدایان عهد باستان – میترا، واروتا، و اهورا را سه یزدان مهم میدانستند که بعدها در غرب ایران آنزمان نیز مشهور شدند. در مراسم آتش پرستی دین زردشت آناهیتا سنبل ثمربخشی بشمار می آمد.
امروزه ادعا میشود که دین زردشت روی ادیان ابراهیمی یهودی، مسیحی، و اسلامی تاثیرات مهمی داشته است. زردشت، عرفان و تقدیرگرایی را قبول نداشت. گروهی از مغ های دولت ماد بعدها دین زردشت را میان شاهان غرب ایران اشاعه دادند. در سنگ نوشته های دوره هخامنشی بجای نام زردشت از نام اهورامزدا نام برده شده. آنان از واژه بغ برای خدا استفاده میکردند. نام شهر بغداد از فرهنگ زردشتی ایران باستان ریشه گرفته. در سنگ نبشته های هخامنشی اغلب تاکید روی مبارزه شاه با دروغ و بی عدالتی گردیده است. آشنایی هخامنشیان با زردشت ممکن است از زمان کورش شروع شده باشد.
مفسر بعدی دین زردشت مزدک بود. تاریخ مزذکیان تاریخ جنبش اجتماعی در زمان ساسانیان است. مزدک سرانجام در زمان قباد اول در قرن پنجم بعد از میلاد کشته شد. امروزه میتوان گفت که جنبش مزدکی، عرفانی و بدبینانه، و جنبش مانوی، مادی و این جهانی و خوشبینانه بود. بعدها میتراپرستی ایرانیان به امپراتوری رم نیز رسید. اعراب بعدازهجوم وتسخیرایران،جنبش مانوی را زندقی نام نهادند. در دانشنامه ایرانیکا در امریکا قرار است بیوگرافی کوتاه زردشت از طریق همکاران جناب یارشاطر در جلد چهلم آورده شود.
Zarathustra 630 – 553 , v. chri
Zoroaster 628 – 551 , v. chri
Falsaf@web.de تماس
