به گزارش «پایگاه خبری تحلیلی اعتدال»، اکنون که در ماه‌های پایانی سال ۹۱ قرار داریم به گفته مسئولان سرانه مصرف پلاستیک به بیش از ۳۰ کیلوگرم رسیده است. البته عده‌ای آن را نشانه پیشرفت اقتصادی و صنعتی کشور و عده‌ای دیگر آن را معلول افزایش فرهنگ بهداشت اجتماعی می‌دانند. عده‌ای هم آن را نتیجه تنبلی روز افزون مردم قلمداد می‌کنند. ولی دلیل آن هر چه که باشد نمی‌توان این واقعیت را ندیده گرفت و از این افزایش سرانه خوشحال بود.
چند سالی است که پلاستیک‌ها محیط زیست ما رابه محاصره خود درآورده‌اند. فرشی از نایلون دشت‌ها و بیابان‌های اطراف شهر‌ها و روستا‌ها را پوشانده و دور درختان پیچیده شده است. پلاستیک‌ها داخل خاک فرورفته‌اند و گیاهان را خفه می‌کنند و جلوی ریشه دواندن گیاهان را می‌گیرند. پلاستیک‌های مدفون در زمین نمی‌گذارد درختان در جایی که می‌توانند برویند. در کنار رودخانه‌هایی که مردم برای تفریح می‌روند بطری‌ها در همه جا پراکنده است و گاهی با جریان رودخانه همراه می‌شوند. آن‌ها سرچشمه رود‌ها را آلوده می‌کنند. در رود‌ها و دریا‌ها، ماهی‌ها و کوسه‌ها ظرف‌های یک بار مصرف را با غذا اشتباه می‌گیرند و می‌بلعند و لاک پشت‌ها با خوردن آن‌ها خفه می‌شوند. از دیگر سو ظرف‌های یک بار مصرف هم به رغم هشدارهای پزشکی هر روز بیشتر و بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرند.
بین ۲۵۰ تا۵۰۰ سال طول می‌کشد تا این مواد مخرب در طبیعت تجزیه شود. این مواد ممکن است سمومی را وارد چرخه حیاتی کنند که در نهایت بدن انسان را تحت تأثیر قرار می‌دهد و می‌توانند اکوسیستم را از شکل طبیعی خارج کنند. ما بدون ایجاد یک سیستم بازیافت قوی اجازه می‌دهیم این مواد تمام این مدت در طبیعت باقی بمانند و بر محیط زندگیمان تأثیر منفی به جا بگذارند و روز به روز هم بر میزان مصرف خود می‌افزاییم. حتی تلاش نمی‌کنیم که آن‌ها را در طبیعت پراکنده نکنیم یا آن‌ها را از طبیعت جمع آوری کنیم.
با وجود این شرایط، مصرف پلاستیک‌ها و نایلون‌ها با سرعتی سرسام آور روبه گسترش است. مغازه داران هرکالایی را با هر حجمی داخل نایلون‌ها می‌گذارند و آن را «کلاس» کار خود می‌دانند. حتی چنین به نظر می‌رسد که گردش کار فروشگاه‌ها بدون نایلون ممکن نیست. تقریبا دیگر مکانی وجود ندارد که در آن نایلون‌ها برای مصارف حتی غیرضروری به کار گرفته نشده باشد. مصرف کننده‌ها هم عادت کرده‌اند به طور دایم از نایلون‌ها و مواد پلاستیکی استفاده کنند. ضمن اینکه در شرایطی که نفت هر روز بیشتر و بیشتر در جهان ارزش پیدا می‌کند ما به این وسیله میزان زیادی نفت را برای تولید بیش از حد این مواد می‌سوزانیم.
بن بر آمار‌ها ایران جزو ۵ کشور اول در زمینه مصرف سرانه پلاستیک که یکی از دیرتجزیه پذیر‌ترین مواد در طبیعت به شمار می‌رود، است و در حالی که در کشور ما انفجاری در زمینه تولید و مصرف نایلون‌ها و ظروف یک بار مصرف رخ داده، بسیاری از کشورهای جهان مدت هاست رویکرد خود را در مورد استفاده از مواد پلاستیکی تغییر داده‌اند. به ویژه در این کشور‌ها با هماهنگی رسانه‌ها و فعالان محیط زیست جنبش عمومی برای کاهش مصرف این مواد رخ داده است. به طوری که یک فروشگاه زنجیره‌ای مشهور در یک کشور اروپایی به این دلیل با اقبال عمومی مواجه شد که شعار خود را تلاش برای حذف نایلون از فروشگاه‌اش انتخاب کرد.
کشورهای پیشرفته چندسالی است که دوباره به سمت استفاده از پاکت گرایش پیدا کرده‌اند. قانون هم کارخانجات سازنده نایلون‌ها و برخی از انواع دیگر پلاستیک‌ها را واداشته خط تولید خود را به ساختن انواع پاکت‌های محکم و یا کیسه‌های پارچه‌ای و دیگر جایگزین‌های مناسب تغییر دهند. در این کشور‌ها نایلون‌های بی‌دوام برای خرید کالا جایشان را به کیسه‌های بسیار بادوام داده است. همین کیسه‌ها هم بسیار گران عرضه می‌شود تا استفاده از آن‌ها زیاد نباشد و بسیاری از خریداران چندین بار برای خرید از این کیسه‌ها استفاده می‌کنند. شهروندان این کیسه‌ها را به عنوان ساک به فروشگاه‌ها می‌برند تا کالاهای خریداری شده در پاکت را داخل آن‌ها جای دهند. این در حالی است که سیستم بازیافت در این کشور‌ها هم بسیار توانمند است. به طوری که با وجود ده‌ها سال استفاده وسیع از نایلون و پلاستیک با پیامدهای فاجعه بار زیست محیطی دست به گریبان نشده‌اند. حتی در کشوری نظیر پاکستان هم شهروندان برای حمل کالاهای خریداری شده از کیسه‌های پارچه‌ای استفاده می‌کنند و فروشگاه‌ها به وفور این کیسه‌ها را در اختیار خریداران کالا‌ها قرارمی دهند.
امروزه پلاستیک و صنایع وابسته قسمت اعظمی از زندگی بشری را تشکیل می‌دهد و مصرف بالای این ماده انکارناپذیر است. طبق آمار موجود در کشور، این صنعت سالانه ۳۵ درصد افزایش تولید و مصرف دارد. انعطاف پذیری، وزن کم و کاربرد زیاد این ماده ازعمده دلایل افزایش سرانه مصرف پلاستیک به شمار می‌رود. بین ۲۵۰ تا۵۰۰ سال طول می‌کشد تا این مواد مخرب در طبیعت تجزیه شود. این مواد ممکن است سمومی را وارد چرخه حیاتی کنند که در نهایت بدن انسان را تحت تأثیر قرار می‌دهد و می‌توانند اکوسیستم را از شکل طبیعی خارج کنند. با توجه به این حقایق نکته تاسف بار این است که کشور ما در دنیا جزو ۵ کشور اول در زمینه مصرف سرانه پلاستیک است. این در حالی است که کشورهای پیشرفته چندسالی است که دوباره به سمت استفاده از پاکت گرایش پیدا کرده‌اند. از طرف دیگر چند سالی است که برخی محققان و مخترعان کشورمان موفق به ساخت ظروف یک بار مصرف تجزیه پذیر شده‌اند. دولت نیز در مواردی سعی کرده است تولید و مصرف این محصول را تشویق کند. با این اوصاف آیا می‌توان امیدوار بود که به تدریج دیگر شاهد انبوه بطری‌های پلاستیکی، ظروف یک بار مصرف و نایلون‌های پاره پاره در عرصه محیط زیست کشور نباشیم؟
منبع: ایران امروز
