این مقاله اولین‌بار در تاریخ ۱۳۹۲٫۱۲٫۰۱ به‌صورت سخنرانی ارائه شده است.

دکتر حسن بلوری

برلین، ۲۰۲۳٫۰۳٫۰۳

چکیده

مدل یا فرضیه­ های ارائه شده برای مهبانگ هیچ­یک تاکنون به درجه­ ی اثبات ارتقاء نیافته ­اند. با این حال ما در این مقاله نه تنها از مهبانگ بلکه از ”پیش از مهبانگ چه بود؟“،”مهبانگ در کجا بود؟“ و ”پس از مهبانگ چه تحولاتی رخ داد؟“ نیز صحبت می­کنیم. استدلال و همچنین حدس و گمان­های ما متکی به شواهدی عینی­ هستند که در طول قرن بیستم و اوایل قرن حاضر به‌دست‌آورده‌ایم. این دست­آوردها جهت پژوهش ما را در راستای مهبانگ و تشریح مراحل اولیه کیهان با ملاحظه ­ی شرایط کوانتومی آن تعیین می­کنند. مدل یا فرضیه ­ای که ما در این‌جا منظور ‌داریم مدل متعارف مهبانگ است. مدل­های به اصطلاح سوداگرانه در پایان مقاله به اختصار معرفی خواهند شد. اما پیش از ورود به اصل موضوع لازم است پس از مقدمه، کوتاه به تاریخچه و مفهوم مهبانگ پرداخته و توضیحاتی را در باره‌ی دو اصل متعارف در رابطه با مهبانگ و مقوله­ های تقارن و شکست تقارن ارائه دهم که به‌نظرم می‌توانند به فهم بهتر مسئله ­ی مهبانگ یاری ‌رسانند.

مقدمه

مسئله­ ی مهبانگ موضوع پژوهش روز است و تاکنون صدها مقاله و کتاب درباره­ ی آن نگاشته شده است. بی­شک این وضع بار سنگین دوگانه­ای را بر دوش من می­گذارد. به این معنا که از یک طرف سعی کنم از تکرار نوشته‌های همکاران تا جائی‌که ممکن است خودداری کنم و از طرف دیگر با حفظ منش علمی، به‌معنای ”نباید بیشتر از آنچه جای گفتن دارد، گفت“، نکاتی را بیان دارم که ما را بهتر و بیشتر با مسئله­ ی مهبانگ و مشکلات آن آشنا کند.

اذعان می­کنم که آدمی وسوسه می­شود برخی از مفاهیم این مقاله را باطل شمارد، زیرا که ’عقل سلیم‘ ما را خدشه ­دار می­کنند. اما باید یادآور شد که برای مثال ارسطوئیان نیز نسبت به مکانیک جدید گالیله در ۵۰۰ سال پیش ــ مکانیکی که امروز به نظر ما کاملاً طبیعی می­نماید ــ همین احساس را داشتند:

در علم بارها ثابت شده است که ’عقل سلیم‘ همان افکاری است که ما پیش از دست‌یابی به دانشِ ژرف­تر داشته ­ایم.

لازم به ذکر است که تاکنون هیچ­یک از مدل یا فرضیه ­های ارائه شده برای مهبانگ به درجه­ ی اثبات نرسیده‌اند. با این حال ما از مهبانگ صحبت می­کنیم، چرا که توانسته ­ایم در طول قرن بیستم و اوایل قرن حاضر به شواهدی عینی دست‌یابیم که توضیح شکل‌گیری کیهان را اندک زمانی پس از “تلنگر به تقارن اولیه”، به ’هیچ کوانتومی‘ فارغ از تکینگی گرانشی، با یاری نظریه کوانتوم امکان‌پذیر می‌کنند. مهم­ترین شواهد عینی که تاکنون برای مهبانگ به‌دست‌آورده ­ایم عبارتند از:

۱. انبساط کیهان، ۲. تابش زمینه­ ی کیهانی، ۳. توزیع عناصر شیمیائی در کیهان، ۴. نوسانات دمای تابش زمینه ­ی کیهانی

برای مطالعه متن کامل نوشته با فرمت پی دی اف لطفا اینجا کلیک کنید

——————————————