برخی از شهروندان اسرائیلی به بی‌بی‌سی گفته‌اند که درباره صلاحیت بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل برای هدایت کشورشان، اختلاف‌نظر دارند.

بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل و بنی گانتس، رقیب سیاسی‌اش با هم وارد یک سالن کنفرانس کوچک شدند و کنار هم نشستند.

این چهار روز پس از آن بود که حماس در جریان یک حمله غیرمنتظره به اسرائیل، بیش از ۱۴۰۰ نفر را کشت و دستکم ۲۳۹ نفر را گروگان گرفت و به داخل نوار غزه منتقل کرد. اما هنوز ابعاد این جنایات دقیقا مشخص نشده بود.

این دو رهبر، تازه یک کابینه اضطراری جنگی را تشکیل داده بودند، و برای نخستین بار شانه به شانه هم در برابر ملت حاضر می‌شدند. این به نوعی اتحادی بود که بسیاری از اسرائیلی‌ها، در پی ماه‌ها اعتراضات گسترده و احتمالا برخی از تفرقه‌افکنانه‌ترین سیاست‌های تاریخ کشورشان، خواهان آن بودند.

دولت جدید یک پیام تسلیت به ملت، و پیام واضحی را برای دشمنان اسرائیل ارسال کرد. با این حال همه چهره‌های کلیدی مخالف دولت، در کابینه جدید حضور نداشتند. یائیر لاپید، رهبر بزرگترین حزب مخالف دولت در پی مخالفت نتانیاهو برای شکستن ائتلافش با دو حزب راست افراطی از پیوستن به کابینه جدید خودداری کرد. از آن زمان تاکنون، بر اساس آمار مقامات درمانی حماس در غزه، بیش از ۹ هزار نفر در نتیجه بمباران‌ تلافی‌جویانه اسرائیل کشته شده‌اند.

اتحاد نیروها

وقتی حماس به کیبوتص‌ها و شهرک‌های اسرائیلی حمله کرد، سرهنگ دوم، ران شارف به همراه همسر و سه فرزندش برای بازگشت به اسرائیل در فرودگاه دبی منتظر بودند. آن روز آخرین روز از فصل تعطیلات تقویم یهودی بود، و سفر تفریحی این خانواده رو به اتمام بود.

شارف، که فرمانده بازنشسته یکی از زبده‌ترین واحد‌های کماندویی در ارتش اسرائیل است به یاد می‌آورد که آن روز «حدود ساعت ۶:۳۰ سیلی از پیام‌های واتسآپی را دریافت کرد».

شارف یکی از بنیانگذاران «برادران مسلح» بوده است؛ گروهی از سربازان ذخیره اسرائیلی که با اصلاحات بحث‌برانگیز دولت برای تغییر عملکرد نظام قضایی مخالف بودند.

او می‌گوید: «ساعت ۸ بود که پس از جلسه با دیگر رهبران گروه برادران مسلح در زوم، بیانیه‌ای صادر کردیم و از همه خواستیم بلافاصله و بی‌درنگ خود را برای خدمت معرفی کنند».

خدمت سربازی برای اکثر اسرائیلی‌ها پس از ۱۸ سالگی اجباری است. مردان ۳۲ ماه و زنان ۲۴ ماه باید به خدمت کنند. پس از آن ممکن است اکثر این افراد تا ۴۰ سالگی و حتی در شرایط اضطراری بعد از آن هم برای حضور در واحدهای ذخیره ارتش فراخوانده شوند.

آغاز اصلاحات از سوی دولت در ابتدای سال، باعث شکاف در جامعه شد و صدها هزار اسرائیلی را که نگران تضعیف دموکراسی بودند، به خیابان‌ها کشاند.

شارف که یکی از رهبران کلیدی در این جنبش اعتراضی بود می‌گوید: «بسیاری از اعضای برادران مسلح در شاخه‌های نظامی گوناگون، به خاطر مصوبه دولت حضور داوطلبانه خود در نیروهای ذخیره را به حال تعلیق درآورده بودند». به اعتقاد او «توافق بین دولت و سربازان فسخ شده بود».

اما از نظر شارف، حالا شرایط فرق کرده بود.

«وقتی ویدیوی تروریست‌هایی را دیدم که با کامیون در خیابان‌های (شهر مرزی) سدروت می‌رانند، فهمیدم اتفاق غیرعادی دارد رقم می‌خورد».

«سربازهای ذخیره ما بلافاصله در واحدهایشان مستقر شدند. آنهایی که برای خدمت فراخوانده نشده بودند، به یک مرکز فرماندهی غیرنظامی پیوستند که ما ظرف چند ساعت در تل‌آویو تشکیل داده بودیم».

حالا سازمانی که برای اعتراض به عملکرد دولت تشکیل شده بود، در واقع رهبری امدادرسانی را در دست گرفته بود.

«ما کسانی که از حملات جان به در برده بودند را نجات دادیم، سربازان و تجهیزات را به واحدهای نظامی منتقل کردیم، و برای نیروهای مسلح غذای گرم فراهم کردیم».

«ما واحدی را برای حمایت از خانواده‌های عزادار تشکیل دادیم. ما به شهروندانی که از خانه‌هایشان فرار کرده بودند، برای اسکان کمک کردیم، و اتاق مدیریت ویژه‌ای را برای کمک اطلاعاتی به خانواده‌هایی که عزیزان‌شان ناپدید شده بودند تشکیل دادیم. مردم دچار خلاء روحی شده بودند».

شارف تایید می‌کند که اسرائیلی‌ها سوالاتی درباره صلاحیت رهبری نخست‌وزیر دارند، اما به گفته او اکنون زمان چنین بحث‌هایی نیست.

«آنها نسبت به شکست دولت در جلوگیری از حملات خشمگین‌ هستند و می‌خواهند برای کمک به کشور هر چه در توان دارند به کار گیرند».

«ما آنچه را که رخ داد فراموش نخواهیم کرد. زمان پرسش فرا خواهد رسید. زمانی برای پاسخگو کردن. اما اکنون این کشور نیاز به اتحاد و ترمیم دارد، زیرا نیروهای امنیتی در میانه جنگ هستند».

با این حال بعضی از مردم چنین صبری ندارند.

«نتانیاهو شایستگی ندارد»

بسیاری از اسرائیلی‌ها همین حالا خواهان پاسخگویی هستند، و توانایی نتانیاهو برای رهبری کشور در این دوران پرمخاطره را زیر سوال برده‌اند. نتانیاهو سه هفته پس از آغاز جنگ در ایکس (توئیتر سابق) نوشت که درباره نیت حماس برای حمله به او «هشدار داده نشده بود».

او نوشت: «بالعکس، برآورد همه مقام‌های امنیتی از جمله رئیس شاخه اطلاعاتی ارتش و رئیس شاباک، آژانس امنیت اسرائیل، این بود که حماس هراسیده و در پی دستیابی به یک توافق است». این پیام بلافاصله با واکنش‌های شدیدی روبرو شد که فراتر از دسته‌بندی‌های سیاسی بود. نتانیاهو متهم شد که در حین جنگ انگشت اتهام را به سوی نهادهای امنیتی کشور نشانه گرفته است. او پس از چند ساعت ضمن عذرخواهی این پیام را پاک کرد. با این حال لطمه واردشده پا برجا بود. بسیاری در اسرائیل گمان کردند نتانیاهو در تلاش است با سلب مسئولیت از خود، از پیامدهای بعدی شانه خالی کند.

ایال والدمن که از این پیام نخست‌وزیر منزجر شده بود معتقد است نتانیاهو باید بی‌درنگ کناره‌گیری کند. «او غیر از خودش همه را سرزنش می‌کند». این کارآفرین اسرائیلی می‌گوید نتانیاهو حتی از داخل حزب خودش به خاطر این مطلب با انتقاد روبرو شد. والدمن بنیانگذار شرکت ملانوکس، یکی از موفق‌ترین شرکت‌های فناوری است که تا پیش از فروختن این شرکت، بیش از ۲۰ فلسطینی را در یکی از مراکز گسترش خدمات ملانوکس در نوار غزه به استخدام درآورده بود.

او در حین گذراندن تعطیلات در جنوب شرقی آسیا بود که باخبر شد، دنیل، دختر ۲۴ ساله‌اش به همراه نوام شای، شریک‌زندگی‌‌اش، در جریان حمله حماس به فستیوال موسیقی سوپرنوا آنجا بوده‌اند. والدمن ظرف ۴۸ ساعت از آغاز درگیری‌ها در شهرک‌های اسرائیلی خود را مسلح و سراسیمه به محل برگزاری جشنواره رساند، و آماده بود برای یافتن دخترش هر کاری لازم است انجام دهد.

او می‌گوید: «حماس کنترل بیش از ۲۰ منطقه مسکونی ما در دست داشت. ارتش ما غافلگیر شده بود. روی هیچ کسی نمی‌توانستم حساب کنم. می‌خواستم دخترم را نجات دهم».

«ما اتومبیل دوست‌شان را پیدا کردیم. گلوله‌باران شده بود. اما هنوز امید داشتم که زنده است و جایی مخفی شده است. مایل بودم بپذیرم گروگان‌گیرها او را به غزه برده‌اند».

اما دو روز بعد، در زدند و خبر دادند دخترش مرده است. «آنها آدم‌ها را کشتند، اعضای بدن‌شان را بریدند و شکنجه دادند. آنها گروگان گرفتند و به غارت بردند. باید حماس و جهاد اسلامی فلسطین را کاملا نابود کنیم. نباید تا ریشه‌کن کردن آنها متوقف شویم. درست همانطور که غرب تا نابودی داعش از پا ننشست».

دنیل و نوام را شانه به شانه هم به خاک سپردند. بیش از ۲۷۰ نفر در جریان حمله به جشنواره موسیقی کشته شدند. والدمن می‌گوید: «من فلسطینی‌ها را در غزه، الخلیل و روابی استخدام کردم. به یک بیمارستان سیار در غزه کمک مالی کردم. برای برقراری صلح بین اسرائیل و فلسطین پیشگام شدم. برای پرکردن فاصله‌ها هر چه در توانم بود انجام دادم».

«ادامه کشت و کشتار بی‌فایده است. فلسطینی‌ها هم باید این را بفهمند. ما صلح خواهیم کرد، اما اول باید حماس را نابود کنیم و در جنگ پیروز شویم».

اما او معتقد است نتانیاهو شایسته سمت نخست‌وزیری نیست. او می‌گوید: «اسرائیلی‌ها پشت ارتش متحد شده‌اند، نه پشت نخست‌وزیر. نتانیاهو شایستگی ندارد».

«اتحاد با نتانیاهو شکل گرفته است»

آقای نتانیاهو که در بین هواداران پر و پا قرصش به «شاه بی‌بی» شهرت دارد، با شش دوره نخست‌وزیری بیش از هر شخص دیگری در تاریخ اسرائیل، رهبری این کشور را در دست داشته است. او در پی انتخاب دوباره در نوامبر ۲۰۲۲، با برقراری ائتلافی بین حزب تحت رهبری خود، لیکود با حزب صهیونیسم مذهبی، راست‌گراترین دولت تاریخ اسرائیل را تاسیس کرد.

انشل ففر، خبرنگار روزنامه هارتص می‌گوید نتیجه آن انتخابات در واقع وضعیت رایج را بیش از پیش آشکار کرد.

به اعتقاد او «در اسرائیل و جامعه یهودی یک جنگ داخلی فرهنگی یا هویتی بین آنچه که عده‌ای آن را بخش لیبرال یا بازتر جامعه اسرائیل می‌دانند با بخش مذهبی‌تر و افراطی‌تر آن در جریان است».

«این موضوع تازه‌ای نیست. اما آقای نتانیاهو در جهت نیل به اهداف سیاسی‌اش به این اختلافات دامن زد». سارا هائتسنی-کوهن، رهبر جنبش «اسرائیل من»، یک سازمان غیردولتی طرفدار صهیونیسم که مواضع اسرائیل را برای جهانیان تشریح می‌کند، معتقد است اسرائیلی‌ها در حال حاضر نباید بر نتانیاهو تمرکز کنند.

او می‌گوید: «همه باید هزینه بدهند، همه. هم رهبران سیاسی و هم مسئولان نهادهای امنیتی. اما هم‌اکنون باید روی پیروزی تمرکز کنیم». هائتسنی-کوهن می‌گوید از دولت ائتلافی حمایت می‌کند.

«امیدوارم گروه‌های بیشتری محلق شوند. دولتی که مثل دولت پیشین نتانیاهو از اقبال عمومی برخوردار نباشد، توانایی رهبری این جنگ را ندارد». هائتسنی-کوهن امکان تغییر دولت را منتفی می‌داند. او می‌گوید چهره‌های برجسته مخالف دولت از جمله بنی گانتش و گادی آیزنکوت که پس از حمله هفتم اکتبر به کابینه جنگ پیوستند، در دولت‌های پیشین ریاست ارتش اسرائیل را برعهده داشته‌اند، و به هر جهت در شکست سیاست‌ها سهیم هستند.

«آنها هم دیدگاه مشابهی درباره غزه داشتند. وقتی گانتس در دولت بنت وزیر دفاع بود، به فلسطینی‌های ساکن غزه اجازه داد برای کار در مزارع کشاورزی به اسرائیل بیایند. حالا می‌دانیم که بعضی از همین افراد زمینه اطلاعاتی را برای حمله حماس فراهم کرده‌اند». شاباک، آژانس امنیت اسرائیل این موضوع را پاسخ به تماس بی‌بی‌سی تایید کرد.

هائتسنی-کوهن تصدیق می‌کند که «نتانیاهو در این زمینه مسئول است. او ناموفق بود و باید به فعالیت سیاسی‌اش پایان دهد». با این حال او می‌گوید: «او در دولت وحدت نقش کلیدی دارد. کنار گذاشتن او به معنای از دست دادن حمایت بخشی از اسرائیلی‌ها است. داشتن یک دولت وحدت ملی در شرایط فعلی بسیار مهم است، و اتحاد با نتانیاهو به دست می‌آید».

بر اساس یکی از نظرسنجی‌های ماآریو، روزنامه سراسری اسرائیل حدود ۸۰ درصد از اسرائیلی‌ها معتقدند نتانیاهو باید مسئولیت شکست امنیتی که در پی حمله حماس آشکار شد را برعهده بگیرد. بر اساس نظرسنجی این روزنامه اگر امروز انتخابات انجام شود، یک ائتلاف میانه از احزاب مخالف به رهبری بنی گانتس اکثریت آراء را به دست خواهد آورد.

چنین یافته‌هایی با تجربه بیشتر رهبران در شرایط جنگی در مغایرت است. به طور مثال محبوبیت جورج بوش در هفته‌های بعد از حملات ۱۱ سپتامبر روند صعودی داشت. بر اساس یک نظرسنجی دیگر روزنامه معاریو که در تاریخ ۲۷ اکتبر انجام شد، حدود نیمی از شرکت‌کنندگان در پاسخ به این سوال که آیا ارتش باید بلافاصله دست به یک حمله زمینی همه جانبه بزند یا خیر، معتقد بودند بهتر است ارتش چنین حمله‌ای را به تعویق بیاندازد.

اکنون اسرائیلی‌ها از جمله خانواده کسانی که توسط حماس گروگان گرفته شده‌اند، درباره درستی حمله زمینی ارتش اسرائیل به غزه حرف و حدیث‌هایی را مطرح می‌کنند.

هاداس کالدرون که در جریان حمله هفتم اکتبر حماس به کیبوتص نیر اوز در اتاق امن خانه‌اش پناه برده بود، از این حملات جان سالم به در برد. پسر ۱۲ ساله و دختر ۱۶ ساله او که چند خانه آن سو تر با پدرشان بودند، هر سه در جریان حمله حماس به گروگان گرفته شدند. کالدرون در ملاقات‌ با رهبران اروپایی و مصاحبه‌ با رسانه‌های محلی و بین‌المللی خواسته که موضوع گروگان‌ها اولویت اصلی باشد.

او از دولت کشورش درخواست کرد: «عملیات نظامی را متوقف کنید. امروز تنها هدف ما خارج کردن و نجات کودکان و گروگان‌ها است. بی‌هیچ ملاحظه‌ای درباره اینکه طرف مقابل کیست، با او برای آزادی گروگان‌ها مذاکره کنید. این دشمن ما است».

حماس و دیگر گروه‌های فلسطینی ۲۴۲ نفر از شهروندان اسرائیلی و چند کشور دیگر را گروگان گرفته‌اند. بنیامین نتانیاهو معتقد است که عملیات زمینی امکان آزادی گروگان‌ها را فراهم می‌کند.

اما اسرائیلی‌ها در این باره اختلاف‌نظر دارند.

از: بی بی سی