تقریرات مصدق در زندان- جلیل بزرگمهر، ایرج افشار-ص ۱۳۴-۱۳۵
به سرکار[سرهنگ بزرگمهر] عرض کنم افراد چپ بر دو قسم اند: تندرو بالذات، تندر بالعرض.
تندرو بالعرض آنهایی اند که بواسطه بدی وضعیت، جامعه به آنها توجه کرده است. وقتی اصلاحات در جامعه به عمل آمد قهرا آنها که تندرو بالعرض هستند، متوقف می شوند و قطعا از قدرت تندرو بالفطره هم کاسته می شود.
آقا هر فرد بی غرض یک هدف فردی دارد و یک هدف اجتماعی. هدف فردیش داشتن نان، آسایش خانوادگی و سلامتی است. هدف اجتماعی اش آزادی در زندگی، آبادانی مملکت. این نوع افراد وقتی دیدند کارها به تدریج درست می شود دیگر غرضی ندارند. حرف مغرضین توده ای در افراد غیر توده ای بی اثر می ماند و مردم گوش نمی دهند.
آقا، این مردم چقدر ما را تقویت می کردند. همه چیز را تمکین می کردند. صبر داشتند. چون می دیدند دولتی دارند که مال خودشان است و برای آنها کار می کند. نفع خصوصی نداشتیم. آقا جیبمان را نمی خواستیم پر کنیم. مردم با کمال میل و اخلاص به همه گونه ناکامی ها گردن می نهادند.
مردم با این همه ظلم و فشار و خفه کردن که نسبت به آنها روا می دارند، راهی ندارند بغیر از اینکه به طرف کمونیسم بروند. دیگ بخار که نفس کش نداشته باشد با همه استحکامش می ترکد. افراد در جامعه باید تنفس بکنند. هر عملی که جلوی تنفس اجتماعی را بگیرد، موجب انفجار اجتماع خواهد بود.
پیش از انقلاب روسیه در تمام دنیا صد نفر هم کمونیست نبود. فشار شدید روسیه تزاری موجب آن شد که کمونیسم به وجود آمد. آنقدر فشار آمد که یک مرتبه روسیه به آن بزرگی کمونیست شدند. حالا هشتصد میلیون از جمعیت روی کره زمین کمونیست هستند، حکومتشان کمونیستی است. همین طورها کردند که مردم رفتند سمت کمونیسم. اگر برای ملت راهی نباشد که بتواند به هدف هایش برسد چاره ای ندارد به غیر ازاینکه به سمت کمونیسم برود. من تاسفم از این است که دستی دستی مردم را کمونیست می کنند.
دولت انگلیس بی دلیل نبود که به هندوستان استقلال داد. انگلیسی ها وقتی دیدند چهارصد میلیون هندی دارند کمونیست می شوند، آمدند به آنها استقلال دادند. کارهایی که در مملکت خودشان کردند، از قبیل هشتاد درصد مالیات، ساختمان های ارزان قیمت، بهداشت مجانی، همه برای اصلاح وضع طبقه سوم بود.
بالاتر از راضی کردن مردم هیچ چیزی نمی شود.
از: برگه «دکتر محمد مصدق رهبر ملی ایرانیان»- فیسبوک