از آغاز اعتراضات مردم در دی ماه ۱۳۹۶ تاکنون حداقل خانوادههای سه فعال دانشجویی و سیاسی به وزارت اطلاعات احضار یا بازداشت شدهاند. ارسلان یاراحمدی، روزنامه نگار کرد، در مصاحبه با کمپین حقوق بشر در ایران میگوید که ماموران وزارت اطلاعات روز نهم دی ماه پدر او را در روستای بدرآباد روانسر در کرمانشاه بازداشت و پس از ۳ روز با قرار وثیقه آزاد کردهاند.
امید اقدمی، فعال حقوق کودکان و عضو انجمن دوستداران حقوق کودک تبریز هم در مصاحبه با کمپین از احضار و بازجویی ۶ ساعته مادرش در تبریز خبر داده است. کمپین همچنین مطلع شده است که پدر آیدین محسننژاد دانشجوی هنر تبریز و مدیر مسوول نشریه دانشجویی جامعه برای مدتی بازداشت شده است.
محمد مقیمی، وکیل دادگستری که طی سالهای اخیر وکالت تعدادی از فعالان مدنی و زندانیان سیاسی را برعهده داشته در مصاحبه با کمپین حقوق بشر در ایران، احضارهای یاد شده را خلاف قانون خواند و گفت: «اصل شخصی بودن جرائم و مجازاتها یکی از اصول مسلم حقوق جزای مدرن است. در دوران باستان، مسولیت جمعی حکم فرما بود و گاهی، اعضای خانواده مجرم، بخاطر جرمی که او مرتکب شده بود مجازات میشدند. با ظهور ادیان، مسوولیت جمعی مردود و منسوخ شد. در واقع لازمه امنیت شخصی، اخلاق، عدالت و انصاف این است که هر کس مسوول اعمال خود شناخته شود و هیچکس را نباید بخاطر جرم دیگری مجازات کرد.»
آقای مقیمی به کمپین گفت: «این اصل از چهارده قرن پیش تا کنون در نظام کیفری اسلام، تحت عنوان قاعده ورز حاکم بوده است. پس از آن در انقلاب فرانسه و سپس در دیگر کشورهای اروپایی به رسمیت شناخته شد. برابر اسناد بینالمللی مانند اعلامیه جهانی حقوق بشر، میثاق بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی (که بدون حق شرط به تصویب مجلس کشورمان رسیده است) و اعلامیه حقوق بشر اسلامی، این اصل بنیادین به رسمیت شناخته شده است. همچنین، مطابق قانون مجازات اسلامی و قانون آیین دادرسی کیفری کشورمان این اصل مسلم حقوق کیفری به رسمیت شناخته شده است. بنابراین، اگر این اصل نادیده انگاشته شود، به دوران باستان (دوران انتقام خصوصی) که اشخاص به دلیل ارتکاب جرم از سوی یکی از اعضای خانواده خود مجازات میشدند، باز خواهیم گشت. در این صورت هیچ شخصی از تبعات آن در امان نخواهد ماند.”
آیدین محسننژاد، دانشجوی دانشگاه هنر تبریز و مدیرمسوول نشریه دانشجویی «جامعه» است که شوراهای صنفی دانشجویان کشور در کانال تلگرامی خود خبر داده بود ماموران، بدون ارائه حکم، منزل او را در شهر خوی تفتیش و وسایل شخصی او را ضبط کردهاند. بر اساس گزارشها ماموران وزارت اطلاعات موفق به بازداشت این فعال دانشجویی نشده و پدر او را بازداشت کردهاند. تاکنون خبری از وضعیت پدر آقای محسننژاد که در زندان مرکزی خوی زندانی است در دست نیست.
ارسلان یاراحمدی، روزنامهنگار کرد سابق کردستان عراق که با رسانههای کردی همکاری دارد در مصاحبه با کمپین حقوق بشر در ایران گفت: «من دوازده سال است در اقلیم کردستان عراق زندگی میکنم و فعالیت خبرنگاری دارم. در خبرگزاری خندان و آژانس خبررسانی کرد پا کار کردهام و الان هم مسوول سایت حقوقبشری هه نگاو هست که فقط اخبار حقوق بشری کردستان را منتشر میکند و هیچ خبر سیاسی هم منتشر نمیکند. اما روز دوم اعتراضات در ایران یعنی ۹ دی ماه رفته بودند خانه ما و پدرم را بازداشت کردهاند.»
آقای یاراحمدی به کمپین گفت: «این اولین بار نیست و پیشتر هم اعضای خانواده مرا اذیت کرده بودند. اما این بار پدرم را سه روز در بازداشت نگه داشتهاند در بازداشتگاه اطلاعات روانسر و به او گفتهاند که پسرت یعنی من به رهبر جمهوری اسلامی توهین و بیاحترامی کردهام. این اصلا واقعیت ندارد و ما هیچ خبر سیاسی منتشر نمیکنیم تنها اخبار حقوق بشری در ارتباط با کردستان را منتشر میکنیم.»
او به کمپین گفت که پدرش با وثیقه ۵۰ میلیون تومانی از زندان آزاد شده است. آقای یاراحمدی گفت: «بعد از این قضیه خانوادهام ارتباطشان را با ن قطع کردهاند و در شرایط دشواری هستند. هم ادعایی که کردهاند بیاساس است و هم اینکه هیچ یک از فعالیتهای من، ربطی به پدر من ندارد چگونه میتوانند به جای من پدرم را بازداشت و اذیت کنند؟ این کاملا غیرانسانی است و من از نهادهای حقوق بشری پیگیری خواهم کرد.»
او به کمپین گفت: «من هیچ فعالیت و کار سیاسی و حزبی ندارم سالها قبل عضو کومله بودم اما سالهاست که فقط کار اطلاع رسانی درباره حقوق بشر کردستان ایران میکنم.»
امید اقدمی، فعال حقوق کودک و عضو انجمن دوستداران حقوق کودک تبریز هم در مصاحبه با کمپین حقوق بشر در ایران گفت: «روز سه شنبه ۲۵ دی ماه از وزارت اطلاعات با مادر من تماس گرفتهاند. یکبار روزهای اول اعتراضات احضار کرده و تذکر داده بودند که اگر من ارتباطی گرفتم و کاری خواستم نکنند. ولی دو روز پیش احضار کردند و بیش از ۶ ساعت از مادر من بازجویی کردهاند. درباره من سوال کردهاند که خانه من دقیقا کجا است و کجا زندگی میکنم و بعد از فرار من از ایران چه کسانی خانه ما رفت و آمد دارند و سوالاتی از این دست. به مادرم اتهام زدهاند که در فرار من از ایران، دست داشته و گفتهاند که پروندهات را قضایی خواهیم کرد و فعلا هم حق خروج از شهر نداری.»
آقای اقدمی به کمپین کفت: «من یازده مهر ماه از ایران بیرون آمدم. اوایل بحث شان با خانوادهام این بود که بگویید برگردد ایران و کاری با او نداریم. اما حالا سر اعتراضات احساس میکنند که من هم کاری کردهام و خواستهاند با تهدید خانواده مرا محدود کنند که کار خاصی نکنم. در واقع می خواهند هیچ فعالیتی نکنم.»
کمپین همچنین مطلع شده است که پدر آیدین محسننژاد دانشجوی هنر تبریز و مدیر مسوول نشریه دانشجویی برای مدتی بازداشت شده است.
امید اقدمی، دانشآموخته مهندسی مکانیک دانشگاه تربیت معلم تبریز است و علاوه بر فعالیت در راستای حقوق کودکان اشعاری با زمینه انتقادی و سیاسی نیز سروده است.