در حالی که احمدی نژاد و وزیر امور خارجه اش از پیشنهاد مذاکره معاون رییس جمهوری آمریکا استقبال کردهاند، علی خامنه ای روز پنجشنبه، ۱۹ بهمن ماه، طرح گفتوگو میان ایران و آمریکا را به شدت رد کرد و گفت که «عده ای از روی ساده لوحی یا غرض از پیشنهاد مذاکره آمریکا خوشحال می شوند.»
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی رهبر جمهوری اسلامی، آیت الله خامنهای در دیدار با فرماندهان و کارکنان نیروی هوایی جمهوری اسلامی، استقبال مقام های دولت محمود احمدی نژاد از پیشنهاد جو بایدن، معاون رییس جمهوری آمریکا، درباره گفتوگوی مستقیم بین تهران و واشینگتن را زیر سوال برد و گفت که «مذاکره مشکلی را حل نمی کند».
به نوشته رادیو فردا، جو بایدن روز چهاردهم بهمن در کنفرانس امنیتی مونیخ گفته بود: «درصورت جدی بودن قصد ایران برای مذاکره، ایالات متحده آماده است تا با این کشور به صورت مستقیم و رودررو گفتوگو کند.»
این اظهارات با واکنش مثبت علی اکبر صالحی، وزیر امور خارجه ایران روبرو شد و او در سخنانی گفت که «پیشنهاد بایدن نشانه تغییر رویکرد آمریکا در قبال ایران است» و ایران پیشنهاد وی را با «دید مثبت» بررسی میکند.
محمود احمدی نژاد، رییس جمهوری اسلامی ایران، که در مصر به سر می برد نیز اظهارات معاون رییس جمهوری آمریکا را «جدید» و «مثبت» خواند و گفت که «اگر مقامات آمریکا همزمان با این اظهارات در رفتارشان هم تغییر بدهند، ایران نیز با نگاه مثبت به آن نگاه میکند.»
برخی از نمایندگان مجلس نیز از اظهارات جو بایدن استقبال کرده و گفته بودند که قطع رابطه بین ایران و آمریکا دائمی نیست.
به رغم ایجاد جو خوش بینی نسبت به حل و فصل مسائل میان ایران و آمریکا پس از استقبال مقامهای دولت احمدینژاد، آیتالله خامنه ای در سخنان روز پنجشنبه خود گفته که «امروز اگر کسانی بخواهند سلطه آمریکا را مجددا در کشور برقرار کنند، ملت گریبان آنها را خواهد گرفت.»
وی مدعی شده که «سیاست خاورمیانه ای آمریکا دچار شکست شده و آمریکایی ها احتیاج دارند برگ برنده ای رو کنند» و این برگ برنده به تعبیر رهبر جمهوری اسلامی، «کشاندن ایران پای میز مذاکره است.»
آیتالله خامنهای افزوده است: «من دیپلمات نیستم، من انقلابیام و حرف را صریح و صادقانه می گویم. شما (آمریکاییها) اسلحه را مقابل ایران می گیرید و می خواهید مذاکره کنید، ملت ایران مقابل این چیزها مرعوب نخواهد شد.»
ایران و آمریکا در سه دهه گذشته رابطه دیپلماتیک با یکدیگر ندارند و به رغم چراغ سبزهایی که از زمان آغاز رهبری آیتالله خامنه ای از سوی دولتهای دو کشور داده شده است، رهبر ایران به شدت با این گفتوگوها مخالفت کرده و گفته است که هر زمان خود صلاح بداند اجازه این مذاکرات را خواهد داد.
رهبر ایران در ادامه سخنان روز پنجشنبه خود، مقامهای آمریکایی را به داشتن «سوء نیت» متهم و دلیل آن را «سخن گفتن از مذاکره همراه با ادامه فشار و تهدید» عنوان کرد.
وی می گوید که آمریکا چهار سال پیش نیز خواستار مذاکره با ایران شد و «همان موقع تاکید شد که ما پیش داوری و قضاوت نمی کنیم و منتظریم عمل آنها را ببینیم اما در این چهار سال جز ادامه توطئه ها، کمک به فتنه گران و حمایت از تروریست هایی که دانشمندان ملت ایران را ترور کردند چیزی مشاهده نشد.»
به نظر می رسد اشاره آیت الله خامنه ای به پیام نوروزی باراک اوباما در سال ۱۳۸۸ است که به طور مستقیم خطاب به رهبران جمهوری اسلامی گفته بود: «ما اختلافاتی جدی داریم که با گذشت زمان بر آنها افزوده شده است. دولت من اکنون به دیپلماسی متعهد است که طیف کاملی از مسائلی را که پیش روی ماست مورد بررسی قرار می دهد و در صدد ایجاد یک پیوند سازنده میان ایالات متحده، ایران و جامعۀ جهانی است.»
آقای اوباما افزوده بود: «این فرایند با تهدید به پیش نمی رود. به جای آن ما خواستار برقراری ارتباطی صادقانه و مبتنی بر احترام متقابل هستیم.»
با این حال، پیام نوروزی رییس جمهوری آمریکا با واکنش سرد رهبر ایران روبرو شد و او در سخنانی در مشهد از پیشنهاد وی با عنوان دراز کردن «دست چدنی» در «دستکش مخملی» یاد کرد.
بداخلاقیهای میان مسوولین
آیت الله علی خامنه ای در بخشی دیگر از سخنان خود و سه روز پس از جنجال میان روسای جمهوری و مجلس شورای اسلامی در جریان استیضاح وزیر کار، اختلاف شدید مسوولان جمهوری اسلامی را «بداخلاقی» توصیف کرده و گفته که در آینده درباره این بداخلاقیها صحبت خواهد کرد.
رهبر ایران از مسوولان جمهوری اسلامی خواسته است تا به گفته وی، «مصالح کشور را حفظ کنند» و تاکید کرد: «این بداخلاقی هایی که دیده می شود را کنار بگذارند.»
وی افزوده است: «در آینده درباره این بداخلاقی ها با مردم صحبت خواهم کرد.»
آیت الله خامنه ای در حالی اختلافات میان مقام های جمهوری اسلامی را «بداخلاقی» خوانده است که وی روز دهم آبان ماه به آنها هشدار داده بود به مسوولان و روسای قوای سه گانه جمهوری اسلامی هشدار داده بود که «کار خودشان را بکنند» و تاکید کرد که هر کس تا روز انتخابات اختلاف ایجاد کند «قطعا خیانت کرده است».
اظهارات روز پنجشنبه وی سه روز پس از آن صورت می گیرد که جلسه استیضاح وزیر تعاون، کار و امور اجتماعی به اتهام زنیهای متقابل میان محمود احمدی نژاد، رییس جمهوری و علی لاریجانی، رییس مجلس شورای اسلامی تبدیل شد و طرفین یکدیگر را به فساد مالی متهم کردند.
محمود احمدی نژاد روز یکشنبه، پانزدهم بهمن ماه، با پخش یک ویدئو درباره فاضل لاریجانی، برادر روسای قوه مقننه و قضاییه ایران، وی را متهم کرد که در دیدار با سعید مرتضوی، سرپرست سازمان تامین اجتماعی، به دنبال گرفتن امتیازات اقتصادی از او در ازای رایزنی برای حل مشکلات ادامه ریاست مرتضوی بر سازمان تامین اجتماعی بوده است.
در حالی که انتظار می رفت آیت الله خامنه ای در سخنان روز پنجشنبه خود اظهارات صریحی درباره این اختلاف ها مطرح کند ولی به نظر می رسد که وی هنوز به جمع بندی درباره نحوه واکنش به تنش میان مسوولان جمهوری اسلامی نرسیده است.
با این حال، مخالفت نشان دادن با مذاکره میان ایران و آمریکا می تواند نشانه ای از نارضایتی رهبر جمهوری اسلامی از عملکرد محمود احمدی نژاد باشد و در عین حال، وی به دنبال آن است تا اختلافات میان مسوولان جمهوری اسلامی را در سایه یک موضوع بینالمللی کمرنگتر کند.