اعتصاب رانندگان کامیون ایران در اعتراض به مشکلات صنفی، علیرغم موافقت دولت با افزایش بیست درصدی کرایهها و تهدید رئیس قوه قضائیه، برای دهمین روز نیز در تعدادی از شهرهای ایران ادامه یافت. یک راننده معترض به کمپین گفت به دلیل افزایش هزینههای رانندگان و قیمت تصاعدی لوازم یدکی، عوارض اتوبان و حق بیمه اتومبیل، رانندگان خواستار افزایش چهل درصدی قیمت کرایهها شدهاند و افزایش ۲۰ درصدی قیمتها نمیتواند گرهی از مشکلات رانندگان باز کند و حتی در صورت پایان اعتصاب نیز بحران صنعت کامیونداری و باربری ایران ادامه خواهد یافت.
رانندگانی از شهرهای مختلف ایران از روز اول خرداد ۹۶ با پارک کردن کامیونها در کنار جاده و خودداری از حمل بار، اعتصاب خود را آغاز کردند. رانندگان ثابت بودن کرایهها در برابر افزایش هزینههایی چون قیمت بیمه، عوارض اتوبان، هزینه تعمیرات و لوازم یدکی و کمیسیون بالای شرکتهای حمل و نقل را از مهمترین دلایل اعتصاب ذکر کردند و خواستار افزایش قیمت کرایه شدند.
یک راننده کامیون که نخواست نامش فاش شود به کمپین گفت اگر چه با افزایش ۲۰ درصدی قیمتها، کاهش کمیسیون شرکتها و تهدید به برخورد قضایی، اعتصاب در بعضی شهرها فروکش کرده، اما اغلب رانندگان ناچار شدهاند به جای پارک کردن کامیونها در کنار جاده، آن را در خانههایشان پارک کنند.
این راننده کامیون درباره اعتصاب رانندگان در دهمین روز به کمپین گفت: «اعتصاب در اصفهان و کرمانشاه و اسلام آباد غرب و خیلی از شهرها ادامه دارد، در شهرهایی هم که ساکت شده، رانندگان به کار برنگشتند و فقط با تهدید پلیس، ماشین ها را از کنار جاده به پارکینگ بردهاند و خلوتی جادهها معلوم است. با این وضع اگر امروز اعتصاب تمام شود، فردا از جای دیگری شروع میشود چون با این شرایط برای رانندهها به صرفه نیست و ما هم نمیتوانیم برای همیشه بیکار بمانیم.»
افزایش کامیونها به دلیل بیکاری و رکود اقتصادی، تلاش دولت برای مهار تورم از طریق پایین نگاه داشتن کرایه حمل و نقل و افزایش قیمت قطعات یدکی به دلیل نوسانات قیمت ارز، از مهمترین دلایلی است که به گفته این راننده موجب اعتصاب رانندگان شده است.
این راننده که به گفته خودش حدود ۲۰ سال در صنعت کامیونداری ایران فعالیت کرده، درباره ریشههای این اعتصاب گفت: «بیکاری و خوابیدن کار و کاسبیها باعث شده جوانها یا حتی مسنترها به خرید کامیون رو بیاورند و به اصطلاح دست زیاد شده و این باعث کاهش قیمتها شده، من حدود ۲۰ سال رانندهام ولی در پنج شش سال اخیر، بخش زیادی از جوانان یا افراد فعال در مشاغل تولیدی، به دلیل بیکاری و خرابی اقتصاد، تنها راهی که برایشان مانده این است که با وام و قرض هم شده یک کامیون یا وانت یا تاکسی بخرند و بازار گنجایش این همه ماشین را ندارد، در صنف راننده تاکسی یا وانت بار هم أوضاع همین است و به این وضعیت اعتراض دارند.»
این راننده ادعا کرد دولت عمدا به دلیل مهار تورم، قیمت کرایهها را ثابت نگاه میدارد: «به ما میگویند اگر کرایهها زیاد شود، همه کالاها گران میشود و تورم میشود و دودش به چشم خودتان میرود و افزایش کرایه به صلاح نیست، رانندگان تا یک جایی میتوانند صبر کنند ولی وقتی کار کردن به جای سود، ضرر دارد ما چطور کار کنیم، هزینه استهلاک ماشین از کرایه بیشتر است، با این کرایه استارت زدن ماشین ضرر است و این رانندهها را بیچاره کرده.»
به گفته این راننده کامیون، یکی دیگر از دلایل اعتصاب این است که به دلیل افزایش قیمت ارز، قیمت لوازم یدکی هم روز به روز و به صورت تصاعدی افزایش یافته است: «قطعات این کامیونها خارجی و وابسته به قیمت دلار است، در عرض یک هفته قیمت قطعه ضروری تا دوبرابر بیشتر میشود و هر روز یک قیمت، یعنی در کل به قول ما رانندهها، از سال ۹۴ استهلاک ماشین چندبرابر شده ولی کرایه ثابت مانده، اگر هفت سال پیش، یک میلیون کرایه میگرفتم، نصفش سود بود ولی الان از کرایه یک میلیونی ۲۵۰ هزار تومان سود است، از این طرف هم هزینههای خانواده به دلیل تورم بالا رفته، یعنی وضع زندگی من از ده سال پیش، روز به روز بدتر شده، تا امروز که کلا بیکار شدم.»
یکی از دلایلی که رانندگان خواهان افزایش چهل درصدی کرایهها شدهاند، ثابت بودن قیمتها در طول سه سال اخیر است، به گفته راننده معترض، دولت از سال ۱۳۹۴ در حالی قیمت کرایهها را ثابت نگاه داشته که تا قبل از آن، کرایهها هر سال با محاسبه تورم تصویب میشد.
تهدید رئیس قوه قضائیه و افزایش خشونت و تهدیدهای پلیس
صادق لاریجانی، رئیس قوه قضائیه ایران روز هفتم خرداد طبق معمول سران جمهوری اسلامی، بدون هیچ توضیحی پای دشمنان و منافقان و امنیت ملی را پیش کشید و با تهدید رانندگان معترض، گفت نظام صرفا نظارهگر نخواهد بود و به شدت مقابله خواهد کرد.
رئیس قوه قضائیه گفت مردم بدانند که «دشمن» همواره در کمین است و تلاش دارد که با کوچکترین اعتراضی شروع به موج سواری کند و نباید چنین مجالی را دراختیار «دشمن» قرار داد. او همچنین گفت ضابطان قوه قضائیه نیز به تحرکات علیه امنیت ملی توجه دارند: « دستگاه قضایی نیز با کمک ضابطان خود توجه دارد که برخی تحرکات از کجا سرچشمه می گیرد و نیروهای انتظامی وامنیتی نیز باید بین اعتراضات موجه یک صنف که باید مشکلاتشان شنیده و حل شود با موج سواری منافقین و دشمنان مرزگذاری کنند. کسانی که قصد دارند از برخی فضاها سوءاستفاده کنند و به واسطه آن امنیت کشور و مردم را به خطر بیاندازند بدانند که نظام فقط نظاره گر نخواهد بود و به شدت با آنها مقابله خواهد کرد.»
ضابطان قضایی که رئیس قوه قضائیه تلویحا از آنان خواست این اعتراضات را کار دشمن و علیه امنیت ملی تلقی کنند، نیروهای امنیتی چون وزارت اطلاعات، سپاه پاسداران و نیروی انتظامی اند و گفتن چنین سخنان و وارد کردن پای دشمن و امنیت در واکنش به یک اعتراض مسالمتآمیز و با خواستههای کاملا مشخص، در فرهنگ سیاسی-امنیتی ایران عملا به معنای باز گذاشتن دست نیروهای امنیتی در سرکوب این اعتراضات است، اتفاقی که در تعدادی از شهرها افتاد و پلیس در مواردی با اعمال خشونت، رانندگان معترض را پراکنده کرد.
راننده کامیونی که با کمپین با این شرط که نامش فاش نشود گفتوگو کرد، از افزایش تهدیدها و برخورد پلیس پس از سخنان لاریجانی خبر داد و به کمپین گفت: «احتمالا این سخنان بی تاثیر نبود، چون روزهای اول کمتر برخورد میشد ولی بعد از صحبتهای ایشان بود که فرداش دولت پایان اعتصاب را اعلام کرد و پلیس باخشونت بیشتری با رانندگان برخورد کرد و کار در جاهایی مثل کرمانشاه و اسلام آباد و کرمان به ضرب و شتم رانندهها با باتوم کشید.»
طی سال های گذشته، اعتراضهای صنفی و کارگری و سیاسی در ایران افزایش یافته به طوری که علیرغم خطر برخورد پلیس و بازداشت، روزانه چندین تجمع اعتراضی برگزار میشود و رانندگان نیز مثتثنی نبودهاند، رانندگان تاکسی نیز در طول یک سال گذشته با دلایلی مشابه و به شیوههای مختلف اعتراض خود را نشان دادهاند.