دولت دونالد ترامپ اعلام کرده است که آمریکا از شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد، خارج می شود. آمریکا این نهاد را به ریاکاری، بی اعتنایی به نقض حقوق بشر در برخی کشورها از جمله ایران و اتخاذ مواضع مغرضانه علیه اسرائیل متهم کرده است.
نیکی هیلی، نماینده آمریکا در سازمان ملل متحد، سه شنبه (۱۹ ژوئن) این تصمیم را در یک کنفرانس خبری در واشنگتن اعلام کرد. مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا، حین اعلام این خبر در کنار خانم هیلی ایستاده بود.
نیکی هیلی با اشاره به اعتراضات سال گذشته در ایران گفت: “در ماه دسامبر و ژانویه که حکومت ایران صدها شهروند را صرفا به خاطر بیان نظراتشان کشت و دستگیر کرد، این شورا واکنشی از خود نشان نداد.”
او افزود: “وقتی که شورای به اصطلاح حقوق بشر نمی تواند به نقض شدید (حقوق بشر) در ونزوئلا و ایران رسیدگی بکند و جمهوری دموکراتیک کنگو را به عنوان یک عضو می پذیرد، ارزش اسم خود را از دست می دهد.”
نیکی هیلی همچنین شورای حقوق بشر را به “خصومت تمام نشدنی” با اسرائیل متهم کرد و گفت این نهاد در سال میلادی جاری پنج قطعنامه علیه اسرائیل تصویب کرده است “بیش از پنج برابر تعداد قطعنامه هایی که در مجموع علیه کره شمالی، ایران و سوریه به تصویب رسانده است.”
سخنگوی آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، در واکنش به این تصمیم طی بیانیه ای گفته است: “دبیرکل بسیار ترجیح می داد که ایالات متحده در شورای حقوق بشر باقی می ماند. ساختار حقوق بشر سازمان ملل متحد در ترویج و دفاع از حقوق بشر در سراسر جهان نقش مهمی ایفا می کند.”
خانم هیلی حدود دو هفته پیش در نشست دورهای شورای حقوق بشر در ژنو سوئیس گفته بود که این نهاد باید “گرایش ضد اسرائیلی خود را کنار بگذارد.” او اعلام کرد که دولت آقای ترامپ نقش و مشارکت آمریکا در شورای یاد شده را “مورد بررسی دقیق” قرار داده است.
او با انتشار مقالهای در روزنامه واشنگتن پست هم هشدار داده بود که شورای حقوق بشر “به خاطر خودداری از محکومیت نقض فاحش حقوق بشر در ونزوئلا، کوبا و ایران اعتبار خود را از دست داده است.”
او افزود: “نمیتوان پذیرفت که شورای حقوق بشر هنوز حتی یک مصوبه نیز علیه اقدامات دولت ونزوئلا صادر نکرده درحالی که از ماه مارس تا کنون، پنج قطعنامه مغرضانه علیه اسرائیل در این شورا به تصویب رسیده است. اگر قرار است این شورا اعتباری داشته باشد، لازم است که یکسونگری مزمن خود علیه اسرائیل را کنار بگذارد”.
شورای حقوق بشر که ۴۷ عضو دارد، هر سال سه یک بار نشست عمومی تشکیل میدهد و نشست کنونی تا ۲۳ ژوئن ادامه خواهد داشت؛ قرار است روز ۱۹ ژوئن، وضعیت فلسطینیان در سرزمینهای اشغالی مورد بررسی قرار گیرد. طبق مصوبات قبلی، شورای حقوق بشر ملزم است در تمامی نشست های خود اختلاف اسرائیل و فلسطینیان را مورد بررسی قرار دهد.
رعد الحسین، کمیسیونر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد اخیرا گفته بود که “مردم فلسطین نیم قرن است که زیر اشغال نظامی زندگی می کنند”. او افزود که اسرائیلیها نیز حق دارند در امنیت و بدون ترس از خشونت زندگی کنند و افزود: “نتیجه ادامه اشغال، محکوم بودن مردم در هر دو طرف به تحمل رنج بیشتر است.”
رابطه پر فراز و نشیب
آمریکا و شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد رابطه پر فراز و نشیبی داشته اند.
ایالات متحده در دوران ریاست جمهوری جورج بوش (پسر) شورای حقوق بشر را تحریم کرد، به این دلیل که معتقد بود که این نهاد کشورهایی با کارنامه ضعیف حقوق بشری را به عضویت می پذیرد.
اما دولت باراک اوباما در ماه مه سال ۲۰۰۹ میلادی با تجدید نظر در موضع واشنگتن، به عضویت شورای حقوق بشر درآمد.
دولت آقای ترامپ سال گذشته در اعتراض به آنچه “جانبداری ضداسرائیلی” خواند، از سازمان علمی، فرهنگی و تربیتی ملل متحد (یونسکو) هم خارج شد.
اسرائیل نیز کمی پس از اعلام تصمیم آمریکا، از یونسکو خارج شد. اسرائیل در چند سال اخیر یونسکو را متهم کرده است که هویت یهودی مناطقی مثل بیتالمقدس و الخلیل را نادیده میگیرد.