بقلم شاهرخ بهزادی
نزار زکاکا، بازرگان لبنانی که از سال ۲۰۱۵ در ایران در بازداشت بود، هنگام ورود به کاخ ریاست جمهوری لبنان برای دیدار با میشل عون. سهشنبه ۲۱ خرداد/ ۱۱ ژوئن ۲۰۱۹
«نزار زکا» شهروند لبنانی که به اتهام جاسوسی برای آمریکا در ایران زندانی شده و پس از آزادی و ترک ایران وارد لبنان شد، در گفتگو با شبکه «العربیه»، زندان اوین را یکی از مخوفترین زندانهای جهان توصیف کرد و گفت: «ایرانیها در یک سال اول زندان، همه انواع شکنجه را علیه من بکار بردند». نزار زکا در کشورش مانند یک قهرمانی ملی مورد استقبال قرار گرفت. او پس از ورود به بیروت برای دیدار میشل عون به کاخ ریاست جمهوری لبنان رفت و در جمع خبرنگاران تمامی اتهامات وارده علیه خود در ایران را نادرست خواند. آمریکا ضمن استقبال و خرسندی از آزادی نزار زکا، ابراز امیدواری کرد که آزادی او نشانهای مثبت از سوی تهران برای آزادی دیگر زندانیان آمریکایی در ایران باشد. زکا شهروند لبنانی است، اما اقامت دائم در آمریکا دارد.
نزار زکا، روز چهارشنبه ۲۲ خرداد/ ۱۲ ژوئن در گفتگوی اختصاصی با شبکه «العربیه» به جزئیات دوران زندان خود پرداخت. او در این مصاحبه گفت: «زندان اوین یکی از مخوفترین زندانهای جهان است که به هیچ وجه نمیتوان آن را توصیف کرد و من ۳ سال و ۸ ماه و ۲۵ روز در این زندان ماندم… ایرانیها در یک سال اول زندان، همه انواع شکنجه را بر علیه من به کار بردند ولی از آن به بعد شکنجهها محدود به شکنجه روحی بود… تنها یک بار در سال اجازه داشتم با سفیر لبنان در تهران دیدار کنم. ایران هیچکدام از قوانین و اعراف بینالمللی مربوط به زندانیان را رعایت نکرد. زندان اوین مملو از زندانیان خارجی بیگناهی از همه کشورها از جمله عراق، آمریکا، سوئد، انگلیس و اتریش است و ما باید همه دست به دست هم دهیم تا آنها را آزاد کنیم… در یک سال اول زندان، در جایی نگهداری میشدم که امکان ارتباط با کسی را نداشتم ولی پس از آن به جایی به نام “بازداشتگاه عمومی” منتقل شدم و در آنجا توانستم با دیگر زندانیان خارجی گفتگو کنم. در اتاقی که من در آنجا نگهداری میشدم، سه زندانی خارجی دیگر از جمله یک آمریکایی حضور داشتند».
نزار زکا، در بخش دیگری از گفتگوی خود با «العربیه» گفت که احتمال سفر دوباره به ایران را به طور کامل رد کرده و حاضر نیست از آسمان ایران نیز بگذرد. او در این باره گفت: «مقامات ایرانی از من پرسیدند اگر بار دیگر به ایران دعوت شوم آیا به این کشور خواهم رفت؟ من در پاسخ به آنها گفتم از لحظهای که از ایران خارج میشوم، قبل از آنکه سوار هر هواپیمایی به مقصد هر کشوری شوم، ابتدا اطمینان حاصل خواهم کرد که از آسمان ایران نگذرد. من دیگر به ایران نمیروم و نمیخواهم این کشور را [دوباره] ببینم. آنچه را که در ۳ سال گذشته بر سر من آمد، نمیتوان برای هیچ انسان دیگری آرزو کرد».
«نزار زکا»، در جمع خبرنگاران در کاخ ریاست جمهوری لبنان گفت: «جاسوسی، در کار نبوده است».
نزار زکا که به دعوت رسمی دولت جمهوری اسلامی ایران به این کشور سفر کرده بود، چهارسال پیش توسط سازمان اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به اتهام جاسوسی برای آمریکا بازداشت شد و سپس در دادگاهی به ۱۰ سال زندان محکوم شد. او بهنگام ورود به بیروت و سپس در کاخ ریاست جمهوری در جمع خبرنگاران در بارۀ دوران زندان خود توضیح زیادی نداد و کاملاً پیدا بود که از سوی مقامات لبنان به وی توصیه شده بود درباره اتهاماتش در ایران و دوران چهار سالهای که در زندان اوین در بند بوده است سخنی نگوید. نزار زکا فقط دو کلمه «گروگانگیری» و «محاکمه صوری» را به زبان آورد؛ کلماتی که تمام ماجرا را تعریف میکرد.
نزار زکا به خبرنگاران گفت: من نمیتوانم وارد جزئیات «گروگان گیری» شوم؛ من نمیتوانیم چیزی درباره بازداشت و «محاکمه صوریام» در ایران بیان کنم.
در کاخ ریاست جمهوری لبنان به جای نزار زکا که از سخن گفتن در باره شرایط بازداشت و زندانی بودنش از ایران منع شده بود، سرلشگر عباس ابراهیم، رئیس اداره امنیت عمومی لبنان و فرستاده ویژه میشل عون به تهران برای آزادی نزار زکا به برخی از پرسشهای خبرنگاران پاسخ گفت. او فردی است که از سوی رئیس جمهوری لبنان برای آزادی نزار زکا به ایران رفته بود و او را با خود آورد.
سرلشگر ابراهیم، شیعه مذهب است و از دوستان جمهوری اسلامی ایران و حزبالله به شمار میرود؛ شاید به همین خاطر وی از سوی میشل عون، رئیس جمهوری لبنان برای انجام این مأموریت انتخاب شده بود.
رئیس اداره امنیت عمومی لبنان نیز به هیچ وجه به جزئیات دستگیری، اتهامات، محاکمه و زندانی شدن نزار زکا نپرداخت، اما او نیز جملهای بیان کرد که با روایت رسمی قوه قضاییه ایران برای نحوه آزادی نزار زکا تناقضهای آشکار داشت. وی گفت فکر نمیکند نزار زکا برای آزادیاش چیزی را امضا کرده باشد.
. این در حالی است که صبح روز سهشنبه ۲۱ خرداد/ ۱۱ ژوئن، «غلامحسین اسماعیلی» سخنگوی قوه قضائیه ایران گفته بود که نزار زکا به صورت مشروط و با کسب اطمینان از این موضوع آزاد شده که «پس از آزادی مرتکب جرم مجدد نشود».
همه میدانند که آزادی مشروط تشریفات و مناسکی دارد و زندانی آزادشده در ایران، همانند بسیاری از کشورهای جهان باید تعهدات و اسناد متعددی را امضا کند.
صبح روز، سه شنبه ۱۱ ژوئن نزار زکا همراه با سرلشکر عباس ابراهیم فرستاده ویژه رئیس جمهور لبنان در یک هواپیمای اختصاصی، تهران را به مقصد بیروت ترک کرد.
خبرگزاری «فارس» وابسته به سپاه پاسداران یک روز پیش از این گزارش داده بود که آزادی نزار زکا با درخواست و میانجیگری حسن نصرالله، دبیرکل حزبالله لبنان انجام پذیرفته است.
سرلشگر عباس ابراهیم، رئیس اداره امنیت عمومی لبنان سهشنبه شب ۲۱ خرداد/ ۱۱ ژوئن بدون انکار نقش حزبالله در آزادی نزار زکا، بر ابتکار میشل عون رئیس جمهوری لبنان در آزادی نزار زکا تأکید کرد.
در همین حال، وزارت امور خارجه آمریکا روز سهشنبه با ابراز خرسندی از آزادی آقای زکا گفت: «بیشک امروز روز بزرگی برای آقای زکا و خانواده اوست. ما امیدواریم آزادی آقای زکا نشانهای مثبت برای سرنوشت دیگر آمریکاییان زندانی در ایران باشد.»
«سارا سندرز»، سخنگوی کاخ سفید نیز شامگاه سهشنبه با ابراز خرسندی از بازگشت آقای زکا به لبنان گفت که «مسئله اساسی این است که چندین نفر دیگر در ایران زندانی هستند و ایالات متحده خواستار آن است که آنها نیز آزاد شوند.»
از: ار اف ای