گزارش اعتراض‌های آبانماه: دست‌کم ۳۲۴ تن کشته شدند

جمعه, 29ام آذر, 1398
اندازه قلم متن

گزارش سازمان حقوق بشر ایران در یک نگاه:

  • بیش از ۳۲۴ نفر در سرکوب اعتراضات آبان ماه کشته شدند
  • دست‌کم ۱۴  تن از کشته‌شدگان، کودکان زیر ۱۸ سال بوده‌اند که نام آن‌ها در این گزارش آمده است
  • حدود ۱۰هزار تن در جریان اعتراض‌ها و روزهای پس از آن بازداشت شده‌اند
  • بازداشت‌شدگان در شرایط نامناسبی به سر می‌برند. برخی از آن‌ها زیر فشار برای اعتراف اجباری قرار دارند و احتمال صدور حکم اعدام برای برخی از معترضان وجود دارد

بررسی گزارش‌های معتبری که در هفته‌های اخیر به دست سازمان حقوق بشر ایران رسیده است، نشان می‌دهد که خشونت اعمال‌شده از سوی جمهوری اسلامی در سرکوب اعتراض‌های آبان‌ماه ۱۳۹۸، در ۳۰ سال اخیر بی‌سابقه بوده است. 

بررسی و تحقیقات سازمان حقوق بشر ایران تا روز ۲۹ آذر ۱۳۹۸ نشان می‌دهد که تعداد کشته شدگان اعتراضات دستکم ۳۲۴ نفر است که بیشتر آنها با شلیک مستقیم گلوله نیروهای امنیتی جان باخته‌اند. 

با توجه به عدم شفافیت مقام‌های جمهوری اسلامی و فشار بر روی خانواده جان‌باختگان، این عدد می‌تواند در آینده تغییر کند. سازمان حقوق بشر ایران کماکان به تحقیقات خود ادامه می‌دهد. 

همچنین در این اعتراض‌ها، بیش از هزار نفر مجروح و حدود ۱۰ هزار تن بازداشت شده‌اند. 

بسیاری از مجروحان و بازداشت‌شدگان در شرایط نامناسبی به سر می‌برند و احتمال صدور احکام اعدام برای برخی از دستگیرشدگان وجود دارد. 

سازمان حقوق بشر ایران خواهان واکنش فوری جامعه جهانی برای تشکیل یک هیئت حقیقت‌یاب به منظور مستند‌سازی ابعاد جنایاتِ مرتکب‌شده، آزادی بازداشت‌شدگان و تعقیب قضایی مرتکبین این جنایات است.

محمود امیری مقدم، سخنگوی سازمان حقوق بشر ایران، در این خصوص گفت: «عدم واکنش مناسب جامعه بین‌المللی راه را برای وقوع جنایاتی به مراتب بزرگتر از جانب مقام‌های جمهوری اسلامی هموارتر خواهد کرد. آمران و عاملان این جنایات، از رهبر جمهوری اسلامی و مسئولانی که دستور شلیک دادند تا کسانی که در صحنه اعتراضات این جنایات را مرتکب شدند، باید پاسخگو شوند».​

اعتراضات مسالمت‌آمیزی که به خشونت کشیده شدند

در ساعات پایانی روز پنج‌شنبه، ۲۳ آبان ماه، رسانه‌های رسمی بدون اطلاع قبلی اعلام کردند که از اولین ساعات جمعه، ۲۴ آبان، بنزین به شکل سهمیه‌بندی عرضه می‌شود و قیمت بنزین آزاد نیز سه برابر خواهد شد.

از صبح جمعه، اعتراضات پراکنده در شهرهای اهواز، مشهد، سیرجان و شیراز آغاز شد و خیلی زود به شهرهای اندیمشک، بابل، بیرجند، بندرعباس، اصفهان، شوشتر، شهرک اندیشه، ماهشهر، گچساران، خرمشهر، قم و بهبهان گسترش یافت.

از روز شنبه، ۲۵ آبان، اعتراضات شکل گسترده‌تری به خود گرفت و بسیاری از محلات تهران را نیز شامل شد. مردم معترض در بسیاری از اتوبان‌های تهران اتومبیل‌های خود را خاموش کردند و به شکلی که بر اساس تصاویرِ منتشرشده، کاملا مسالمت آمیز به نظر می‌رسد، اعتراض خود  را نشان دادند.

در روزهای شنبه و یک‌شنبه، دامنه اعتراضات به شهرهای اندیمشک، اصفهان، بابل، بیرجند، بندرعباس، ماهشهر، گچساران، خرمشهر، شوشتر، قم، اراک، تبریز، بوشهر، ارومیه، کرج، کرمانشاه، سرپل ذهاب، سقز، مریوان، رشت، گرمسار، کردستان، لرستان، اسلامشهر، ساری، گرگان، یاسوج، دهدشت، جیرفت، نجف‌آباد، شاهین‌شهر، رامهرمز، مریوان، جوانرود، پاسارگاد، شهر قدس، دماوند، سنندج، بندر ریگ، یزد، نیشابور، سقز، چابهار، اهر، رودهن، گچساران، زاهدان، فردیس کرج، قزوین، همدان و خرم‌آباد گسترش یافت.

این عکس مربوط به روز شنبه ۲۵ آبان در کرمانشاه است. منبع: سازمان حقوق بشر ایران

این عکس مربوط به روز شنبه ۲۵ آبان در کرمانشاه است. منبع: سازمان حقوق بشر ایران

عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور جمهوری اسلامی، در یک مصاحبه تلویزیونی ادعا کرد، در جریان اعتراضات اخیر در سراسر کشور، حداکثر ۲۰۰ هزار نفر شرکت داشته‌اند. این آمار با توجه به وسعت شهرها و استان‌های درگیر در اعتراضات به نظر بسیار دور از واقعیت می‌رسد. ولی هنوز هیچ منبع رسمی و یا غیر رسمی، برآوردی از تعداد شرکت‌کنندگان در این تظاهرات ارائه نداده است.

وزیر کشور جمهوری اسلامی همچنین مدعی شد، معترضان به بیش از ۵۰ مرکز نظامی و انتظامی، ۱۸۳ خودرو پلیس، ۷۳۱ بانک، ۷۰ پمپ بنزین و ۹ مرکز مذهبی آسیب رسانده‌اند. به رغم تصاویر و شواهد بسیاری که از آغاز خشونت توسط نیروهای امنیتی و مسالمت‌آمیز بودن هسته اولیه اعتراضات حکایت دارند، مقامات رسمی از روز اول مدعی شدند که معترضان ابتدا دست به خشونت زده‌اند.

با این حال، چندین شاهد عینی به سازمان حقوق بشر ایران گفتند که درگیری را ماموران امنیتی با مردم آغاز کردند و مردم تنها در دفاع از خود، با آنها درگیر شدند.

یک شاهد عینی در خصوص شروع سرکوب خشونت‌بار پلیس در کرمانشاه در روز شنبه، گفت: «مردم از ساعت ۱۰ صبح تا ساعت سه و نیم بعد از ظهر وسط خیابان نشسته بودند. از آن‌جا که ماموران نیروی انتظامی هیچ برخوردی با مردم نمی‌کردند، ما هم صرفا به خاطر آنها حتی شعار سیاسی هم ندادیم. حد فاصل بلوار طاق بستان کاملا در اختیار مردم بود و نیروهای امنیتی حتی جرات حضور نداشتند و در دسته‌های چند نفره با خواهش و التماس از مردم، رد می‌شدند. اما راس ساعت سه و نیم، سرهنگ (نام نزد سازمان حقوق بشر ایران محفوظ است) که تا قبل از آن می‌گفت ما دشمن مردم نیستیم و نمی‌گذاشت هیچ نیرویی روی مردم دست بلند کند، تلفنش زنگ خورد. بعد از قطع تماس رو به مردم گفت می‌خواهید چکار کنید؟ (مردم نشسته بودند وسط خیابان) مردم گفتند نشسته‌ایم؛ همین! گفت می‌توانم همین الان همه شما را اعدام کنم؛ بروید خانه‌هایتان! زن میانسالی از میان جمعیت بلند شد و زد توی گوش سرهنگ… سرهنگ از موقعیت استفاده کرد و تیر هوایی شلیک کرد. هیجان به جمعیت تزریق شد و درگیری شروع شد».

همچنین کلیپ‌های ویدیویی که در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده‌اند، نشان می‌دهد ماموران حکومتی در شهر های مختلف در حال شکستن شیشه‌های ماشین‌ها و منازل مردم، یا کتک زدن مردم هستند.

اشرار نامیدن معترضان توسط خامنه‌ای و قطع اینترنت، چراغ سبزی برای کشتار

براساس اطلاعاتی که تا امروز به دست آمده، در روز جمعه، ۲۴ آبان، تنها یک نفر در شهر سیرجان به دست نیروهای امنیتی کشته شد که خبر کشته‌شدن وی از سوی مقامات رسمی تایید شد.

در شامگاه شنبه، ۲۵ آبان ماه، وبسایت نت‌بلاکس در گزارشی تایید کرد که دولت ایران دسترسی به اینترنت در سراسر کشور را تقریباً به‌طور کامل قطع کرده‌است. روز یک‌شنبه، ۲۶ آبان، در اولین روز بدون اینترنت در ایران، علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی،‌ ضمن حمایت از تصمیم سران قوا مبنی بر افزایش قیمت بنزین، جان باختن عده‌ای را در طی اعتراضات تایید کرد.

پس از سخنان خامنه‌ای که در آن معترضان را «اشرار» نامید و به نوعی چراغ سبز برای سرکوب تعبیر شد، سرکوب معترضان شدت  پیدا کرد. در نتیجه، تعداد کشته‌ها در روزهای شنبه و یک‌شنبه در شهرهای مختلف به طور قابل ملاحظه‌ای افزایش یافت. بیشترین کشته‌های گزارش شده، در شهرهای شیراز، ماهشهر (و دیگر شهرهای خوزستان) و کرمانشاه (و دیگر شهرهای کردنشین غرب ایران)، اسلامشهر (و دیگر شهرهای حومه تهران) بوده است.

آمار کشته‌شدگان

تعداد دقیق کشته شدگان به دلیل عدم شفافیت جمهوری اسلامی، جو رعب و وحشت حاکم و سرکوبی که پس از وقوع اعتراضات شدت بیشتری پیدا کرده،‌ هنوز مشخص نیست. اما شواهد مختلف از بالا بودن آمار کشته‌شدگان حکایت می‌کنند. 

فرزانه آئینی، خبرنگار پارلمانی روز ۳ آذر ماه در توئیتر خود به نقل از قاسم میرزایی نیکو، نماینده دماوند در مجلس شورای اسلامی، نوشت: «اعتراض‌های اخیر در بیش از ۵۰۰ نقطه کشور رخ داده و بیش از ۱۳۰ نفر در جریان اعتراضات کشته شده‌اند».

این توییت اندکی بعد حذف شد.

روزنامه جوان، منتسب به سپاه پاسداران، روز ۲۲ آذر ماه در مطلبی با عنوان «چرایی کشته‌های اخیر را به مردم بگویید»، با بیان اینکه شمار کشته‌شدگان اعتراضات اخیر در ایران بیش از قربانیان ناآرامی‌های دی‌ماه ۱۳۹۶ و اعتراضات سال ۱۳۸۸ بوده، خواستار آن شد که حاکمیت در این مورد به مردم توضیح دهد.

وب‌سایت کلمه روز پنج‌شنبه،‌ ۷ آذر ماه، به نقل از یک «منبع آگاه» تعداد کشته‌ها را ۳۶۶ نفر اعلام کرده بود.

همچنین سازمان عفو بین الملل در تازه ترین گزارش خود، آمار کشته شدگان در این اعتراضات را دست‌کم ۳۰۴ نفر اعلام کرده است.

بررسی و تحقیقات سازمان حقوق بشر ایران نشان میدهند که دست‌کم ۳۲۴ تن در اعتراضات آبانماه کشته شده‌اند.

با توجه به استانداردهای سختگیرانه سازمان حقوق بشر ایران در تأیید گزارش‌ها، گمان می‌رود که تعداد کشته‌شدگان بیش از این رقم باشد. 

از میان کشته شدگان دست‌کم ۱۴ نفر کودک بودند و زیر ۱۸ سال سن داشتند. در بین ایشان، کودکان ۱۴ و ۱۵ ساله نیز دیده می‌شود.

از آنجا که جمهوری اسلامی آمار کشته‌شدگان را اعلام نکرده است و از سوی دیگر، به دلیل تهدید و ارعاب خانواده کشته‌شدگان، این آمار می‌تواند تغییر کند. سازمان حقوق بشر ایران همچنان به تحقیقات خود در این زمینه ادامه خواهد داد.

روایات شاهدان عینی: کشته‌شدگان اشرار نبودند

یک شاهد عینی از کرمانشاه به سازمان حقوق بشر ایران گفت: «تنها در بیمارستان طالقانی کرمانشاه، من [روز یک‌شنبه ۲۶ آبان]شاهد هشت جسد بودم که با گلوله کشته شده بودند و به سردخانه منتقل شدند».

یک شاهد دیگر از مریوان در خصوص کشته‌شدگان گفت: «دانیال استواری، یکی از کشته‌شدگان مریوان در روز یک‌شنبه ۲۶ آبان بود. مرکز درگیری‌ها در مریوان، میدان جهاد بود. خانه دانیال هم پشت این میدان در محله ترخان آباد بود که روی تپه‌ای، از محلات قدیمی و فقیر نشین مریوان، قرار دارد. دانیال از روی پشت بام خانه‌شان درگیری‌ها را نگاه می‌کرد که تیری به قلبش برخورد کرد. دانیال نه در خیابان بود و نه در درگیری‌ها! فقط داشت از روی پشت بام، درگیری‌ها را تماشا می‌کرد. او ۲۲ سال داشت و تنها ۱۸ روز بود که عروسی کرده بود.»

یکی از نزدیکان فرهاد مجدم، جوان ۳۰ ساله‌ای که روز شنبه ۲۵ آبان در شهریار به ضرب گلوله مستقیم به سرش کشته شد، به سازمان حقوق بشر ایران گفت: «شب‌هنگام از منزل خارج شد تا دنبال خواهرزاده‌هایش برود که سر کوچه می‌بیند زنی تیر خورده است. وقتی می‌رود به او کمک کند، خودش را هم با تیر می‌زنند».

تصویری از مزار فرهاد مجدم: یکی از کشته شدگان محله مارلیک (سرآسیاب)- منبع سازمان حقوق بشر ایران

برهان منصورنیا، دامپزشک و سرباز وظیفه مریوانی بود که روز شنبه ۲۵ آبان ماه در کرمانشاه به ضرب گلوله نیروهای امنیتی که به ناحیه پشت کمرش اصابت کرد مجروح شد و چند روز بعد در بیمارستان جان خود را از دست داد.

تصویری از برهان منصورنیا در بیمارستان، یکی از کشته شدگان کرمانشاه- منبع سازمان حقوق بشر ایران
یک شاهد عینی دیگر به گزارشگر سازمان حقوق بشر ایران گفت: «امیرحسین کبیری ۳۳ سال داشت و اهل گلشهر کرج بود. امیرحسین وقتی که در تاریخ ۲۶ آبان ماه ۱۳۹۸ قصد داشت برای آوردن خواهرزاده‌اش به مدرسه او برود، در بین راه به اعتراضات مردم گلشهر برخورد کرد. او دوربین تلفن همراهش را روشن کرد تا از تظاهرات فیلمبرداری کند اما طولی نمی‌کشد که گلوله نیروهای امنیتی سرش را هدف قرار داد و به زمین افتاد. مردم او را به بیمارستان منتقل کردند و او در کما می‌رود اما پس از دو روز فوت کرد. جسد او پس از چهار روز به خانواده تحویل داده شد و خاکسپاری او با حضور نیروهای امنیتی انجام شد. مامورین امنیتی اجازه برگزاری مراسم و عزاداری را هم به خانواده او ندادند و از آنها تعهد گرفتند که به همه اعلام کنند که فرزندشان در تصادف رانندگی کشته شده است و از کسی شکایتی ندارند».
تصویری از امیرحسین کبیری، یکی از کشته شدگان کرج- منبع: سازمان حقوق بشر ایران

تصویری از جواز دفن امیرحسین کبیری، یکی از کشته شدگان کرج- منبع: سازمان حقوق بشر ایران

نادر بیژنوند یکی دیگر از کشته شدگان اعتراضات آبان ماه است که سازمان حقوق بشر ایران موفق به مستند کردن آن شده است. وی روز شنبه ۲۵ آبان، در کرمانشاه به ضرب گلوله مستقیم نیروهای امنیتی کشته و در روستای زادگاهش به خاک سپرده شد.

تصویری از منزل نادر بیژنوند- منبع: سازمان حقوق بشر ایران

کودکانی که در طی تظاهرات کشته شدند

در بین کشته‌شدگان یک دختر ۱۴ ساله به نام نیکتا اسفندانی وجود دارد که در روز ۲۵ آبان ماه در خیابان‌های تهران به ضرب گلوله کشته شد. کشته شدن نیکتا اسفندانی با واکنش شدیدی از سوی فعالان مدنی در شبکه‌های اجتماعی روبرو شد. مقام‌های جمهوری اسلامی ابتدا اقدام به مصاحبه با والدین وی کردند و سپس مدعی شدند این کودک بر اثر مسمومیت جان خود را از دست داده است. والدین نیکتا اسفندانی در طی گزارش کوتاهی که از سوی تلویزیون دولتی ایران پخش شد و به‌نظر می‌رسید تحت شرایط آزادانه انجام نشده باشد، معترضان را مقصر مرگ فرزند خود معرفی کردند. با این حساب، تناقض موجود بین ادعای مسمومیت وی و مصاحبه‌ای که تلویزیون دولتی با والدین او انجام داد، می‌تواند بیانگر تلاش مسئولان در پنهان‌کاری جنایاتی باشد که در خیابان‌ها علیه معترضان و کودکان به وقوع پیوسته است.

آمارهای جمع‌آوری شده توسط سازمان حقوق بشر ایران نمایانگر کشته شدن دستکم ۱۴  کودک طی این اعتراضات توسط نیروهای امنیتی است. از این بین کشته شدن دست‌کم ۴ نفر توسط رسانه‌ها و گروه‌های مختلف مستند شده است.
نیکتا اسفندانی، آرمین قادری، رضا نیسی، حسین قاسمی، ساسان عیدی‌وند، امیرحسین داودوند، ،  سیداحمد موسوی جعاوله، حسام بارانی،‌ خالد غزلاوی، محمد (حمزه) بریهی، محمدحسین داستان‌خواه، علیرضا نوری، محسن محمدپور و محمدجواد عابدی اسامی کودکانی است که به گزارش رسانه‌های مختلف در طی این اعتراضات توسط نیروهای امنیتی جان خود را از دست دادند.

پدرام جعفری کمیجانی، آرین رجبی، محمد عربی، محمدرضا احمدی،  بر اساس تحقیقات سازمان حقوق بشر ایران هنگام کشته شدن ۱۸ سال داشتند

یکی از نزدیکان محمدحسین داستان‌خواه، کودک ۱۵ ساله‌ای که در شهرک صدرای شیراز روز شنبه ۲۵ آبان ماه به ضرب گلوله مستقیم به قلبش کشته شده، به سازمان حقوق بشر ایران گفت: «وی در حالی که از مدرسه به خانه بازمی‌گشت و کوله پشتی مدرسه داشت، مورد اصابت گلوله به قلبش قرار گرفت».

تصویری از محمدحسین داستان‌خواه، کودک ۱۵ ساله کشته شده در شهرک صدرای شیراز

کشتار نیزار در ماهشهر

طبق ویدیوهایی که در شبکه‌های مجازی منتشر شد و اظهارات شاهدان عینی که با سازمان حقوق بشر ایران صحبت کردند، سرکوب معترضان در ماهشهر با خشونت مضاعفی صورت گرفته است. نیروهای امنیتی در این منطقه، از سلاح‌های سنگین (دوشکا) برای سرکوب و کشتار معترضان استفاده کردند.

بر اساس اظهارات شاهدان عینی، معترضان، خیابانی را در شهرک چمران (جراحی) در شمال ماهشهر مسدود کرده بودند و زمانی که ماموران امنیتی برای سرکوب معترضان وارد خیابان شدند، گفته می‌شود که تیری از سوی نیزار کنار جاده شلیک شد. نیروهای امنیتی در این زمان شروع به تیراندازی با سلاح‌های سنگین به سوی معترضان غیر مسلحی کردند که خیابان را مسدود کرده بودند. در جریان این تیراندازی، عده زیادی به قتل رسیدند. پس از آغاز تیراندازی، عده‌ای از معترضان غیر مسلح به سمت نیزار کنار جاده گریختند ولی با تیراندازی سنگین ماموران و به آتش کشیدن برخی بخش‌های نیزار، بسیاری از ایشان نیز کشته شدند. این شاهد عینی به سازمان حقوق بشر ایران گفت: «دست‌کم ۴۰ نفر در این نقطه و ۲۰ نفر در درگیری‌های داخل ماهشهر کشته شدند».

مقام‌های جمهوری اسلامی روز ۱۱ آذر به کشتار در نیزار شهرک چمران اشاره کردند. رضا پاپی، فرمانده نیروی انتظامی ماهشهر، در طی یک مصاحبه تلویزیونی در این خصوص مدعی شد: «در این نیزارها گروه‌های معاند مخفی شده بودند و اقدام به تیراندازی به سوی ماموران می‌کردند». این سخنان از سوی محسن بیرانوند، فرماندار شهرستان بندرماهشهر، نیز به شکلی تقریبا مشابه تکرار شد.

مقام‌های جمهوری اسلامی تا کنون برای این ادعا، سندی ارائه نکرده‌اند.

سازمان حقوق بشر ایران تصاویر ماهواره‌ای جدید این منطقه را بررسی کرده و شواهدی از سوختگی های پراکنده در میدان بعثت (مادر) مشاهده کرده است.

دستگیری‌های گسترده، انتقال مجروحان به بازداشتگاه‌ها و گزارش شکنجه

بر اساس گزارش‌های جمع‌آوری‌شده، ارزیابی توسط سازمان حقوق بشر ایران از  تعداد بازداشت شدگان در رابطه با اعتراضات آبان ماه بیش از ۱۰ هزار نفر است.

حسین نقوی حسینی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، در تاریخ ۵ آذر ۱۳۹۸ در گفتگو با روزنامه اعتماد آمار بازداشت‌شدگان را تا هنگام مخابره خبر، حدود هفت‌هزار نفر اعلام کرد. بر اساس گزارش‌های رسیده به سازمان حقوق بشر ایران و دیگر نهادهای حقوق بشری، با وجود گذشت بیش از دو هفته از سرکوب اعتراضات، دستگیری‌ها همچنان ادامه دارند.

فعالان مدنی و حقوق بشر داخل کشور معتقدند که دلیل عدم شفافیت مقامات در خصوص تعداد کشته‌شدگان و بازداشتی‌ها ، تعداد بسیار بالای آن است و از سویی، فشار مضاعف بر خانواده‌های ایشان، مانع خبررسانی آزادانه شده است.

طی این اعتراض‌ها، تعداد بسیار زیادی زخمی شدند و بسیاری از کسانی که برای مداوا به مراکز درمانی مراجعه کردند، به دست نیروهای امنیتی بازداشت شدند. همین امر باعث شد بسیاری از زخمی‌ها حاضر نشوند تا برای درمان به مراکز درمانی مراجعه کنند. از سوی دیگر، وضعیت زخمی‌هایی که تحت بازداشت قرار گرفتند، بسیار وخیم گزارش شده است.

یک زندانی در زندان عادل آباد شیراز در خصوص زخمی‌ها و بازداشت‌های شیراز، به سازمان حقوق بشر ایران گفته بود: «روز یک‌شنبه [۲۶ آبان] حداقل ۲۰۰ نفر را به قرنطینه زندان عادل آباد شیراز آوردند. در میان آنها ۴ نفر زخمی هستند و یکی از آنها به نام حسین وفایی که گلوله به باسنش خورده، حتی نمی‌تواند دراز بکشد. این زندانیان را در سالن بغل قرنطینه نگه داشتند تا بعدا محاکمه شوند.»

این منبع در ادامه افزود: «سید رضا طاهری یکی دیگر از زخمی‌هاست که از ناحیه پا گلوله خورده. تنها گلوله‌ها را در آوردند و حتی سرم هم وصل نکردند. هیچ داروی آنتی بیوتیک یا ضد عفونتی هم به ایشان نمی‌دهند و دارند زجر می‌کشند.»

بر اساس گزارش‌های منتشر شده توسط چندین منبع مختلف دوم آذر ماه ماموران امنیتی  پیکر بیجان یکی از بازداشت شدگان اعتراضات ماهشهر بنام حمید شیخانی را به خانواده تحویل دادند. روز ۲ آذر، مسئولان به خانواده حمید شیخانی گفتند که فرزندشان در بازداشتگاه سکته کرده است. روز ۲۶ آذر، یک شاهد عینی در مصاحبه‌ای که با بی‌بی سی فارسی داشت گفت، بر روی گردن جسدی که خانواده شیخانی تحویل گرفتند جای گلوله وجود داشت. این گزارش بعدا به دلیل اینکه از ویدیویی اشتباه استفاده کرده بود حذف شد.

تصویر حمید شیخانی، یکی از بازداشت شدگان ماهشهر که در بازداشتگاه جان خود را از دست داد- منبع: سازمان حقوق بشر ایران

یک زندانی در زندان رجایی شهر، روز پنج‌شنبه، ۱۴ آذر ماه، به سازمان حقوق بشر ایران گفت: «این روزها صداهای عجیب و غریبی می‌شنویم. بند امن (که مدتی پیش دانشگاه و مرکز فرهنگی زندان بود و اخیرا تغییر کاربری داده) پر از بازداشت‌شدگان اعتراضات اخیر است. بند قدیم کارگری و بند ۸ را هم از این بازداشتی‌ها پر کرده‌اند. صدای شکنجه‌ و فریادهای دلخراش بازداشتی‌ها مرتب از بند امن و بند ۸ شنیده می‌شود. یکی از آن‌ها (بازداشتی‌های اخیر) را در بهداری دیدم که کف دست و انگشتانش له شده بود و می‌خواستند انتقالش دهند به بیمارستان بیرون تا دستش را قطع کنند».

همچنین نرگس محمدی، نایب رئیس و سخنگوی کانون مدافعان حقوق بشر، با انتشار نامه‌ای از زندان اوین، به وضعیت دردناک دو نفر از بازداشت شدگان اعتراضات اخیر اشاره کرده و از شکنجه روحی و جسمی که بر آنها رفته خبر داد.

نرگس محمدی در نامه خود که تاریخ ۱۰ آذر را دارد، در توضیح مشاهدات خود از یک جوان تیرخورده در زندان اوین، می‌نویسد: «ظاهرش نشان می دهد که خونریزی‌، عفونت و تورم غیر قابل تصور پا‌، او را از پای درآورده تا زندانبانان بند ۲۰۹ امنیت اوین او را از سلول انفرادی به بهداری آورده‌اند. او جوانی کم سن و سال است از اسلامشهر. وقتی به او گفتیم اصرار کن پایت معالجه شود وگرنه با این وضع قطع می‌شود، گفت من که قرار است اعدام شوم چه فرقی دارد با پا یا بی پا! از روزی که بازداشت شده‌ام حتی بتادین هم روی زخمم نریخته‌اند.»

خانم محمدی در نمونه دیگری از مشاهدات خود به دختری ۲۰ساله اشاره می‌کند که از زندان وزرا به بند زنان منتقل شد‌ه است: «چشمانش شدت اضطرابش را نشان می‌داد. سر راه از ماشین پیاده شده و به طرف عده‌ای که برای گرانی بنزین تجمع کرده بودند، رفته و بازداشت شده بود. حین بازجویی یا بهتر بگویم اعتراف‌گیری، مرد بازجو از موهایش گرفته و کشیده بود و فحش های رکیکی داده بود که رویش نمی‌شد تکرارکند. کمربند دور کمرش را باز کرده و به میز و صندلی کوبیده بود تا دختر جوان ترسیده و هر چه می‌خواهد را به دوربین بگوید، نه یک بار بلکه چند بار.»

تا لحظه تنظیم این گزارش، چندین اعتراف تقطیع شده که گفته می‌شود «تحت فشار و شکنجه» از بازداشت شدگان اخذ شده، از سوی تلویزیون دولتی ایران به نمایش درآمده است و به نظر می‌رسد اعترافات بیشتری نیز قرار است طی روزهای آینده پخش شود.

سازمان حقوق بشر ایران پیشتر نسبت به خطر شکنجه بازداشت شدگان هشدار داده بود و باز هم از مقامات سازمان ملل و کشورهایی که با دولت ایران ارتباط دارند می‌خواهد در خصوص رفتار انسانی و مطابق با موازین حقوق بشر با بازداشت شدگان، دولت ایران را تحت فشار قرار دهند.

گزارش‌های تایید نشده‌ای در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده که از خانواده کشته شدگان برای تحویل اجساد بستگانشان پول گلوله دریافت شده است. سند و مدرکی که این موضوع را تایید کند تا این لحظه در اختیار سازمان حقوق بشر ایران قرار نگرفته است، با این حال تحقیقات در این باره همچنان ادامه دارند.

همچنین برخی گزارش‌های تایید نشده در شبکه‌های اجتماعی حکایت از آن دارد که اجسادی در رودخانه کارون و رودخانه وحدت سنندج پیدا شده که به بازداشت شدگان اعتراضات آبان تعلق دارند. مسئولان در این خصوص تا لحظه تنظیم این گزارش سکوت اختیار کرده‌اند. تحقیقات سازمان حقوق بشر ایران در این زمینه ادامه دارد.

پیگیری‌ها:

سازمان حقوق بشر ایران شدیدا نگران صدها نفری است که در طی اعتراضات و پس از آن بازداشت شده‌اند. این سازمان نسبت به احتمال صدور احکام اعدام بر اساس اعترافاتی که تحت فشار اخذ شده هشدار می‌دهد. بسیاری از بازداشت‌شدگان در شرایطی دشوار بدون دسترسی به وکیل و دادرسی عادلانه بسر می‌برند و مجروحان حتی از دسترسی به خدمات درمانی اولیه نیز محروم هستند.

سازمان حقوق بشر ایران همچنین خواستار تشکیل یک هیئت حقیقت‌یاب مستقل در خصوص جنایاتی است که در رابطه با  اعتراضات آبان ماه گزارش شده‌اند.

تحریم بین‌المللی مسئولان این جنایات، از جمله ممنوعیت صدور ویزا برای ارگان‌ها و افرادی که به عنوان عامل و یا آمر این جنایات محسوب می‌شوند، باید در دستور کار جامعه بین‌الملل قرار گیرد.

از سوی دیگر، مسئولان و عاملان باید برای اعمال خود پاسخگو شوند و باید برای ایشان پرونده‌ای تشکیل شود تا  در آینده روند رسیدگی به این جرایم در دادگاهی مستقل را هموار کند. تمام کسانی که دستور شلیک را صادر کرده و یا در اعتراف‌گیری و پخش اعترافات نقش داشته‌اند، باید مورد تعقیب قضایی قرار بگیرند.

در این راستا، سازمان حقوق بشر ایران از همه شهروندانی در مورد عاملان این جنایات اطلاعات مستندی دارند تقاضا می‌کند که اطلاعات خود را در اختیار این سازمان  و دیگر نهادهای مدافع حقوق بشر قرار دهند.

از: سایت سازمان حقوق بشر ایران


به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید

هنوز نظری اضافه نشده است. شما اولین نظر را بدهید.