در این مقاله قصد دارم به موضوعی عمیق تر و فجیع تر بپردازم که در طول اشتغال در شهرداری تهران با آنها مواجه شده‌ام. اگر چه در گذشته، بازجوها در زندان و بازداشتگاه‌ها برای عمل متجاوزگرانه خود، به نوعی استناد به احکام فقها و دین می‌کردند، اما مقامات و مسئولینی که به صورت گسترده از پست و مقام خود سواستفاده کرده و برای رسیدگی به امور مراجعین زن، از آنها درخواست روابط نامشروع و جنسی داشته‌اند، چه توضیحی و توجیهی دارند؟ و چرا سیستم حکومتی به جز در موارد بسیار نادربا این افراد فاسد در بدنه خود نه تنها مقابله نکرده و نمی‌کند، بلکه هر از چند گاهی ـ اگر دست یکی از این افراد رو شود با انتقال او به جای دیگر و پست و مقامی بالاترـ به نوعی او را مورد تشویق و حمایت قرار می‌دهد. و در چنین مواردی چنانچه شاکی وجود داشته باشد، آنها مورد تهدید قرار می‌گیرند به نوعی که نمی‌توانند به دلیل آبرو و حیثیت خود شکایتشان را به مراجع قضایی ارجاع دهند. این فرضیه هم وجود دارد که بسیاری از آنها به طور مرموزی به قتل رسیدند و هرگز پرونده مرگ آنها پیگیری نشده و بر روی آن سرپوش گذارده شده است.

سوء استفاده از پست و مقام یا به عبارتی سوءاستفاده از نیاز مراجعین به ارگانهای دولتی در حکومت جمهوری اسلامی نهادینه و سازمان یافته است. به عنوان مثال بنیاد شهید در زمانیکه کروبی مسئول آن بود؛ دایره‌ای تشکیل داده بود که همسر شهدای آن زمان ایران را به عقد موقت افرادی که تمایل داشتند در می‌آوردند. این مسئله در آن زمان مطرح شد اما روی آن سرپوش گذاشتند و موضوع هرگز به طور کامل مورد پیگیری و تفحص قرار نگرفت. در حالیکه در آن زمان ادعای مسئولین این بود که این زنان به خاطر نیاز خود بعد از از دست دادن همسران‌شان دست به چنین کاری می‌زنند، اما در همان دوران شکایت چند زن از همسران شهدا مطرح شد که به آنان گفته بودند اگر حقوق و مستمری بنیاد شهید را می‌خواهید، باید در خانه عفاف ما ثبت نام کنید. متاسفانه در آن زمان به دلیل شرایط خاصی که بر ایران حاکم بود این مسائل هرگز پیگیری نشد و حتی نهادها و احزاب خارج از ایران و نهاد‌های بین المللی پیگیر این قضایا نشدند.
از آن زمان تا به امروز بارها و بارها مامورین و مسئولین در بسیاری نهادها و سازمانهای ایران از سوی مردم مورد اتهام قرار گرفتند، ولی متاسفانه به جز در مواردی بسیار معدود هرگز این افراد محکوم نشده یا مورد توبیخ قرار نگرفتند. در میان این سازمانها و نهادها؛ نامهایی به چشم می‌خورد که بسیار تکان دهنده و تاسف بار است، از جمله سازمان بهزیستی، کمیته امداد امام خمینی و شهرداری. این سه نهاد به دلیل شرح وظایف و مسئولیت هایی که برعهده‌شان است می‌بایست حامی و پشتیبان ضعیف ترین اقشار جامعه باشند و زمانیکه به فساد در این نهادها برخورد می‌کنیم و می‌بینیم که آنها از موقعیت و جایگاه خود در برابر ضعیف ترین قشر جامعه سوء استفاده می‌کنند؛ قشری که نه تنها تریبونی ندارد که حرفشان را بزنند و خواسته‌هایشان را مطرح کنند، بلکه از آسیب پذیرترین اقشار جامه هستند و چه بسا متاسفانه حتی از دید جامعه سنتی و فرهنگ حاکم، قشری هستند، مشکل ساز، در این میان زنان بی سرپرست، بد سرپرست، و یا زنان سرپرست خانوار، به مراتب وضع اسف بارتری دارند که گمان می‌کنم که دیگر جایی برای سکوت نیست!

شاید شنیده باشید که در دوران ریاست آقای قالیباف توسط همسر ایشان بخشی به نام رسیدگی به امور زنان تشکیل و راه اندازی شد. این بخش با اینکه فعالیت‌های چشمگیری داشت، اما به دلیل فشارهای سنگین حکومت و همینطور مظلومیت شدید قشر زنان سرپرست خانوار در سکوت مطلق تعطیل شد. بخشی که که با شعارها و ادعاهای بسیار افتتاح شده بود؛ پیش از تعطیلی این بخش بنده سرپرست و مددکار در امور بانوان بودم هدف این بود که این بخش بتواند مشکلات زنان به خصوص زنان سرپرست خانوار و بی سرپرست را مستقیما به گوش شهردار و یا مسئولین مربوطه برساند و برای حل مشکلات آنها پیگیری نماید. بدین منظور مددکاران فراوانی در تمامی مناطق شهرداری جذب و استخدام شدند. طبق شرح وظایف، این اشخاص بیشتر مددکاران زن بودند و کار آنها سرکشی مستقیم و بازدید مرتب از زنان تحت پوشش آنها بود. بدین صورت که این مددکاران وظیفه داشتند تا در حوزه کاری خود کلیه زنان بی سرپرست، بدسرپرست و سرپرست خانوار را شناسایی کرده و اطلاعات و آمار آنها را دقیقا ثبت نموده به مشکلات آنها گوش فرا داده و مشکلات آنها را به شهرداری یا دیگر ارگانهای مربوطه ارجاع داده و در جهت توانمند سازی این اقشار مشکلات آنها را پیگیری و حل نمایند. این مسئله باعث ایجاد ارتباط نزدیک میان بسیاری از این مددکاران و مددجوها گردیده بود. تا به امروز هرگز در هیچ سازمان یا نهاد دولتی چنین بخشی تعریف نشده بود و نشده است اما جالب است بدانید این بخش با تمام دستاوردها و نتایج مثبتی که به دست آورده بود، در فروردین سال ۱۳۹۷ بدون هیچ دلیل و توضیح قانع کننده و منطقی به صورت رسمی و برای همیشه بسته شد که به نوبه خود باعث اعتراض فراکسیون نمایندگان زن در مجلس گردید.
اما واقعیت پشت پرده تعطیلی یکی از موفق ترین بخش‌های شهرداری از لحاظ آماری یعنی مشاور شهردار در امور بانوان، چه بود؟ بخشی که هزاران کارمند داشت و همه مستحضر هستیم که تعطیلی یک بخش دولتی شامل هزینه‌های بسیار گزاف و سنگین می‌باشد. اما چرا شهرداری تهران حاضر شد تا چنین هزینه سنگینی را بپردازد و بی سر و صدا اقدام به تعطیلی این بخش بزرگ در شهرداری نماید. در حالیکه حتی تا به امروز هرگز دلیلی کاملا قانونی و منطقی از طرف هیچ یک از مقامات شهرداری در مورد تعطیلی این بخش ارائه نگردیده، حتی در آن زمان از طرف مجلس نیز این موضوع مورد پیگیری قرار گرفت و از شهرداری درخواست شد که به دلیل موفقیت بسیار بالای این بخش از لحاظ آماری در رابطه با امور زنان سرپرست خانوار، این بخش را مجددا بازگشایی نمایند؛ اما هرگز چنین نشد و عنوان شد همان بخش معاونت فرهنگی اجتماعی در قسمت امور بانوان کافیست، در حالیکه “اداره کل امور بانوان شهرداری” که خود نیز زیرمجموعه معاونت فرهنگی و اجتماعی است تعریف وظایف دیگری دارد که به هیچ عنوان شباهت به شرح وظایف مشاور شهردار درامور بانوان شهرداری نداشته و ندارد.
اما حقیقت:
با توجه به پیگیری‌های اینجانب و تلاش‌های فراوانم برای تماس با افرادی که قبلا در این بخش همکاری داشته‌اند و کار می‌کرده‌اند به موضوعی برخورد کردم که هیچ کس تمایلی به صحبت از آن ندارد و به نوعی همه ترجیح می‌دهند سکوت کنند. خبرهای جسته و گریخته حاکی از آن بود که دریکی از مناطق شهرداری تهران در بخش “مشاور شهردار در امور بانوان” پرونده‌ای تشکیل شده در مورد سوء استفاده مقامات و مامورین از زنان سرپرست خانوار به انواع و اشکال گونان از جمله سوء استفاده‌های مالی و جنسی که بسیار شایع بوده، به عنوان مثال: وادار کردن یکی از زنان به امضاء رسید دریافت مصالح ساختمانی در حالیکه حتی نیمی از این مصالح هرگز تحویل او نگردیده بود و یا وادار کردن زنی دیگر به داشتن رابطه در ازاء دریافت وام و چند مثال دیگر. در این پرونده نام بسیاری افراد و مقامات در آن زمان مطرح می‌گردد و این پرونده توسط بنده برای رسیدگی به حراست شهرداری تحویل می‌شود، اما در نتیجه آن نه تنها اقدامی صورت نمی‌گیرد، بلکه دلایل واهی از جمله عدم رعایت حجاب اخراج می‌گردم و در نهایت بخش “مشاورشهرداردر امور بانوان” به طور کامل تعطیل می‌گردد.
این پرونده و سخنان زنان قربانی تجاوزهای جنسی بسیار تکان دهنده بود و در این پرونده، سوءاستفاده‌های گوناگون از زنان مظلوم سرپرست خانوار، سازمان یافته و سیستماتیک بوده است به گونه‌ای که اگر چنین نبود و فقط فرد یا افرادی دست به چنین کاری می‌زدنند نباید ان بخش در که فعالیت‌هایش در زمینه حقوق زنان موفقیت آمیز بود، تعطیل می‌گردید بلکه می‌بایست این افراد مورد تعقیب و مواخذه قرار می‌گرفتند. جالب است که بدانید در این پرونده نامهایی از سه نهاد: بهزیستی، کمیته امداد امام خمینی و شهرداری مطرح بوده یعنی به نوعی به راحتی می‌توان نتیجه گیری کرد فساد و سوء استفاده کاملا سیستماتیک است و در تمام بدنه حکومت جریان دارد.

مریم سلطانی
مددکار و سرپرست سابق امور زنان در شهرداری تهران

از: گویا