از روزی که رسیدن ویروس کرونا به ایران به صورت رسمی اعلام شد، آن‌چه مردم را هم‌زمان با ترس از ابتلا به ویروس نگران کرده، بی‌اعتمادی آن‌ها به مقامات جمهوری اسلامی به خاطر پنهان‌کاری و تحریف حقایق مرتبط با ویروس کرونا از سوی حکومت است.

بر اساس نتایج یک نظرسنجی، تنها ۲۷ درصد از کسانی که مورد پرسش قرار گرفته‌اند، به آمار رسمی کرونا اعتماد دارند و در مقابل، ۲۵ درصد تنها اعتمادی «نسبی» به این آمار داشته و  ۴۸درصد هم هیچ اعتمادی به آن ندارند.

در این گزارش، با بررسی دقیق‌تر خبرهای مرتبط با میزان ابتلا به ویروس کرونا و مرگ‌و‌میر ناشی از آن در استان خوزستان، «ایران‌وایر» ‌کوشیده است بر اساس داده‌های موجود، تصویری نسبتا دقیق‌تر از آمار مبتلایان و مرگ‌و‌میر ناشی از کرونا در این استان به دست بده که نمونه خوبی از مهندسی آمار برای پنهان‌کردن حقایق مرتبط با شیوع کرونا در ایران است.

***

«تمام بخش‌های بیمارستان طالقانی به بیماران مبتلا به کرونا اختصاص داده شده‌اند و اکنون هر چهار بخش آی‌سی‌یو پر هستند. از ۱۲ اسفند ۱۳۹۸ که نخستین مبتلا به کرونا در آبادان فوت کرد تا امروز، تنها در این بیمارستان نزدیک به ۷۰۰ نفر از بیماران مبتلا به کرونا فوت کرده‌اند. فقط در آی‌سی‌یوی من در هفته اخیر، ۱۴ بیمار فوت شدند. البته این‌ها غیر از آمار بیمارستان صنعت نفت هستند. از آن‌جا اطلاع دقیق ندارم.»

این صحبت‌های یکی از پزشکان مسوول در «بیمارستان طالقانی» آبادان است؛ بیمارستانی ۱۹۴ تخت‌خوابی که چهار بخش مراقبت‌های ویژه فعال دارد و به عنوان بیمارستان معین شماره یک، برای بستری و درمان بیماران مبتلا به ویروس کرونا در منطقه جنوب غرب خوزستان (شامل شهرستان‌های آبادان، خرمشهر و شادگان) فعالیت می‌کند.
این بیمارستان از هشتم اسفند ۱۳۹۸ و با شناسایی رسمی نخستین بیمار مبتلا به کووید-۱۹ در آبادان، خدمات‌رسانی به این بیماران را شروع کرد.

۶۰۷ هزار نفر از شهروندان خوزستانی در این منطقه تحت پوشش دانشگاه علوم‌پزشکی آبادان هستند. اما علاوه بر بیمارستان طالقانی، از ۲۸ اسفند ۱۳۹۸، بیمارستان نفت آبادان (امام خمینی) به عنوان بیمارستان معین دو این منطقه، در اختیار ستاد مبارزه با بیماری کرونا قرار گرفت و تعدادی از بخش‌های آن به بیماران مبتلا به کووید-۱۹ اختصاص داده شدند.

به این ترتیب، آمار ۷۰۰  نفر جان‌باخته که یکی از پزشکان مسوول در بیمارستان طالقانی آبادان به شرط محفوظ ماندن هویتش به «ایران‌وایر» ‌داده، مربوط به یک بیمارستان از دو بیمارستان معین این منطقه است که تنها بیماران مبتلا به کرونای سه شهرستان از ۲۷ شهرستان خوزستان با ۱۲ درصد جمعیت این استان را تحت پوشش قرار می‌دهد.

به گفته پزشک بیمارستان طالقانی، در شرایطی که بر اساس پروتکل‌های جدید، باید تنها بیماران بدحال را در بیمارستان پذیرش کرد و مسوولان بالادستی در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و دانشگاه علوم پزشکی فشار می‌آورند که تا حد ممکن، بیماران را روانه خانه‌هایشان کنند، بیماران با علایم متفاوت، از سر نگرانی و ناچاری به سایر مراکز درمانی هم مراجعه می‌کنند و همین موجب بالا رفتن نرخ ابتلا به کرونا در کادر درمانی در آبادان شده است: «در روزهای اخیر، دست‌کم هشت بیمار مبتلا به کرونا در بیمارستان شیروخورشید (شهید بهشتی) بستری و تعداد زیادی از کادر درمانی این بیمارستان هم مدت‌ها است به خاطر مراجعات زیاد مردم، به کرونا مبتلا شده‌اند. تقریبا همه متخصص‌های داخلی و طب اورژانس مثل دکتر نقیبی، دکتر نورانی، دکتر آبخو، رییس بیمارستان و نیز معاون بیمارستان و بیشتر پرستاران از جمله مبتلایان هستند.»

این پزشک می‌گوید در روزهای اخیر، نتیجه بیش از ۹۰ درصد از تست‌های تشخیصی کرونا مثبت بوده است و چنان به نظر می‌رسد که همه به کرونا مبتلا شده‌اند: «مراجعان خیلی زیاد هستند؛ درست مثل هفته‌های اول واگیری در سایر نقاط ایران. همه از وحشت کرونا به بیمارستان‌ها هجوم می‌آورند و در نهایت هم مبتلایان با این ازدحام، بیشتر می‌شوند. در حالی‌که کرونا در حالت غیر شدید، دارو و مراقبت درمانی خاصی ندارد و فرد تنها باید در خانه خودش را قرنطینه کند.»

اما از میان پنج حوزه درمانی زیر نظر دانشگاه و دانشکده‌های پزشکی در خوزستان، یعنی حوزه‌های اهواز، دزفول، آبادان، شوشتر و بهبهان، دو حوزه اهواز و دزفول بیشترین میزان مبتلایان در استان را دارند.
پزشک بیمارستان طالقانی می‌گوید او هم می‌داند که وضعیت بیماری در دو منطقه درمانی اهواز و شوش از آبادان بدتر است و تصور می‌کند باید میزان مرگ و‌میر آن‌ها هم بیشتر باشد اما جز آمار رسمی اعلام شده، اطلاعات دیگری در مورد مرگ‌و‌میر در آن بیمارستان‌ها ندارد.

«مهدیه توکلی»، معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی دزفول هفتم خرداد در گفت‌وگویی با «ایرنا»، مدعی شده بود نرخ بستری در حوزه درمانی دزفول نسبت به تعداد کل مبتلایان، تنها هفت درصد است: «صرفاً بیماران بدحال در بیمارستان بزرگ دزفول بستری می‌شوند و مابقی مبتلایان برای قرنطینه به منزل و یا نقاهتگاه ارجاع داده می‌شوند.»

دکتر توکلی، ۱۶ خرداد ۱۳۹۹ با فراموش کردن صحبت‌های ۱۰ روز پیش خود، در گفت‌وگویی دیگر با ایرنا، این بار گفت چهار هزار  و۱۰۰ نفر مبتلا به کرونا به اورژانس‌های تحت نظر آن منطقه درمانی مراجعه کرده‌ و هزار و ۳۰۰ نفر از آن‌ها، یعنی بیش از ۳۱ درصد در بیمارستان بستری شده‌اند.

بر اساس گفته‌های پراکنده مقامات درمانی در ایران، از جمله سخنان «مسعود مردانی»، پزشک متخصص داخلی و عضو کمیته کشوری ستاد ملی کرونا در ایران، حدود ۱۵ درصد از مبتلایان به ویروس کرونا در کشور نیاز به بستری شدن در بیمارستان‌ها پیدا می‌کنند.
با فرض درست بودن ادعای دکتر مردانی، نرخ بستری بیماران در بیمارستان‌های دزفول، ۱۶ درصد بیش از میانگین کشوری است که نشان دهنده وضعیت بحرانی بیماران در آن منطقه است.

اما علی‌رغم این وضعیت بحرانی، معاون درمان دانشگاه دزفول در همان گفت‌وگو با ایرنا، تاکید کرده بود که از ابتدای شیوع کرونا تا آن تاریخ، در بیمارستان بزرگ دزفول ۱۰۸ مبتلا به کرونا فوت کرده‌اند.

با توجه به نرخ بستری مبتلایان به کرونا در دزفول و با در نظر گرفتن نرخ متوسط اعلام شده برای مرگ‌و‌میر در بیماران بستری شده در ایران، باید در درستی ادعای دکتر توکلی تردید کرد.

مسعود مردانی، عضو کمیته کشوری ستاد ملی کرونا هشتم خرداد در گفت‌وگویی با ایرنا گفته بود از ۱۵ درصد مبتلایان کووید-۱۹ که به بیمارستان می‌آیند، پنج درصد در بخش مراقبت‌های ویژه بستری می‌شوند و ۵۰ درصد از آن‌ها فوت می‌کنند.
به بیان دیگر، ۱۶.۶ درصد از بیماران مبتلا به کرونا در بیمارستان‌ها جان خود را از دست می‌دهند. با فرض دقیق بودن این معیار، می‌توان برآورد کرد که رقم جان‌باختگان کرونا در منطقه درمانی دزفول بسیار بیشتر از رقم رسمی اعلام شده است و دست‌کم ۲۰۵ بیمار کرونا در بیمارستان بزرگ دزفول فوت کرده‌اند.

این رقم‌ها هنوز هم بسیار کمتر از رقمی هستند که پزشک بیمارستان طالقانی برای آبادان داده است. او معتقد است با توجه به آن‌چه او در سه ماه گذشته در این شهر با آن روبه‌رو بوده است و با در نظر گرفتن فاکتور میزان ابتلای زیاد کادر درمانی حوزه دزفول که حاکی از تعداد مراجعه و بستری بسیار بالا دارد، آمار اعلام شده در مورد شوش واقعی نیست: «تجربه بیش از ۲۰ سال کار تخصصی من در سیستم درمانی و حضور در خط مقدم مقابله با کرونا در نزدیک به چهار ماه اخیر به من نشان می‌دهد هم آمار اعلام شده مبتلایان، هم بستری‌ها و هم نرخ مرگ‌و‌میر در شوش متاسفانه باید بسیار بیشتر از این رقم‌ها باشد.»

مهدیه توکلی در گفت‌وگویی دیگر، نرخ مرگ‌و‌میر در میان مبتلایان به کرونا در حوزه دزفول را ۳.۵ درصد اعلام کرد، هرچند استاندار خوزستان مدتی پیش‌تر نرخ مرگ‌و‌میر کرونا در استان خوزستان را ۵.۴ درصد اعلام کرده بود.

سخن‌گوی دانشگاه علوم‌پزشکی جندی‌شاپور هم ۲۰ خرداد در گفت‌وگویی خبر داد که تعداد کل مبتلایان به کرونا در استان خوزستان به ۲۱هزار  و ۲۸۱ نفر و تعداد جان‌باختگان استان به ۷۱۸ نفر رسیده که به معنای نرخ ۳.۳۷ درصدی مرگ‌و‌میر ناشی از کرونا در خوزستان است.

پزشک بیمارستان طالقانی می‌گوید باتوجه به مطالعات جهانی، درصد نرخ‌ مرگ‌و‌میر کرونا در کشورها و حتی مناطق مختلف، متاثر از فاکتورهای متنوع، متفاوت است و او نمی‌داند این نرخ اعلام شده برای درصد مرگ‌و‌میر در ایران چه‌قدر معتبر است: «به باور من، آن‌چه آمار مرگ‌و‌میر اعلام شده رسمی را به کلی بی‌اعتبار می‌کند، جدای از مشاهدات مستقیم ما، اعلام غیر واقعی تعداد مبتلایان است.»
برخی شواهد در گفته‌های مقامات رسمی درمانی وجود دارند که موید نظر این پزشک هستند.

«دکتر یوسف پریدار»، رییس دانشگاه علوم‌پزشکی دزفول هفتم خرداد در جلسه ستاد کرونا این شهر گفته بود: «باید ۸۰ درصد مردم به کرونا مبتلا شوند تا به ایمنی برسند. چرا که بر اساس برآوردها، در حال حاضر بین ۸۰ تا ۸۵ درصد مردم هم‌چنان ایمن نیستند.»

به بیانی دیگر، بین ۱۵ تا ۲۰ درصد مردم کرونا گرفته‌اند. «مینو محرز»، عضو کمیته کشوری کرونا هم ۱۷ خرداد در گفت‌وگویی تایید کرده بود: «حدود ۲۰ درصد از جمعیت کشور به بیماری کرونا مبتلا شده‌اند.»
«کیانوش جهان‌پور»، سخن‌گوی پیشین وزارت بهداشت با رد این درصد گفته بود: «کمتر از ۱۰ درصد مردم در ایران به کرونا مبتلا شده‌اند.»

اشاره به ۱۰ درصد در این برآورد، یعنی به ادعای سخن‌گوی وزارت بهداشت، مبتلایان به این عدد نزدیک شده‌اند اما هنوز شمار آن‌ها به ۱۰ درصد نرسیده است.