سازمان حقوق بشر ایران؛ ۱۹ مهر ۱۳۹۹: در حالی به استقبال هجدهمین روز جهانی مبارزه با مجازات اعدام میرویم که از ابتدای سال میلادی جاری تا کنون دستکم ۲۰۹ نفر از جمله پنج زندانی سیاسی، دو زندانی امنیتی و دو کودک-مجرم در مناطق مختلف ایران اعدام شدند.
سازمان حقوق بشر ایران از مردم و جامعه مدنی ایران دعوت میکند که با گرامیداشت این روز، مخالفت خود را با مجازات اعدام نشان دهند. محمود امیریمقدم مدیر سازمان حقوق بشر ایران دراین خصوص گفت: «ایران به یکی از میدانهای اصلی رویارویی بین مردم مخالف اعدام و اعدام کنندگان حکومتی تبدیل شده است. مردم ایران در ماههای گذشته با شرکت میلیونی در کمپین #اعدام_نکنید یکی از بزرگترین کارزارهای مخالفت با اعدام در سرتاسر جهان را رقم زدند. این درحالی است که مسئولان جمهوری اسلامی همواره در صدر اعدام کنندگان جهان قرار دارند».
دهم اکتبر سال ۲۰۲۰ (۱۹ مهر ۱۳۹۹) مصادف است با هجدهمین سالی که این روز به عنوان روز جهانی مبارزه با مجازات اعدام به تصویب رسید. «ائتلاف جهانی علیه مجازات مرگ» هرساله یک موضوع را در مورد مجازات مرگ، اعدامشدگان و کسانی که در صف اعدام قرار دارند، مطرح میکند. موضوع امسال این ائتلاف، حق دسترسی به وکیل برای متهمانیست که با خطر حکم اعدام روبهرو هستند.
امسال در حالی به استقبال ۱۰ اکتبر، «روز جهانی مبارزه با مجازات اعدام» میرویم که از ابتدای سال میلادی جاری تاکنون دستکم ۲۰۹ زندانی در ایران اعدام شدهاند. ۲۰۲ نفر از اعدام شدگان در این مدت مرد و ۷ نفر زن بودند و درطی این مدت تنها یک زندانی در ملاء عام اعدام شده که این نسبت به مدت مشابه سال گذشته که ۱۲ زندانی در ملاء عام اعدام شده بودند، کاهش چشمگیری را نشان میدهد.
منابع رسمی و رسانههای داخلی در این مدت تنها اعدام ۶۷ تن را اعلان کردند و ۱۴۲ اعدام دیگر که توسط نهاد آمار سازمان حقوق بشر ایران به ثبت رسیده، از طریق منابع معتبر داخلی و فعالان حقوق بشر بوده است.
· اعدام به اتهامات سیاسی و امنیتی:
از ابتدای سال میلادی جاری تاکنون پنج زندانی سیاسی بهنامهای: هدایت عبداللهپور، دیاکو رسولزاده، صابر شیخعبدالله، مصطفی صالحی و نوید افکاری اعدام شدند. همچنین حکم اعدام دو زندانی بهنامهای رضا عسگری و محمود موسویمجد با اتهام جاسوسی در این مدت به اجرا درآمد.
· ادامه اعدام کودک -مجرمان:
جمهوری اسلامی ایران یکی از معدود حکومتهایی است که کودک-مجرمان را (افرادی متهم به ارتکاب جرم در سنین زیر ۱۸ سالگی هستند) را به اعدام محکوم میکند.
در ده ماه نخست سال جاری، اعدام دو کودک-مجرم که پیش از ۱۸ سالگی بازداشت و محاکمه شده بودند به ثبت رسیده و گزارشهایی از یک اعدام دیگر از این دست موجود است که سازمان حقوق بشر ایران در حال تحقیق بیشتر روی این پرونده است. در مدت مشابه سال گذشته نیز اعدام دو کودک-مجرم به ثبت رسیده بود.
علاوه براین، درپی شورش زندانیان در زندان مهاباد که روز یکشنبه ۱۰ فروردین ۱۳۹۹ روی داد، یک کودک-مجرم بهنام دانیال زینالعابدینی و چندین زندانی دیگر با اتهام دستداشتن در اعتراض، به سلولهای انفرادی منتقل شدند. دانیال زینالعابدینی پس از ضرب و جرح شدید به دست ماموران زندان مهاباد، به زندان میاندواب تبعید شد و در آنجا بار دیگر هدف ضرب و جرح قرار گرفت. روز پنجشنبه ۱۴ فروردین، از سوی مسئولان زندان با خانواده این کودک-مجرم تماس گرفتند و درگذشت او را اطلاع دادند. بر روی جسد این زندانی، آثار ضرب و جراحت شدید دیده میشد.
· بیشترین اعدامها مربوط به قصاص هستند:
۱۶۴ نفر از کسانی که در این مدت اعدام شدند با اتهام «قتل عمد» به قصاص نفس (اعدام) محکوم شده بودند که این میزان دقیقا برابر با مدت مشابه سال قبل میباشد. پس از قتل عمد، اتهامات مربوط به «مواد مخدر» با ۱۸ اعدام بیشترین اتهام اعدام شدگان ده ماه نخست سال جاری را تشکیل میداد. در مدت مشابه سال گذشته، ۲۵ زندانی با اتهامات مربوط به «موادمخدر» اعدام شده بودند.
· اعدام بخاطر مصرف مشروبات الکلی:
یکی از اعدامهایی که در ده ماه نخست سال جاری روی داد، مربوط به اعدام مردی با اتهام شرب خمر در شهر مشهد بود. حکم این فرد در تاریخ ۱۸ تیر ماه سال جاری به اجرا درآمد. این یکی از موارد نادر اعدام به اتهام مصرف مشروبات الکلی است که توسط منابع رسمی جمهوری اسلامی ایران. تایید شده است.
· آمار اعدامها نسبت به سال گذشته:
اعدامهای ثبت شده توسط نهاد آمار سازمان حقوق بشر ایران نشان میدهد که آمار اعدامهای امسال مشابه آمار سال گذشته هستند. در مدت مشابه سال قبل، یعنی از اول ژانویه تا ۱۰ اکتبر ۲۰۱۹ تعداد ۲۱۲ اعدام توسط نهاد آمار سازمان حقوق بشر ایران به ثبت رسید که از این میزان ۶۸ اعدام از طریق رسانهها داخلی و یا رسمی اعلام و ۱۴۴مورد دیگر بصورت مخفیانه صورت گرفته بود.
«ائتلاف جهانی برای مبارزه با مجازات اعدام» در سال ۲۰۰۲ روز دهم اکتبر (۱۸ مهر ماه) را روز جهانی مبارزه با مجازات اعدام اعلام کرد. این نامگذاری با هدف تلاش برای لغو این مجازات غیر انسانی و بازگشت ناپذیر صورت گرفت و نقطه عطفی در مسیر مبارزه علیه اعدام محسوب میشود. این ائتلاف از ۱۴۰ عضو از پنج قاره جهان تشکیل شده است که ۲۰ سازمان از جمله سازمان حقوق بشر ایران شورای راهبردی آن را تشکیل میدهند. این شورا وظیفه تعیین سیاستهای کلی و موضوعات هر ساله این ائتلاف را بر عهده دارد.
گفتنی است، اکنون بیش از دو سوم کشورهای جهان مجازات بیرحمانه و غیرقابل بازگشت اعدام را لغو کرده و یا عملا از آن دیگر استفاده نمیکنند.