روز چهارشنبه ۲۱ آبان ۱۳۹۹ خبرها از تغییراتی در راس دادگاه انقلاب تهران تایید شد. محمد مقیسه، رییس شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب تهران، که ده‌ها حکم اعدام و هزاران سال حکم زندان صادر کرده به دیوان عالی کشور رفت. احمد زرگر، رئیس شعبه ۳۶ دادگاه تجدید نظر انقلاب اسلامی استان تهران، نیز که عملکردی شبیه مقیسه داشته، رییس دادگاه انقلاب شد.

همچنین موسی غضنفرآبادی، رییس سابق دادگاه انقلاب، نیز در انتخابات مجلس یازدهم بار دیگر نماینده بم در مجلس شده بود و مراسم تودیع او با چند ماه تاخیر برگزار شده است.

در ادامه گزارش سوابق این سه چهره که در سال‌های اخیر احکام اعدام و زندان متهمان پرونده‌های سیاسی و امنیتی را صادر کرده‌اند مرور شده است.

احمد زرگر؛ شاگرد مدرسه حقانی

احمد زرگر پس از ۴۱ سال حضور در سمت‌های متعدد در قوه قضاییه، و حالا رئیس دادگاه انقلاب تهران شده است.

آقای زرگر از جمله شاگردان مدرسه حقانی مانند علی فلاحیان، روح‌الله حسینیان و کاظم صدیقی بود که وارد قوه قضاییه شدند. ابراهیم رئیسی، رئیس و غلامحسین محسنی اژه‌ای، معاون اول قوه قضاییه، نیز از جمله شاگردان این مدرسه بودند.

احمد زرگر در دهه ۶۰ دادستان “مبارزه با مواد مخدر” بود. اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس جمهوری پیشین ایران، در خاطرات خود مربوط به روز ۱۰ اردیبهشت ۶۵ نوشته که احمد زرگر به عنوان دادستان مبارزه با مواد مخدر با او دیدار کرده و از تصمیم شورای عالی قضائی مبنی بر عدم اعدام قاچاقچیان غیرمسلح “شاکی بود و کمک می‌خواست.”

محمد یزدی که در دوره رهبری آیت الله خامنه‌ای به ریاست قوه قضاییه منصوب شد درگیری‌هایی با گروه مشهور به گروه مدرسه حقانی در قوه قضاییه داشت. این گروه روابط نزدیکی با اصغر حجازی از معاونان دفتر رهبر جمهوری اسلامی داشت که او نیز از شاگردان مدرسه حقانی بود.

احمد زرگر از جمله افرادی بود محمد یزدی در سال ۷۱ از سمت خود به عنوان دادستان مبارزه با مواد مخدر برکنار کرد. آقای زرگر پس از آن سمت‌های دیگری داشت و پس از اعتراضات سال ۸۸ در سمت رئیس شعبه ۳۶ دادگاه تجدید نظر انقلاب اسلامی استان تهران مشهور شد.

او همچنین دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر و دبیر “ستاد مردمی پیشگیری و حفاظت اجتماعی” وابسته به قوه قضائیه نیز بوده است.

اتحادیه اروپا در ۲۳ فروردین ۱۳۹۰، احمد زرگر و ۳۱ مقام دیگر حکومت ایران را تحریم کرد.

حسن یونسی، پسر علی یونسی وزیر اطلاعات دولت محمد خاتمی، که سال ۸۸ بازداشت و به یک سال زندان محکوم شد نیز داماد احمد زرگر است. علی یونسی نیز از دانش آموختگان مدرسه حقانی بود و دو خانواده به همین دلیل با یکدیگر آشنا بودند و رابطه داشتند.

محمد مقیسه؛ از اعدام های ۶۷ تا دادگاه های ۸۸

محمد مقیسه متولد روستای مقیسه یکی از روستاهای سبزوار است و بسیاری از ساکنان این روستا همین نام فامیل را دارند از جمله محمدرضا مقیسه، از نمایندگان میرحسین موسوی در کمیته پیگیری وضعیت آسیب دیدگان حوادث بعد از انتخابات ریاست جمهوری ۸۸. تعدادی از اقوام آقای مقیسه نیز سمت‌های قضایی داشته‌اند.

محمد مقیسه یکی از افراد دست اندرکار در اعدام دسته جمعی زندانیان سیاسی در سال ۶۷ بود. زندانیان سیاسی گوهردشت و از جمله ایرج مصداقی، شهادت داده‌اند که ناصریان نام مستعار محمد مقیسه است که چند دهه بعد به ریاست شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب رسید.

دادیار شعبه، دادیار ناظر زندان زندان‌های قزل‌حصار و گوهردشت و سرپرست زندان گوهردشت سمت‌های آقای مقیسه در دهه ۶۰ بود. رئیس شعبه دادگاه حجاب و ماهواره در تهران از جمله سمت‌های دیگر آقای مقیسه در دهه ۷۰ است.

محمد مقیسه با وجود این سوابق در ساختار قوه قضاییه ایران پیشرفت چندانی نکرد. نداشتن سواد حقوقی و حتی حوزوی و نداشتن سوابق و ارتباطات سیاسی شاید از جمله دلایل عدم پیشرفت او باشد.

آقای مقیسه پس از سال ۸۸ نیز در سمت رئیس شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب با صدور حکم اعدام و زندان برای بسیاری از فعالان سیاسی شهرت یافت. بعضی از متهمان پرونده‌های سیاسی و امنیتی برخورد محمد مقیسه در دادگاه را “بسیار خشن و همراه با توهین‌های بسیار” توصیف کرده‌اند.

تا سال‌ها بعد از برگزاری این دادگاه‌ها و همچنین برگزاری دادگاه تعدادی از چهره‌های سرشناس به ریاست آقای مقیسه هیچ عکس شفافی از او در رسانه‌ها منتشر نشده بود. تا اینکه در سال ۹۶ و در دادگاه متهمان ردیف دوم و سوم پرونده بابک زنجانی عکسی از محمد مقیسه منتشر شد.

آقای مقیسه همچنین قاضی پرونده مهدی هاشمی، فرزند اکبر هاشمی رفسنجانی، نیز بود. آقای هاشمی رفسنجانی در یک مصاحبه گفته بود: “تعبیر خود آقای مقیسه به آقای نیری که نوارش را پیاده کرد و برای رهبری فرستاده، این بوده که در پرونده‌ای که درست کردند، کیفرخواستش کاملاً آبکی است و فقط اوراق فتوکپی جمع کردند که هیچ قاضی‌ای نتواند از آن سر در بیاورد و هیچ سندی برای ادعاهایشان ندارند. نه رشوه‌ای در کار است و نه فسادی انجام شد. این‌گونه است..”

محمد حاج آقایی و جعفر کاظمی محمدعلی حاج‌آقایی، شهرام احمدی از جمله زندانیانی بودند که با حکم محمد مقیسه اعدام شدند. برخی از حکم‌های اعدام صادر شده توسط او از جمله حکم اعدام سعید ملک پور و حامد روحی نژاد در مراحل بعد لغو شد.

۱۴۰ سال زندان برای هفت مدیر جامعه بهاییان در ایران نیز از جمله دیگر حکم‌های صادر شده توسط آقای مقیسه بود. او همچنین احکام غیابی زندان را برای تعدادی از ایرانیان خارج از کشور از جمله گوگوش صادر کرد.

بر اساس محاسبه سایت اطلس زندان‌های ایران او تنها در سال‌های اخیر در ۳۳۵ پرونده ۱۶۵۳ سال حکم زندان صادر کرده است. روز چهارشنبه تعدادی از زندانیان سابق در شبکه‌های اجتماعی از تجربه مواجهه خود و دیگر زندانیان با مقیسه در دادگاه‌ها نوشته‌اند. از جمله ضیا نبوی نوشته است: سال ۸۸ در یک جلسه دادگاه، خطاب به دو متهم که هم‌پرونده بودند گفت: “راستش رو بگید، وبلاگ توی خونه‌ کدوم یکی تون پیدا شده؟! “

اتحادیه اروپا در سال ۹۰ آقای مقیسه را هم تحریم کرد. سال ۹۸ مایک پومپئو، وزیر خارجه آمریکا، اعلام کرد که ایالات متحده محمد مقیسه و ابوالقاسم صلواتی، دیگر قاضی دادگاه انقلاب در تهران را تحریم می‌کند.

موسی غضنفرآبادی؛ تردد بین مجلس و قوه قضاییه

موسی غضنفرآبادی، رییس سابق دادگاه انقلاب، برای سومین بار نماینده بم در مجلس شده و مراسم تودیع او با چند ماه تاخیر انجام شده است.

آقای غضنفرآبادی در انتخابات مجلس هشتم و با وجود اینکه سوابق اجرایی چندانی نداشت به عنوان نماینده این شهر انتخاب شد. او روابط نزدیکی با مقامات دولت محمود احمدی نژاد از جمله اسفندیار رحیم مشایی داشت اما چند سال بعد با وجودی که رییس دادگاه انقلاب بود ریاست دادگاه مشایی را نیز بر عهده گرفت.

آقای غضنفرآبادی در مجلس نهم از نمایندگان نزدیک به اعضای جبهه پایداری و گروه مشهور به دلواپسان بود. او در انتخابات مجلس دهم از راهیابی به مجلس بازماند.

او در آخرین نطق خود گفت:”وقتی نیرنگ دشمن را به وضوح دیده و برخی مسئولان خود را به خواب زده و وقتی دغدغه‌های رهبری معظم انقلاب نسبت به موضوعات فرهنگی برطرف نشده است، آیا حق ندارم دلواپس باشم؟ وقتی توصیه‌های رهبری شنیده نشده و به فتنه‌گران بها داده می‌شود و دغدغه ایشان در حوزه اقتصاد مقاومتی برطرف نمی‌شود؛ نباید دلواپس بود؟.”

آقای غضنفرآبادی مدتی پس از این سخنان و پس از دوره نمایندگی به عنوان رییس دادگاه انقلاب تهران منصوب شد. سخنان او در طول دوره ریاست بر دادگاه انقلاب بارها خبرساز شده است.

او سال ۹۵ با متهم کردن حسین فریدون برادر رئیس جمهور ایران به ارتباط با برخی مدیران متخلف بانکی گفته بود: “شخص رئیس جمهور باید یک حکم سنگینی برای برادر خود صادر و حداقل یک حبس ابدی برای او از دادگاه درخواست می‎کرد.”

غضنفرآبادی سال ۹۷ نیز گفته بود: “اگر ما انقلاب را یاری نکنیم، حشدالشعبی عراقی، فاطمیون افغانی، زینبیون پاکستانی و حوثی‌های یمنی خواهند آمد و انقلاب را یاری خواهند کرد.”

او در مجلس یازدهم بار دیگر به عنوان نماینده بم انتخاب شد و رییس کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس است.

از: بی بی سی