۱۲ ماه مه مصادف با ۲۲ اردیبهشت روز جهانی «زنان در ریاضیات» است. این نامگذاری به افتخار مریم میرزاخانی، ریاضیدان فقید ایرانی و استاد دانشگاه استنفورد انجام شده است.
خانم میرزاخانی متولد ۱۲ مه سال ۱۹۷۷ میلادی و دارای مدرک دکترا از دانشگاه هاروارد ایالات متحده، اولین و تنها زنی است که تا کنون مدال فیلدز را از آن خود کرده است؛ مدالی که هر چهار سال یکبار در جریان کنگرهٔ اتحادیه جهانی ریاضیات به ریاضیدانان جوانی اهدا میشود که کار ارزشمند و در خور توجهی در موضوع علم ریاضی انجام دادهاند.
خانم میرزاخانی در سال ۲۰۱۴ میلادی برنده جایزه فیلدز شد؛ کمتر از سه سال قبل از اینکه ابتلا به سرطان، به زندگی کوتاه و پرافتخار او پایان دهد.
او در دانشگاههای استنفورد و پرینستون به عنوان استاد دانشگاه و پژوهشگر رشتهٔ ریاضیات فعالیت کرد و در سال ۲۰۱۳ میلادی نیز از سوی انجمن ریاضی آمریکا برنده جایزه روث لیتل ساتر شد.
ارج گذاری جهان به تلاشهای علمی مریم میرزاخانی
طی سالهای گذشته در سراسر جهان برای ارج گذاری به تلاشهای علمی این دانشمند بزرگ اقدامات متعددی انجام شده است.
ساخت فیلم از زندگی و فعالیتها و موفقیتهای او بخشی از این ابتکارات بوده است که تا کنون دستکم دو بار در خارج از ایران در این باره اقدام شده است؛ در کشورهای مختلف از جمله در آلمان و فرانسه نیز خیابانهایی به نام او نام گذاری شده است.
سال گذشته نیز نهاد زنان سازمان ملل، مریم میرزاخانی را در فهرست ۷ دانشمند تاثیرگذاری قرار داد که «در راه هموارکردن مسیر دانشاندوزی برای زنان» الهام بخش بودند.
در سایت نهاد زنان سازمان ملل به نقل از مرحوم میرزاخانی، دربارۀ علاقه او به علم ریاضی نوشته شده است: «هرچه وقتم را بیشتر صرف ریاضی میکنم، بیشتر هیجان زده میشوم. هیجان کشف و لذت بردن از چیزهای جدید، احساسی شبیه به بودن بر بالای قله و داشتن دیدی واضح از آنجا را به من میدهد.»
این نهاد اعلام میدارد که «گرچه مریم میرزاخانی در سال ۲۰۱۷ میلادی از میان ما رفت، اما سهم ارزشمند او در توسعه علم ریاضیات بر همگان روشن است و فعالیتهای او راهی را برای آینده بسیاری از زنان ریاضیدان هموار کرده است.»
ادای احترام بریتانیا
صفحه رسمی سفارت بریتانیا در ایران روز چهارشنبه در پیامی توییتری اعلام کرد: «امروز سالروز تولد یکی دیگر از زنان تاثیر گذار تاریخ، زنده یاد خانم مریم میرزا خانی، برندۀ مدال فیلدز است. روز تولد این داشمند بزرگ را به عنوان روز جهانی زنان در ریاضیات نام گزاری کردهاند.»