به گزارش ایسنا عیسی کلانتری در وبینار علمی – تخصصی با موضوع «استراتژی‌های ملی و بین‌المللی برای مقابله با پدیده‌های زیست‌محیطی خشکسالی و گرد و غبار» که امروز برگزار شد، گفت:  برخی سیاستمداران کشور به توسعه پایدار اعتقاد ندارند.  به دلایل سیاسی تمرکز به تولید داخل به هر قیمتی و استفاده منابع در کشاورزی است.  سالانه ۲۰ میلیارد متر مکعب از منابع طبیعی و آب‌های زیرزمینی اضافه برداشت صورت می‌گیرد.  منابع آب غارت می‌شود. با این روند ۲۰ سال دیگر و در سال ۱۴۲۰ اطراف زاگرس دیگر اثری از کشاورزی نخواهد بود چون منابع آب را غارت می‌کنیم. 

رییس سازمان حفاظت محیط زیست اضافه کرد: این سرزمین ۷۰۰۰ سال سابقه زیستن دارد. نسل حاضر می‌خواهد با ابزاری که به دست آورده همه منابع را غارت کند. تکنولوژی وارد شده شدت تخریب را به‌شدت افزایش داده است. 

کلانتری در سخنرانی خود با انتقاد نسبت به سکوت متخصصان کشور درباره بحران آب و بااشاره به اینکه جنگ آب بین برخی استان‌ها شروع شده است و به روستاها می رسد گفت: طبیعت ایران قربانی سیاست‌های کلان کشور شده است و اکنون به تجاوز این نسل پاسخ می‌دهد.

وی یادآور شد: تقریبا تا اوایل دهه ۶۰ نابسامانی‌های طبیعی کمتری داشتیم. با توجه به افزایش جمعیت و سیاست‌های کلان کشور و با درنظر گرفتن اینکه ناپایداری در توسعه در کشور یک رسم بود و الان هم هست، تجاوز به طبیعت و آب و خاک و محروم کردن طبیعت از منابع خودش سبب شد که کشور به این روز بیفتد و گرد و غبار، خشکسالی و فرسایش آن را می‌بینیم.

رییس سازمان حفاظت محیط زیست تصریح کرد: زمانی که توسعه پایدار در اوایل دهه ۷۰ و در سال ۱۹۷۰ میلادی در دنیا شروع شد، ما تا سال‌های ۱۳۸۰ توسعه پایدار را به عنوان سوغات غرب می‌شناختیم و به منابع آب و خاک، منابع آب های سطحی و آب های زیر زمینی، مراتع و بیابان‌ها تجاوز شد.

۱۰۰ برابر شدن بیلان منفی آب

کلانتری با اشاره به پروژه‌هایی که در دهه ۶۰ آغاز شد و مراتع شخم زده و گمان می‌شد که همه نیازهای مردم را در داخل کشور به هر قیمتی باید تهیه کنیم، گفت: ما در سال ۱۳۶۰، کلا ۲۰۰ میلیون متر مکعب در سال بیلان منفی داشتیم اما این رقم به ۲۰ میلیارد مترمکعب رسیده است یعنی ۱۰۰ برابر شده است.

معاون رییس جمهوری با اشاره به دست‌اندازی به آب‌های فسیلی و کشاندن آن به سطح زمین، استفاده از این آب برای تولید، استفاده غیر علمی از آب‌های سطحی، بی‌توجهی به حق‌آبه‌های زیست محیطی، سدسازی‌های غیرپایدار و توجه نکردن به حق طبیعت اظهارکرد: بر مبنای توافق ریو در سال ۱۹۹۲ که در سال ۱۹۹۷ سازمان ملل متحد آن را تایید کرد، کشورها حق دارند تنها از ۴۰ درصد منابع آب تجدیدپذیر استفاده کنند اما سال‌هاست که ما بیش از ۱۰۰ درصد ظرفیت آب های تجدیدپذیر استفاده می کنیم.

به گفته وی، طبیعت ایران قربانی سیاست های کلان کشور شده است. سیاست های کلان نیز به دستگاه‌های اجرایی ابلاغ شد و دستگاه های اجرایی گاه، خود پیش قراول این امر هستند.

رییس سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه افزایش جمعیت چیز خیلی خوبی است به شرطی که عوامل افزایش جمعیت به طبیعت کشور تحمیل نشود و نیاز غذایی و توسعه جمعیت با درنظرگرفتن محدودیت منابع پیگیری شود، اظهارکرد: در فروردین ماه سال ۱۳۶۱ که مهندس موسوی که آن هنگام نخست وزیر بود دستور دادند که من در برنامه ریزی اول پنج ساله آن زمان که اجرایی نشد، به عنوان نماینده ایشان حضور داشته باشم. به یاد دارم که بین منابع طبیعی و کارشناسان سازمان دامپروری درگیری شد. در آن زمان صحبت از این بود که تعداد دام در کل کشور به ۶۵ میلیون واحد می‌رسد. کارشناسان سازمان جنگل‌ها معترض بودند چراکه معتقد بودند تحمیل این میزان دام به مراتع باعث از بین رفتن پوشش گیاهی می شود.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی سازمان حفاظت محیط زیست، کلانتری افزود: امروزه ۶۵ میلیون واحد دامی به ۱۲۰ میلیون واحد دامی در کشور رسیده است. سالیانه بیش از ۲۰ میلیارد متر مکعب اضافه برداشت از منابع آب‌های زیرزمینی داریم. امروز منشاء بخش عمده ای از گرد و غبار، داخلی است؛ گرد و غباری که در استان کرمان در حوزه جازموریان بود، گرد و غبارهایی که در استان فارس است و بخش عمده ای از گرد و غبارهایی که در استان خوزستان بود با استفاده از منابع صندوق توسعه محیط زیست با تخصیص ۳۷۰ میلیون مهار شد.

وی با تاکید بر اینکه طبیعت به عملکرد ما پاسخ می دهد، به تاثیر سیاست‌های ناپایداری که بخش‌های کشاورزی به منابع طبیعی تحمیل کرده است، اشاره کرد و گفت: جازموریان را قبل از ساخت سد جیرفت و پس از آندرنظر بگیرید. ما فکر کردیم آبی که به سمت جازموریان به عنوان حق‌آبه زیست‌محیطی می‌رود را باید صرف کشاورزی بکنیم. آب را مهار کردیم، کشاورزی را توسعه دادیم و جازموریان را خشک کردیم.

معاون رییس جمهوری تصریح کرد: در هر هکتار از فرسایش، یک درصد زیر ۱۰ میکرون و ۱۰ درصد آن‌ها زیر ۱۰۰ میکرون است. وقتی از صحرای گبی در چین غبار کمتر از ۱۰ میکرون بلند می‌شود، از اقیانوس آرام عبور می‌کند و به آمریکا می‌رسد. ما باید به سیاستگذاران و تصمیم‌گیرندگان فشار بیاوریم که طبیعت را حفظ کنیم.

کلانتری تاکید کرد: خودکفایی بسیار خوب است اما خودکفایی که ریشه کن نباشد. ما از کیسه نسل‌های آینده داریم تولید انجام می‌دهیم. منابع آن‌ها در همه جای کشور، در جیرفت، در کرمان و … غارت می شود. ۴۰ سال پیش در استان کرمان سطح زیر کشت باغات پسته ۳۵ تا ۴۰ هزار هکتار بود و امروز افتخار می‌کنیم که میزان آن به ۲۰۰ هزار هکتار رسیده است. چگونه؟ آب‌های زیرزمینی را به سطح زمین آوردیم و تبخیر کردیم. به دلیل سیاست‌های غلط، منابع کشور از دست می‌رود. فشار بر منابع طبیعی بیش از اندازه است.

وی با اشاره به اینکه با امکاناتی چون قرق نمی‌توان منابع را حفظ کرد، گفت: در سال ۱۳۵۲ برای جمعیت ۳۵ میلیون نفری گفته بودند که برای رشد پایدار نمی‌توانید همزمان در کشور در حوزه پروتئین و غلات به خودکفایی برسید. امروز طبیعت با فشاری که تصمیم سازان کشور تحمیل می کنند، مواجه است.

کلانتری در بخش دیگری از صحبت‌های خود اظهار کرد: حدود ۷۰ سال پیش همه مردم شمال کشور جمع می‌شدند، درختان افتاده جنگل های شمال را نمی توانستند خارج کند. وقتی تکنولوژی وارد شد، سرعت تخریب به‌شدت افزایش پیدا کرد و کشور به این روز افتاد. اگر همه مردم ایران مقنی بودند ۱۰۰ سال پیش نمی‌توانستند آب هایی که باید از زمین خارج می شد را استخراج کنند اما با ورود تکنولوژی، تا عمق ۳۰۰ تا ۵۰۰ متر حفر کردند و منابع آب را تخلیه کردند.

توسعه جنگ آب از استان‌ها به روستاها

وی خاطرنشان کرد: ۲۰ تا ۲۵ سال پیش از استان فارس، دو میلیون تن خرید گندم صورت می گرفت اما امسال ۵۰۰ هزار تن گندم هم ندارد چون آب‌های زیرزمینی و کارستی تمام شد. جنگ آب بین استان های اصفهان، چهار محال بختیاری، یزد، خوزستان و لرستان شروع شد و این جنگ از استان به استان در حال رسیدن به روستا به روستا است.