محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس ایران، گفته است اطلاعات مربوط به برنامه هستهای ایران که پس از توافق نظارتی ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی ضبط شده است، « هیچوقت به آژانس داده نمیشود».
او روز یکشنبه، ۶ تیرماه، در واکنش به تذکر یک نماینده مجلس درباره لزوم اجرای قانون مجلس هستهای مجلس، گفت این قانون در حال اجرا است و چیزی تمدید نشده است.
دولت ایران اسفندماه سال گذشته بر اساس مصوبه مجلس شورای اسلامی دسترسی بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی به تاسیسات هستهای را محدود و اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف کرد، ولی پس از آن تهران و آژانس اوایل اسفند پارسال به توافقی دست یافتند که بر پایه آن دوربینهای نظارتی آژانس در تاسیسات هستهای به مدت سه ماه فعالیت کند ولی دسترسی به اطلاعات ذخیره شده تنها در صورتی ممکن شود که تحریمهای آمریکا علیه ایران لغو شده باشد.
این توافق سه ماهه با نظر شورای عالی امنیت ملی ایران، به مدت یک ماه دیگر تمدید شده بود و این مهلت روز پنجشنبه، ۳ تیر به پایان رسید.
محمود واعظی، رئیس دفتر رئیسجمهوری ایران، یک روز پیش از پایان این مهلت گفت «در خصوص پایان یافتن مهلت یک ماهه بسته شدن دوربینهای آژانس در مراکز انرژی اتمی ایران، شورای عالی امنیت ملی تصمیمگیری میکند» و روز جمعه، ۴ تیر، کاظم غریبآبادی، نماینده ایران در آژانس بینالمللی انرژی اتمی گفت جمهوری اسلامی الزامی برای تمدید تفاهم با آژانس ندارد.
در روزهای گذشته بارها مقامهای آژانس و ایالات متحده درباره پیامدهای عدم تمدید تفاهم هشدار دادهاند.
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، روز ۴ تیرماه، با تاکید بر این که ایالات متحده با ایران درباره بازگشت به برجام اختلافات مهمی دارد، گفت عدم تمدید توافق ایران و آژانس انرژی اتمی «بسیار نگرانکننده» است و در صورت تداوم نقض تعهدات برجامی ایران، بازگشت به برجام سخت میشود.
رافائل گروسی، آژانس بینالمللی انرژی اتمی، نیز همان روز در بیانیهای با اشاره به اینکه تهران به درخواست این سازمان در مورد تمدید پیمان نظارتی پاسخ نداده، خواستار «پاسخ فوری» جمهوری اسلامی ایران در این زمینه شد.
ایران و کشورهای عضو توافق هستهای سال ۲۰۱۵ موسوم به «برجام» شامل فرانسه، آلمان، روسیه، بریتانیا و چین تاکنون شش دور مذاکره در وین برگزار کردند و نمایندگان دولت آمریکا نیز به صورت غیرمستقیم در این مذاکرات حضور داشتند.
دولت ایران میگوید توافق نظارتی با آژانس را برای کمک به این مذاکرات تمدید کرده بود و طرفهای غربی میگویند که عدم تمدید دوباره آن میتواند شرایط مذاکرات را پیچیدهتر کند.
همزمان با تاکید دولت ایران بر عدم تمدید توافق، میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در کمیسیون مشترک برجام، گفته است طرف ایرانی اصرار دارد که حتما باید تحریمها علیه علی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی و نهادهای زیر نظر دفتر رهبر حکومت ایران برداشته شود.
پیش از نیز گزارشهایی منتشر شده بود که تهران از بحث نظارت بر برنامه هستهای خود به عنوان یک ابزار مذاکره برای چانهزنی در راستای برداشته شدن بخشهای بیشتری از تحریمهای آمریکا استفاده میکند.
محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس جمهور ایران، روز دوم تیرماه گفت حدود ۱۰۴۰ تحریم مربوط به دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ «طبق توافق برداشته میشود» که تحریم افراد و دستگاههای مربوط به دفتر رهبر جمهوری اسلامی هم جزوی از آنهاست.
دولت آمریکا اما میگوید برداشته شدن تحریم منوط به توافق درباره همه مسائل مربوط به احیای برجام است و ایران باید تعهدات هستهای خود را طبق برجام اجرایی کند.
از: رادیو فردا