استان وایر- در روزهای اخیر کارگران پروژه‌ای شاغل در شرکت پیمانکاری فرامرزی، شرکت پیسا در ایرانشهر، شرکت دریا ساحل خط قشم، شرکت بهداد معادن پاسارگاد و کارگران ODCC پالایشگاه آبادان نیز به اعتصاب سراسری کارگران نفت پیوستند. با پیوستن کارگران این شرکت‌ها، شمار مراکز کارگری که در اعتصاب بسر می‌برند به ۹۶ مرکز رسید.

شورای سازماندهی اعتراضات کارگران پیمانی نفت در بیانیه ششم خود، با اشاره به گستردگی و فراگیر شدن اعتصاب، پیوستن دیگر مراکز کارگری به این اعتصاب و حمایت‌های صورت گرفته می‌نویسد: «ما امروز در موقعیت بسیار خوبی برای رسیدن به بخش‌های مهمی از خواسته‌های خود قرار داریم. با اعتصابات گسترده ما تا همین جا، فشار سنگینی بر روی پیمانکاران چپاولگر وارد شده است و کار به جایی رسیده است که منافع‌شان ایجاب می‌کند که زودتر اعتصاب تمام شود.»

این شورا در ادامه بیانیه خود می‌نویسد: «روشن است که باید در مورد نتیجه اعتصاب و رسیدن به خواسته‌هایمان و اینکه در چه شرایطی پای مذاکره می‌رویم، چاره جویی کنیم. ولی باید از هر اقدام عجولانه و پا پیش گذاری زود هنگام برای مذاکره، خودداری کرد. خطر اصلی که اعتصاب سراسری ما را تهدید می‌کند ایجاد تفرقه و چند دستگی در میان کارگران و ناروشنی در نقشه کارمان است. کارفرمایان و مسئولین به انواع مختلف تلاش می‌کنند و یا خواهند کرد که در میان کارگران دو دستگی و یا چند دستگی به وجود بیاورند. سپس با دادن حداقل امتیاز به بخشی از کارگران و ترغیب آنان به بازگشت به سر کار، بخش بزرگی از ما را وادار به بازگشت به کار کنند. باید در مقابل آن هوشیار باشیم.»

شورای سازماندهی اعتراضات کارگران پیمانی نفت در این بیانیه راه‌حل برای حفظ اتحاد را «تعیین خواسته‌های واحد» دانسته تا هر جا مذاکره‌ای انجام شد به کمتر از آن رضایت ندهیم. این شورا ضمن رد مذاکرات پشت پرده و از بالای سر کارگران در ادامه می‌نویسد: «تصمیمات گرفته شده بین مذاکره کنندگان و کارفرمایان و پیمانکاران در صورتی رسمیت پیدا میکند که به اطلاع کارگران رسانده شود و مورد تایید آنها قرار گیرد.»

سرنوشت کارگران اعتصابی پتروشیمی گچساران

برخی از کارگران پتروشیمی گچساران که در روزهای اخیر به دلیل پایین بودن حقوق و دستمزد اعتصاب کرده بودند، از کار اخراج شده‌اند. در هجدمین روز از اعتصاب سراسری کارگران صنعت نفت، یک فعال کارگری گزارش کرد؛ ۶۸ نفر از از یکصد نفر کارگر پتروشیمی گچساران که در این اعتصاب شرکت کرده بودند، تسویه‌حساب شده‌اند. به گفته این فرد مطلع سایر کارگران به محل کار خود بازگشته‌اند.

یکی از کارگران داربست زن شاغل در این پتروشیمی به یک رسانه محلی گفته است: «ما تسویه کرده‌ایم. نمی‌دانم برگشت به کار می‌خوریم یا نه؟ ما اعتصاب نکرده بودیم. فقط همان روز اعتصاب زدیم بیرون. فقط کار نکردیم. ۲۳ نفر داربست زن بودیم. همه‌مان را اخراج کردند، پولمان را هم نداده‌اند. ما همان روز هم رفتیم دوباره سر کار. ولی گفتند باید تسویه کنید. الان همه برگشتند سر کار، ولی به ما (داربست زن‌ها) گفتند تسویه کنید.»

به گفته این کارگر پتروشیمی گچساران؛ «به کارگران گفته‌اند طبق حقوق جدید، اگر در عسلویه و دیگر جاها حقوق بالا رفت ما هم بالا می‌بریم. ولی به ما گفتند بروید تسویه کنید. ما هم رفتیم تسویه کردیم.

همان روز اعتصاب گفتند کمپین است. کسی سر کار نرفت ما هم نرفتیم. همین شنبه ما خواستیم که برویم سر کار، گفتند تسویه کنید. نمی‌دانستیم همه دوباره بر می‌گردند مونتاژ کارها برگشتند سر کار ولی فقط به ما گفتند تسویه کنید.

یکی دیگر از داربست زن‌ها می‌گوید: «از یکم تیرماه که اعتصاب شد، یک هفته طول کشید که خودشان زنگ زدند گفتند بیایید تسویه کنید. ما نه اعتراض کردیم، نه چیزی، فقط آمدیم خانه. به خاطر اینکه حقوق ما پایین بود اعتراض کردیم. الان باید چکار کنیم؟ من داربست زن بودم، در حال حاضر کار دیگری نیست. حدود بیست روزی هست که بیکاریم. خانه هم اجاره‌ای هست. متأهل و بومی همین استان هستم.»

«پناهی» مدیر شرکت «پناه صنعت» یکی از شرکت‌های پیمانکاری در پتروشیمی گچساران در واکنش به این مساله به کبنا نیوز گفته است: «شرکت‌های پیمانکاری گاه بر اساس شرایط کارگاه و نداشتن متریال مجبورند کارگاه را تعطیل کنند و در این شرایط نمی‌توانند نیرو را نگه‌دارند. در کمپین کارگران که به‌صورت سراسری بود، یک سری از نیروها از سرکار آمدن امتناع کردند و هنوز هم سر کار نیامده‌اند. ۶۸ نفر تسویه‌حساب کرده‌اند که از این تعداد ۲۰ نفر بومی استان و بقیه غیربومی بوده‌اند.» به گفته او این کارگران با شرکت تیام صنعت قرارداد داشتند که زیرمجموعه شرکت پناه صنعت است، ولی شرکت جداگانه‌ای است.

هیات اعزامی دولت بدون حضور در جمع کارگران اعتصابی، خواسته‌های آنها را رد کرد

سرانجام دولت در تاخیری معنادار، هفته گذشته یک تیم مدیریتی از وزارت کار را به منطقه اعزام کرد. کارگران که امیدوار بودند حضور این تیم، در رسیدگی به خواسته‌ها و بهبود وضعیت معیشت و شغلی‌ آنها  تاثیر مثبت داشته باشد. نتیجه حضور این هیات را «هیچ» اعلام کرده‌اند.

مدیرکل روابط کار وزارت کار، در واکنش به اعتصاب کارگران ضمن حمایت از کارفرمایان؛ اولین شرط رسیدگی به مشکلات کارگران را شکستن اعتصاب اعلام کرد. کوروش یزدان، مدیرکل روابط کار وزارت کار که درباره رسیدگی به مشکلات کارگران مصاحبه‌ای با رسانه‌ها انجام داده تصریح کرد: «کارگران معترض باید سر کار حاضر شوند. در ارتباط با تخلفات کارفرمایان خطاکار، شکایاتی تنظیم کرده و به اداره کار استان بوشهر تقدیم نمایند. تا بتوان موضوع تخلفات را دنبال کرد.»

او درباره خواسته اول کارگران اعتصابی که حذف سیستم بهره‌کشی توسط پیمانکاران است، از اساس منکر این موضوع شده و بودن پیمانکاران را نیاز این صنعت دانست.

کوروش یزدان تاکیدکرد: «تکلیف در برداشتن پیمانکاران یا قرارداد مستقیم کردن کارگران، نیازمند قانون است. نمی‌توان با بحث‌های دستوری این کار را انجام داد. باید قانون نوشته شود و وزارت‌خانه مربوطه نیز در این زمینه همکاری کند. آنچه ما از کار و نیازسنجی کار می‌بینیم، این است که اول، حفظ حیات شغلی کارگر مهم است. نباید این حیات سلب شود و البته تامین امنیت شغلی کارگر نیز بسیار اهمیت دارد. باید در قالب گفتگوهای سه‌جانبه حفظ شود.»

مدیرکل روابط کار وزارت کار درباره خواسته دوم کارگران اعتصابی که افزایش حقوق و مزایا است؛ حقوق کارگران پیمانکاری را مناسب دانست و آن را جزو توافقات کارگران و شرکت‌های پیمانکاری دانست. او در ادامه افزود: «در بحث حقوق و مزایای کارگران پروژه‌ای و پیمانکاری، آنچه ما دیدیم کمتر از مصوبات مزدی شورای‌عالی کار نبود. بلکه عموما در چارچوب سایر سطوح مزدی می‌گنجید. این هم جزو توافقات کارگر و کارفرما بود. کارگران شاغل، عموما نسبت به کم بودن وجوه دریافتی اعتراضی نداشتند.»

کورش یزدان در ادامه شکستن اعتصاب را شرط بررسی شرایط کار و تغذیه کارگران دانست و در ادامه گفته است: «این‌ها جزو مسائل بایسته‌ای است که کارفرمایان باید به آن متعهد شوند. منتهی مساله اصلی این است که با ترک کارگاه توسط کارگران و عقیم ماندن بحث مطالبات و گفتگوی اجتماعی، این موارد هرگز محقق نمی‌شود.»

مدیرکل روابط کار وزارت کار با تاکید بر شکستن اعتصاب برای بررسی شکایات کارگران، زمان مشخصی برای حل مشکلات آنان اعلام نکرد. این نماینده دولت در نهایت نه تنها هیچ قولی برای رسیدگی به خواسته‌های کارگران اعتصابی نداد که تنها شرط رسیدگی به هر مشکلی را شکستن اعتصاب دانست.

یزدان در خاتمه گفت: «حضور در صحنه‌ کارگران برای جلوگیری از سلب حیات شغلی و استمرار رابطه کار، اولین گام است. در گام‌های بعدی تمام مطالباتی که هم وجهه قانونی دارند و هم قابل اجرا باشند و هم قابل تعمیم و تسری، پیگیری خواهد شد. منتهی هرکدام از این مطالبات، یک سیکل زمانی برای پیگیری نیاز دارد. در نتیجه با حاضر نشدن در محل کار و سلب حیات شغلی که مشکلی حل نمی‌شود.»

تا زمان تنظیم این خبر، ۱۸روز از شروع اعتصاب کارگران پیمانکاری و ارکان ثالث در عسلویه، پارس جنوبی و سایر نقاط می‌گذرد. اعتصابی که بعنوان فراگیر‌ترین حرکت ۴۰ سال گذشته کارگران صنایع نفت شناخته شده است. بسیاری از اتحادیه‌های کارگری در جهان از این اعتصاب و خواسته‌های اصلی کارگران اعتصابی حمایت کرده‌اند. شورای سازمان‌دهی اعتراضات کارگران پیمانی نفت در بیانیه ۳۰ خرداد ۱۴۰۰ خود، هفت خواسته‌ کارگران پیمانی را به این شرح اعلام کرده بود:

۱-مزد هیچ کارگر شاغل در نفت نباید کمتر از ۱۲ میلیون تومان باشد. افزایش مزدها با بالا رفتن نرخ تورم، افزایش دستمزد سایر سطوح مزدی با توافق نمایندگان کارگران

۲– پرداخت به موقع مزدها

۳–کوتاه شدن دست پیمان‌کاران از صنعت نفت، قراردادهای مستقیم و دایم

۴– ممنوعیت اخراج کارگران

۵–لغو قوانین برده‌وار مناطق آزاد اقتصادی

۶–رعایت استانداردهای بهداشتی، محیط زیستی و ایمنی محیط کار و بالابردن استانداردهای بهداشتی خوابگاه‌ها و سرویس‌های بهداشتی

۷–پایان دادن به امنیتی‌سازی محیط‌های کار، به رسمیت شناختن حق تشکل، تجمع و اعتراض کارگران