علی‌محمد خادم‌میثاق، آهنگ‌ساز، نوازنده، رهبر ارکستر و از بهاییان ایران

پنجشنبه, 31ام تیر, 1400
اندازه قلم متن

 

ایران وایر:

گلاله آشنا؛ شهروندخبرنگار

«علی‌محمد خادم‌میثاق»، آهنگ‌ساز، نوازنده و رهبر ارکستر «هنرستان موسیقی ملی»، نوازنده «ارکستر سمفونیک تهران» و خالق سرودهای «نیک‌نامی» و «کوشش»، از بهاییان ایران بود که در سال ۱۲۸۶ در تهران متولد شد.

پس از گذراندن تحصیلات مقدماتی، به «مدرسه فلاحت» رفت ولى بنا به علاقه‌‏اى که به موسیقى داشت، پس از دو سال، به «مدرسه موزیک» که زیر نظر «سالار معزز» اداره مى‌‏شد، رفت و موسیقی را دنبال کرد.

او در مدرسه موزیک، سلفژ و هارمونى را نزد سالار معزز و کنترباس و پیانو را از سرهنگ «نصراللَّه‏‌خان مین‌باشیان» و «علینقى وزیرى» فرا گرفت و چندی هم از آموزش‌های «رودلف اوربانتس» در زمینه هارمونی بهره‌مند شد.

او در سال ۱۳۱۲ از مدرسه موزیک دیپلم گرفت. در همین ایام، سرتیپ «غلام‌حسین مین‌‏باشیان» به ریاست مدرسه منصوب شد و از خادم‌میثاق دعوت کرد تا تدریس سلفژ و هارمونی را در کلاس‌‏هاى شبانه این مدرسه برعهده گیرد. پس از چندی، مین‌‏باشیان تصمیم به تشکیل اداره‏ موسیقى کشور گرفت و خادم‌میثاق را براى اداره و آموزش موسیقى برگزید. او از آن زمان سرودهاى بسیار زیبایی ساخت که در مدارس خوانده مى‌‏شدند. 

علی‌محمد خادم‌میثاق از سال ۱۳۱۸ با همکاری «حسن رادمرد»، دسته موزیک سازهای بادی را رهبری می‌کرد و پس از شهریور ۱۳۲۰ که دوباره علینقی وزیری به ریاست هنرستان برگزیده شد، خادم‌میثاق همکارى با او را پذیرفت و در سال ۱۳۲۳ به معاونت هنرستان منصوب شد.

خادم‌میثاق سال‌ها تئوری موسیقی و هارمونی در مدرسه موسیقی دولتی که بعدها به «هنرستان عالی موسیقی» (کنسرواتوار تهران) تغییر نام داد و هم‌چنین هنرستان موسیقی ملی تدریس کرد و تا پایان عمر در ارکستر سمفونیک تهران، کنترباس می‌نواخت.
او به عنوان نوازنده پیانو و کنترباس، با ارکستر «انجمن موسیقی ملی» (به رهبری «روح‌الله خالقی») همکاری داشت و پس از بنیاد اداره هنرهای زیبا، رهبری ارکستر شماره۳ هنرهای زیبا را عهده‌دار شد

پس از تاسیس «رادیو تهران»، خادم‌میثاق همکاری خود را با رادیو آغاز کرد و با هنرمندان بزرگ و قابلی نظیر مهندس «همایون خرم»، «امین‌‏الله رشیدى» و تعدادی دیگر از سرشناسان موسیقی کشور همکاری کرد و چند سالی هم رییس ارکستر رادیو بود.

خادم‌میثاق آثار گوناگونی آفریده که مهم‌ترین آن‌ها، سرودهای ملی هستند. او در گفت‌وگویی که در سال ۱۳۳۶ با «علی‌محمد رشیدی» در «مجله موزیک ایران» داشته، گفته است: «باید از آهنگ‌های استادان قدیم و از اصول و مبانی موسیقی بین‌المللی که فراخور موسیقی ایران باشند، کمال استفاده را  کرد. باید در عین حال که موسیقی ایرانی به گوش می‌رسد، طوری باشد که قابل معرفی به دنیای امروز باشد.»

بسیاری از سرودهای علی‌محمد خادم‌میثاق در دوره نخست «مجله موسیقی» (در فاصله سال‌های ۱۳۱۸ تا۱۳۲۰) به چاپ رسیدند. از آثار او می‌توان به سرود‌های «نیکنامی» (روی سروده‌ای از «نظامی») و «کوشش» (فردوسی)، آهنگ‌های «نشاط طبیعت» و «نغمه رودکی» و موسیقی فیلم «همسر مزاحم» به کارگردانی «سرژ آزاریان» اشاره کرد.

علی‌محمد خادم میثاق در سال ۱۳۳۷ برای گردآوری ترانه‌های محلی در  اصفهان به سر می‌برد و در راه بازگشت به تهران، در سانحه رانندگی درگذشت.

«حسین دهلوی» درباره خادم‌میثاق ‏نوشته است: «اینک که یاد هنرمند فقید، علی‌محمد خادم‏‌میثاق را گرامى مى‌‏داریم، توجه به این نکته لازم است که او نه تنها هنرمند بلکه انسان واقعى بود. خادم‏‌میثاق از طرف‌داران جدى تحول و تکامل موسیقى ایرانى بود و از هر جنبشی که در این راه وجود داشت، پشتیبانی می‌‏نمود و خود نیز در این راه از بذل هیچ کوششی خوددارى نمی‌‏کرد.»

برادر علی‌محمد خادم‌میثاق، «عطاالله خادم‌میثاق» نیز از برجسته‌ترین ویولن نوازان ایرانی بود که چند سال پیش در اتریش درگذشت. فرزند عطاالله، «بیژن خادم‌میثاق» هم از تک‌نوازان ویولن و مقیم اتریش است که در سال‌های پیش از انقلاب برنامه‌های بسیاری را به عنوان تک‌نواز با ارکستر سمفونیک تهران، ارکستر «انجمن ژونس موزیکال ایران»(جوانان دوست‌دار موسیقی) و… به اجرا در آورد.


به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید

هنوز نظری اضافه نشده است. شما اولین نظر را بدهید.