امروز سهشنبه ۱۹ مردادماه ۱۴۰۰ دادگاه رسیدگی به اتهامات دادیار سابق قوه قضاییه جمهوری اسلامی و یکی از متهمان اعدامهای مخفیانه سال ۶۷ در سوئد آغاز شد. این اولین بار است که یکی از عوامل جمهوری اسلامی در کشتار ۶۷ محاکمه می شود. دادستانی سوئد در کیفرخواست حمید نوری را به قتل و جنایت جنگی متهم کرده است.
همزمان دهها نفر از مخالفان جمهوری اسلامی از صبح روز سهشنبه در برابر ساختمان دادگاه در استکهلم، پایتخت سوئد، تجمع کرده و با نصب عکس قربانیان کشتار ۶۷ انتقاد خود را به حکومت جمهوری اسلامی ابراز کردهاند.
آقای نوری نزدیک به دو سال است که در سوئد در بازداشت به سر میبرد.
دادگاه این مقام سابق قوه قضاییه جمهوری اسلامی دو هفته پس از آن آغاز میشود که کیفرخواست او روز سهشنبه، ۵ مرداد، رسما به دادگاه استکهلم سوئد تحویل داده شد.
درماههای مرداد و شهریور ۱۳۶۷ شمار زیادی از زندانیان سیاسی که عموما هواداران یا اعضای گروههای چپ مخالف نظام جمهوری اسلامی بودند با دستور آیتالله خمینی بنیانگذار جمهوری اسلامی بصورت مخفیانه اعدام و در مکانهای نامعلوم و گورهای دستهجمعی دفن شدند.
نهادهای حقوق بشر تعداد افراد کشتهشده در این اعدامهای مخفیانه و دستهجمعی را چهار تا پنج هراز نفر برآورد کردهاند.
حالا خانواده برخی از قربانیان کشتار ۶۷، فعالان حقوق بشر، خبرنگاران و گروههای مخالف جمهوری اسلامی جلوی دادگاه حضور دارند. برخی از آنها با در دست داشتن عکسهایی از مادران درگذشته خاوران یاد آنهایی را که نیستند تا این روز را ببینند گرامی داشتهاند. در دو هفته اول قرار است هر هفته سه روز کیفرخواست خوانده شود و آنچه در کشتار ۶۷ بر سر قربانیان و خانوادههایشان آمده، مرور شود.
خبرگزاری فرانسه به نقل از مقامات قضایی سوئد نوشته است که دادگاه روز سهشنبه اولین دادگاهی است که برای افراد دخیل در کشتار ۶۷ تشکیل میشود.
بر اساس قوانین کشور سوئد، دادگاهها هم میتوانند شهروندان این کشور را محاکمه کنند و هم شهروندان خارجی که در خارج از این کشور مرتکب جنایتی شدهاند.
حمید نوری که گزارش شده «با نام مستعار حمید عباسی، دادیار سابق در قوه قضائیه جمهوری اسلامی بوده» آبانماه سال ۹۸ با حکم دادگاهی در سوئد بازداشت شد. او اتهامات علیه خود را رد کرده است.
ایرج مصداقی، فعال سیاسی، که خود یکی از شاکیان این پرونده است همان زمان در گفتوگو با رادیوفردا، حمید نوری را معاون قاضی محمد مقیسهای و ایفاگر «نقشی فعال» در اعدامهای سال ۶۷ معرفی کرد.
بر اساس متن کیفرخواست در پرونده حمید نوری، «وی به همراه دیگر عاملان این زندان در اعدامهای جمعی شرکت کرده و مظنون است که عمداً جان شمار زیادی از زندانیانی را که با مجاهدین همدردی میکردند، گرفته و بر زندانیان رنجهای سختی تحمیل کرده است که دادستانها [در دادگاه استکهلم] آن را مصداق شکنجه و رفتار غیرانسانی میدانند.»
با پیروزی ابراهیم رئیسی در انتخابات ریاست جمهوری ایران، نقش او در اعدام زندانیان سیاسی در دهه ۶۰ نیز دوباره برجسته شده است. آقای رئیسی عضو هیئتی معروف به «هیئت مرگ» بود که برای اعدام زندانیان تصمیم میگرفت.
به نوشته خبرگزاری رویترز، انتظار میرود که دادگاه آقای نوری تا آوریل سال آینده، ۲۰۲۲، هشت ماه دیگر، به طول بینجامد.
از : رادیو فردا- بی بی سی فارسی – ایران وایر- صدای آمریکا