خبرگزاری هرانا 

حق بر محیط زیست و مبانی فلسفی آن، از قواعد حقوق بشر و حقوق طبیعی نشأت گرفته شده است. ابتدایی ترین حق طبیعی انسان در این کره خاکی، «حق حیات» است. اما طی دهه های اخیر به دلیل استفاده بی رویه از منابع طبیعی، عدم نظارت و توجه به مباحث زیست محیطی و الگوهای صحیح، محیط زیست طبیعی به شدت مورد صدمه واقع شده است.

گزارش پیش رو حاصل ثبت ۴۹ واقعه محیط زیستی ایران است که در روزهای اخیر منتشر و به هدف آگاهی سازی گردآوری شده اند. در هفته ای که گذشت، دستکم ۳۴ صیاد و شکارچی غیرمجاز و همچنین ۱۴ قاچاقچی چوب بازداشت و به مراجع قضائی معرفی شدند. بعلاوه برای یک واحد صنعتی آلاینده، عامل تصرف و تخریب زمین‌های ملی و مرتعی و همچنین متخلفان صید غیرمجاز پرندگان، احکام حبس و یا جایگزین حبس صادر شد. از سوی دیگر مسئولان و کارشناسان متعددی از وضعیت بحرانی منابع آبی کشور خبر دادند که در این گزارش به تعدادی از آنها پرداخته شده است. همچنین طی هفته اخیر شاخص کیفی هوا دستکم در ۹ شهر ناسالم برای گروه های حساس و یا ناسالم برای تمام گروه‌ها اعلام شد. در هفته ای که گذشت، ۱۶۳ هکتار از مراتع و جنگلها در استان های خراسان شمالی، گیلان، فارس، خراسان جنوبی، کهگیلویه و بویراحمد، آذربایجان غربی، سمنان، کرمانشاه و رشت در آتش سوختند. از دیگر اخبار محیط زیستی در این هفته می توان به انباشت پسماندهای شهری در برخی نقاط از شهرهای کشور اشاره کرد.

به گزارش خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، آسیب رسانی به جنبه های مختلف محیط زیست در ایران کماکان ادامه دارد. از سویی شهروندانی وجود دارند که به دلیل عدم آموزش یا نیازهای مالی دست به تخریب و آسیب رسانی به محیط زیست می زنند و از سوی دیگر نهادهای متولی در تلاش هستند تا از حجم این آسیب ها بکاهند، هر چند این تلاش ها قابل تقدیر است اما به نظر نمی آید حجم آن با شرایط محیط زیستی ایران تطبیق داشته باشد.

فقدان مدیریت بارش های حداقلی؛ خشکسالی، از بین رفتن منابع آبی و جانداران

خشک‌سالی می‌تواند باعث عدم توازن در میزان آب و در نتیجهٔ آن کمبود آب، نابودی گیاهان، کاهش عمق آب‌های سطحی و خاک مرطوب شود. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که تبخیر سطحی و تبخیر آب از گیاهان از حد معمول در مدت معین بیشتر شود. عدم مدیریت صحیح منابع آبی در کشور، اثرات جبران ناپذیر این مهم را عمیقتر میکند.

خشکسالی و کمبود آب در بسیاری از استان های کشور رو به افزایش است و خسارات جبران ناپذیری را بر اکوسیستم این مناطق وارد کرده است. برخی از رودخانه ها و منابع آبی، در سایه کاهش باران و فقدان مدیریت بارش های حداقلی، کاملا خشک و یا در شرف از بین رقتن هستند و شماری از تالاب هایی که از جایگاه ویژه ای در اکوسیستم، محیط زیست و تامین معاش زندگی افراد ساکن منطقه داشتند، خشک شده اند. به عقیده برخی از کارشناسان، سد سازی های غیر مهندسی و بی رویه، از دلایل اصلی مشقت های وارده بر کشاورزان، دامداران، ساکنین و دیگر جانداران متعلق به منطقه است.

در این هفته مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان اعلام کرد: تنها در کمتر از پنج روز، ۴ درصد از مساحت تالاب هورالعظیم را از دست دادیم؛ یعنی در هفته گذشته تالاب حدود ۷۲.۵ درصد آب داشت، اما در پایش جدید مساحت دارای آب هورالعظیم ۶۸.۵ درصد بود.

بعلاوه محمد درویش، کنشگر محیط‌زیست و رئیس کمیته محیط‌زیست در کرسی سلامت اجتماعی یونسکو در هفته ای که گذشت اعلام داشت: اتفاقی که در خزر در حال رخ دادن است، مانند سال‌های گذشته نیست و ماجرا بسیار نگران‌کننده و جدی‌تر است.

بازداشت و محکومیت متخلفان محیط زیست

یکی از موضوعات مورد بحث محیط زیست مسئله حمایت از منابع طبیعی بوده و از سوی دیگر، حفاظت از جنگل‌ها،حیات وحش و جلوگیری از قاچاق چوب، شکار و صید بی رویه به عنوان بخشی از مقوله حفاظت از منابع طبیعی، و در نهایت حفظ محیط زیست تلقی می‌شود. بسیاری از حیوانات، به دلیل شکار غیرقانونی در معرض خطر قرار دارند.

طی هفته‌ای که گذشت، با تلاش محیط بانان و جنگل بانان، دستکم ۳۴ شکارچی و صیاد متخلف که حاصل جمع آوری ۱۲ گزارش منابع رسمی است، در استان های کهگیلویه و بویر احمد، اصفهان، شیراز، کرمان، کردستان، قزوین، خراسان رضوی، خوزستان، آذربایجان غربی، اردبیل، بوشهر و گلستان بازداشت و به مراجع قضایی معرفی شدند. افزون بر این، بیش از ۱۰۱ تن چوب جنگلی که حاصل جمع آوری ۳ گزارش منابع رسمی است، در استان های گلستان، چهارمحال و بختیاری و خوزستان، کشف و ضبط شده و دستکم ۱۴ نفر در این خصوص بازداشت و به مراجع قضایی معرفی شدند.

در خبری دیگر رئیس اداره حفاظت محیط زیست ماهشهر خوزستان از صدور حکم یک سال حبس برای یک واحد صنعتی آلاینده محیط زیست در این شهرستان خبر داد.

افزون بر این، رییس اداره حفاظت محیط زیست شوشتر گفت: عامل تصرف و تخریب زمین‌های ملی و مرتعی در منطقه حفاظت شده کرائی در شوشتر به رفع تصرف و یک سال حبس تعزیری محکوم شد.

در هفته ای که گذشت، رئیس اداره حقوقی اداره کل حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی از تشکیل ۴۷ مورد پرونده تخلف محیط زیستی در آذربایجان شرقی طی سه ماهه اول سالجاری خبر داد.

از سوی دیگر رئیس نمایندگی حفاظت محیط زیست در شهرستان نمین از محکومیت پنج نفر از متخلفان صید غیرمجاز پرندگان در این شهرستان به انجام خدمات عمومی رایگان خبر داد.

حق تنفس و هوای پاک

بر اساس گزارش‌ها، سالانه تعداد پر شماری از شهروندان بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند. این مشکل علتی جز سو مدیریت و عدم توجه به کنوانسیون‌ها و قراردادهای بین‌المللی در این زمینه ندارد.

طی هفته ای که گذشت شاخص کیفی هوا در شهرهای اصفهان ۱۵۰، شیراز ۱۰۵، کرج ۱۰۵، اهواز ۱۶۲، تهران ۱۱۵، مشهد ۱۰۱، اراک ۱۰۳، شازند ۱۳۷ و فردیس ۱۱۰، ناسالم برای گروه های حساس و یا ناسالم برای تمام گروه‌ها اعلام شد.

در هفته ای که گذشت، ۱۶۳ هکتار از مراتع و جنگلها در استان های خراسان شمالی، گیلان، فارس، خراسان جنوبی، کهگیلویه و بویراحمد، آذربایجان غربی، سمان، کرمانشاه و رشت در آتش سوختند. بعلاوه ۳۰۰ اصله درخت در جنگلهای “ماژان” طعمه حریق شد.

در پی آتش سوزی ارتفاعات هایقر فیروزآباد در مرداد ماه سال جاری ۳ نفر جان باختند و یک نفر نیز به دلیل مصدومیت به بیمارستان در شیراز منتقل شد. مصدوم این حادثه با ۶۴ درصد سوختگی صبح روز سه شنبه، در بیمارستان امیرالمومنین شیراز پس از ۲۰ روز تحمل درد، جان باخت.

علاوه بر این، فرمانده یگان حفاظت محیط زیست خراسان رضوی از سوختن ۳۰ هکتار از مناطق زیست محیطی تحت حفاظت این استان از ابتدای سال جاری خبر داد.

همچنین رئیس سازمان امداد و نجات جمعیت هلال احمر اعلام کرد که ناوگان هوایی هلال احمر در سال ۱۴۰۰ برای اطفای حریق جنگل ها ۲۰۸ ساعت پرواز کرده است.

بحران پسماند و آلاینده های محیط زیستی

طی هفته ای که سپری شد، مدیرکل حفاظت محیط زیست فارس بیان داشت: ورودی شهرهای استان فارس از جمله شیراز ، انباشته از انواع زباله ها و پلاستیک است که با توجه به پیشینه فرهنگی و تاریخی شهرستان شیراز، در شان مردم این شهرستان نیست.

همچنین رئیس دانشگاه علوم پزشکی گیلان با بیان اینکه پسماندها خطرات زیادی را با توجه به ویژگی‌های احتراق، واکنش پذیری، خورندگی و سمیت بر سلامتی انسان و طبیعت وارد می‌کند، گفت: ورود فاضلاب به رودخانه‌های رشت از مشکلات بسیار حاد محیط زیستی منطقه هستند.

ارومیه محلات محروم و حاشیه‌نشینی زیادی دارد که اسلام‌آباد، کشتارگاه، حسین‌آباد، علی‌آباد و حاجی‌پیرلو از جمله آنان است. براساس گفته اهالی این مناطق زباله‌های کوچه و پس‌کوچه آنان همه روزه در ساعتی معین جمع ‌آوری می‌شود اما مشکل اصلی این است که پاکبانان تنها به جمع‌آوری زباله‌های کوچه‌های اصلی پرداخته و از جمع‌‌آوری زباله‌های داخل کوچه‌ها و فرعی‌ها خودداری می‌کنند که چندین بار نیز اعتراضی از سوی مردم این محلات صورت گرفته که متاسفانه مشکل آنان حل نشده است.

در هفته ای که سپری شد، یکی از اعضای شورای شهر تهران گفت: چند روز گذشته بازدیدی از منطقه ۴ داشتم که واقعا باید بگویم وضعیت جمع آوری پسماند نامناسب بود.

افزون بر این، مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری تبریز اعلام کرد: با تلاش پاکبانان در ایام تعطیلات کرونایی بیش از یک هزار تن پسماندهای سطح شهر جمع آوری شدند.

به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید