محصول فرعی ماده محرک عصبی متافتامین در جهان به نامهای گوناگونی شناخته میشود: کریستال (شیشه)، مِت و آیس (Ice). با هرکدام از این عناوین که صدا شود، هیچ فرقی ندارد، ایران در رتبه پنجم جهانی در مصرف این ماده ردهبندی شده است.
بر پایه گزارش اداره کنترل مواد مخدر ملل متحد، در سال ۲۰۱۳ آمریکای شمالی در صدر جدول مصرف ماده متامفتامین (شیشه) است و در مجموع ۵۴ تن از کل ۸۸ تن مواد تولید شده در سال ۲۰۱۱ در این قاره به مصرف رسیده است. در این قاره البته کشور مکزیک، که بزرگترین کارتلهای مواد مخدر در آن مشغول به فعالیت هستند، رتبه نخست و پس از آن ایالات متحده قرار دارند. چین و تایلند در مقام سوم و چهارم و متأسفانه ایران در مقام پنجم در این گزارش ردهبندی شدهاند.
به گزارش تابناک، چندی پیش، رئیس ستاد مبارزه با مواد مخدر اعلام کرد که بر پایه بررسیهای انجام شده، تریاک، هروئین و شیشه، بیشترین مصرف را در سطح کشور دارند.
پیش از آن در شهریور ماه گذشته، سعید صفاییان، مدیرکل سابق درمان ستاد مبارزه با مواد مخدر، اعلام کرده بود که مرگ و میر ناشی از سوءمصرف مواد مخدر در میان مصرفکنندگان روانگردانها رتبه نخست، هروئین رتبه دوم و تریاک رتبه سوم را دارد؛ اما هیچ گاه اعلام نشده که ایران در مصرف مواد مخدر به ویژه از نوع صنعتی آن ـ که با شدتی فزاینده و سرسامآور در حال گسترش است ـ در چه جایگاهی قرار دارد.
نشریه فایننشیال تایمز اما در مقالهای که به مناسبت پایان درام اجتماعی Breaking Bad (درام اجتماعی درباره تجارت متامفتامین و حاصل اصلی آن یعنی شیشه) منتشر کرده، بررسی جالبی درباره تجارت جهانی این ماده خطرناک مخدر انجام داده است.
در این مقاله اشاره شده که بر پایه گزارش منتشره از اداره کنترل مواد مخدر ملل متحد، در سال ۲۰۱۳ آمریکای شمالی در صدر جدول مصرف ماده متامفتامین (شیشه) است و در مجموع ۵۴ تن از کل ۸۸ تن مواد تولید شده در سال ۲۰۱۱ در این قاره به مصرف رسیده است.
در این قاره البته کشور مکزیک، که بزرگترین کارتلهای مواد مخدر در آن مشغول به فعالیت هستند، رتبه نخست و پس از آن ایالات متحده قرار دارند. چین و تایلند در مقام سوم و چهارم و متأسفانه ایران در مقام پنجم در این گزارش ردهبندی شدهاند.
این گزارش یادآور شده که به احتمال بسیار قوی در سال ۲۰۱۲ نیز این رتبهبندی با همین ترکیب تکرار خواهد شد. در گزارش ملل متحد آمده که هرچند به شکل سنتی استفاده از متافتامین و قرصهای حاوی این ماده در آسیا و به ویژه شرق این قاره رواج داشته، در پنج سال گذشته، استفاده از متافتامین کریستال شده، یا همان شیشه به شدت افزایش یافته است.
نکته جالب دیگر درباره این گزارش آن است، در حالی ایران در رتبه پنجم جهانی در مصرف شیشه ایستاده که با استناد به آمار و ارقام، منطقه خاورمیانه در سال ۲۰۱۱ بیشترین کشف و ضبط ماده متافتامین و محصولات فرعی حاصل از آن را داشته است.
این گزارش نوشته است: منطقه خاورمیانه از لحاظ کشف و ضبط متامفتامین منحصر به فرد است، زیرا بخش اعظمی از این ماده به شکل قرصهای «کاپتاگون» بوده است. در سال ۲۰۱۱ عربستان سعودی سه مورد از بزرگترین محمولههای متنافتامین در دنیا را کشف و توقیف کرده که در مجموع، برابر با ۳۷ درصد از تولید جهانی این ماده بوده است.
چند میلیون نفر در ایران شیشه میکشند؟
یک روانپزشک گفت: بیش از ۵ میلیون نفر در کشورمان سوء مصرف و یا وابستگی به مواد محرک و توهم زا دارند و یا به صورت تفننی آن را مصرف می کنند.
دکتر مهدی کریمی در گفتوگو با ایسنا، گفت: هم اکنون سوء مصرف شیشه به دلیل عدم آگاهی شایعترین سوء مصرف در کشورمان است. تبلیغات زیادی برای شیشه به جهت افزایش انرژی، کاهش خواب و افزایش نشاط، کاهش وزن و از بین رفتن خستگی صورت میگیرد، قاچاقچیان مواد با این تبلیغات که شیشه حاوی مورفین نیست پس اعتیاد آور نبوده، مصرف آنرا تبلیغ میکنند و متاسفانه بسیاری از افراد ناآگاه خواسته یا ناخواسته در دام این ماده محرک گرفتار میشوند.
وجود بیش از ۱۴۰ ماده محرک، مخدر و توهمزا
وی با بیان اینکه بیش از ۱۴۰ ماده محرک و مخدر و توهمزا وجود دارد، افزود: بیش از پنج میلیون نفر در کشورمان سوء مصرف و یا وابستگی به مواد مواد محرک و توهمزا دارند و یا به صورت تفننی آن را مصرف می کنند. بسیاری از داروهایی که به جهت درمان بیماریها تجویز میشود نیز مورد سوء مصرف قرار میگیرد، داروهایی مانند داروهای خواب، کدئینه و داروهای روانپزشکی و در برخی موارد از مواد صنعتی مانند رنگ و بنزین نیز سوء مصرف میشود.
کریمی تصریح کرد: مصرف این ماده میتواند باعث کاهش اشتها برای روزها، افزایش تعداد تنفس، افزایش فعالیت فیزیکی، افزایش دمای بدن و تحریک پذیری و بیخوابی گیجی شده، لرزش و تشنج، اضطراب و بدبینی و خشونت را سبب شود که تشنج و افزایش زیاد دمای بدن باعث مرگ افراد میشود. همچنین با صدمه روی عروق باعث سکتههای مغزی و قلبی میشود.
هشدار نسبت به بدبینی شدید مصرف کنندگان شیشه
این روانپزشک اظهارکرد: توهمات شیشه به گونهای است که بیان آنها کار سادهای نیست. معتادین به شیشه پس از گذشت مدتی از مصرف آن ، شدیداً بدبین میشوند، اگر متاهل باشد به همسر خود بدبین میشود حتی فکر میکند که فرزندانش متعلق به او نیستند.
عدم تمایل به ترک، بدترین عارضه مصرف «شیشه»
وی با بیان اینکه در حال حاضر درمان اعتیاد به شیشه و مواد محرک مشکلترین درمان در زمینه درمان سوء مصرف مواد است، خاطر نشان کرد: متاسفانه تاکنون داروی ویژهای برای درمان این بیماران ساخته نشده است، اما میتوان به کمک برخی از داروها علائم ترک را از جمله بیخوابی، اضطراب و تپش قلب را بر طرف کرد. در ضمن مصرف شیشه شخص را در وضعیتی قرار میدهد که تمایلی به درمان ندارد و شاید این عارضه بدترین عارضه تاثیر این مواد بر مغز باشد.