عکس:روح‌الله یزدانی/ بهار
مردم تهران دیروز را با سردرد، تنگی نفس و حالت تهوع گذراندند. یک روز پس از این‌که گردوغبار شدید عصرگاهی آن‌ها را شوکه کرده بود مسئولان اعلام کردند که هوای تهران در وضعیت «هشدار» است و تعدادی از کارخانه‌های اطراف تهران موقتا تعطیل شدند. آلودگی هوا این‌بار ناگهانی آمد و از عصر دوشنبه آسمان تهران تیره و تار شد. چراغهای خیابان‌ها در هاله‌ای از غبار دیده می‌شدند، ماشین‌ها زودتر از غروب چراغ‌هایشان را روشن کردند، مه‌شکن زدند. ابری و بارانی در کار نبود. آلودگی هوا به تهران برگشته بود، این‌بار هولناک‌تر از همیشه؛ آن‌قدر که چشم چشم را نمی‌دید و همه می‌پرسیدند: «چه اتفاقی برای تهران افتاده است؟» البته چون ساعت کاری سازمان‌ها تمام شده بود پاسخ به این پرسش هم یک روز به تعویق افتاد و دیروز مسئولان در همه سازمان‌ها از هواشناسی گرفته تا شهرداری تهران از ورود ناگهانی گردوغبار به تهران خبر دادند و اعلام کردند هوای تهران در وضعیت «هشدار» است.
حتی سازمان هواشناسی که از آن انتظار می‌رفت شرایط فوق‌العاده و غبار شدیدی که تهران را فراگرفت پیش از وقوع آن پیش‌بینی کند هم روز بعد به وضعیتی که نگرانی عمومی زیادی در جامعه ایجاد کرده بود، واکنش نشان داد. محمدعلی عزیز اقلی، مدیرکل هواشناسی استان تهران دیروز گفت: «دوشنبه در استان تهران وزش باد داشتیم که منجر به جابه‌جا شدن گرد و خاک تپه‌های اطراف و داخل استان و قرار گرفتن آن روی شهر تهران شد. در بعدازظهر دوشنبه این وضعیت ادامه داشت اما اواخر شب ذرات معلق نشست کرد و صبح دیروز باز هم گردوغبار بر هوای شهر حاکم شد.» به گفته عزیز اقلی، جریانات شرقی از سمت استان سمنان به‌سمت تهران، قم و اصفهان کشیده شدند و به این ترتیب از کیفیت هوای تهران کاسته شده است. کیفیت هوای تهران در عصر دوشنبه چنان بحرانی بود که بسیاری از شهروندان دچار مشکلات تنفسی شده بودند. همزمان با افزایش آلودگی هوای تهران در سومین هفته پاییزی ماه مهر کارخانه‌های آسفالت و معادن استان تهران به دستور سازمان محیط‌زیست موقتا تعطیل شدند.
کاهش دمای هوا یکی از عوامل اصلی پایداری این شرایط است. مدیرکل هواشناسی استان تهران گفته است: «ورود سامانه پرفشار به استان تهران و به‌دنبال آن کاهش دما، نمی‌گذارد گردوغبار نشست کند و به این ترتیب این ذرات که معمولا کمتر از ۵/۲ میکرون هستند، در هوا معلق می‌مانند. در طول روز هرچه خورشید بالاتر بیاید و هوا گرم‌تر شود، کیفیت هوا بهتر می‌شود.»از سوی دیگر محمدهادی حیدرزاده، مدیرکل محیط‌زیست استان تهران هم دیروز اعلام کرد که شاخص کیفیت هوای پایتخت در شرایط «ناسالم» و «هشدار» قرار دارد. به گفته او دستگاه‌های سنجش کیفیت هوای تهران نشان می‌دهد که غلظت ذرات معلق در تهران بیش از حد مجاز است. او گفته غلظت آلاینده ذرات معلق کمتر از ۵/۲ میکرون به ۱۴۰ PSI و ذرات معلق کمتر از ۱۰ میکرون به ۱۲۰ PSI رسیده و بر این اساس شاخص کیفیت هوای تهران در شرایط «ناسالم» قرار گرفته است.
«حیدرزاده» منشأ آلودگی شدید هوای تهران در روزهای اخیر را ذرات معلق «محلی» دانست و گفت: «بر این اساس با بخشنامه‌ای به اداره‌های محیط‌زیست شهرستان‌های شهریار، قدس و پاکدشت اعلام شد که از فعالیت واحدهای تولید آسفالت و معادن تا پایان روز چهارشنبه جلوگیری کنند. این تصمیمات در راستای پیشگیری از قرار گرفتن شاخص کیفیت هوا در شرایط اضطرار اتخاذ شده است.»او افزود: «درعین‌حال طی نامه‌های جداگانه‌ای به آموزش‌وپرورش استان تهران، وزارت ورزش و شهرداری تهران خواسته‌ایم زنگ ورزش مدارس به جهت حفظ سلامت دانش‌آموزان و ورزش‌های صبحگاهی و نیز به جهت حفظ سلامت شهروندان در پارک‌ها طی روز چهارشنبه برگزار نشود.»با استناد به نقشه‌های سازمان هواشناسی بر این اساس با توجه به تداوم وزش باد در استان پیش‌بینی می‌شود تا بعدازظهر چهارشنبه غلظت آلاینده ذرات معلق در پایتخت در شرایط «ناسالم» باقی بماند.
افزایش دو برابری روزهای ناسالم
آن‌طور که آمارها نشان می‌دهد مهر ماه امسال هوا آلوده‌تر از سال‌های گذشته بوده است. مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران از افزایش ۵۵درصدی تعداد روزهای ناسالم در نیمه اول مهر نسبت به مدت مشابه در سال گذشته خبر می‌دهد و به «مهر» گفته است: «در ۱۵ روز ابتدای مهر ماه سال‌جاری هوای پایتخت تنها دو روز در شرایط سالم بود. هوای پاک نداشت و ۱۳ روز را در هوای ناسالم سپری کرد.»به گفته او این در حالی است که در همین مدت در سال گذشته ۹ روز هوای پایتخت در شرایط سالم و شش روز در شرایط ناسالم قرار داشت. البته سال گذشته هم در نیمه اول مهر ماه هیچ روزی در شرایط پاک نبود. تعداد روزهای ناسالم در نیمه اول مهر سال ۹۰ معادل ۱۴ روز و روزهای سالم یک روز بود. در این سال نیز شرایط پاک در هوای تهران در هیچ روزی گزارش نشده است. به گفته مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوا از ۲۰۱ روزی که از ابتدای سال‌جاری تاکنون سپری کرده‌ایم هوای پایتخت دو روز در شرایط پاک، ۱۳۰ روز در شرایط سالم و ۶۹ روز در شرایط ناسالم بوده است. در همین مدت در سال گذشته هیچ روز پاکی در هوای تهران گزارش نشد و تعداد روزهای سالم و ناسالم به ترتیب معادل ۱۳۶ و ۶۵ روز بوده است. بنابراین از ابتدای سال‌جاری تا امروز تعداد روزهای ناسالم در تهران چهار روز بیشتر از سال گذشته بوده است.
تغییر ساعت کار، بازگشت سرویس اداره‌ها
شدت گرفتن آلودگی هوا در پایتخت، واکنش حسین هاشمی، استاندار تهران را هم به‌دنبال داشت. او با بیان این‌که احتمال افزایش شدت آلودگی هوا وجود دارد، گفت: «در صورتی که روند آلودگی به سمت اضطرار برود تصمیمات جدیدی برای تردد و ساعت‌های کاری اتخاذ خواهیم کرد.»با شدت گرفتن آلودگی هوا در تهران بحث استفاده از سرویس برای جابه‌جایی کارمندان دولت هم بار دیگر مطرح شده؛ چنانکه هاشمی گفته: «تمام اداره‌های دولتی استان می‌توانند درباره بازگرداندن سرویس اداره‌ها و غذای کارمندان براساس امکانات بودجه، منابع و سرویسی که دارند اقدام کنند.»به گفته مدیر کل هواشناسی استان تهران، گردوغبار امروز و فردا نیز میهمان هوای تهران است؛ هرچند که مانند عصردوشنبه، موجب کاهش دید افقی نمی‌شود.
به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید