یک روز بعد از آنکه سازمان سلامت جهانی وابسته به سازمان ملل گزارشی درباره ارتباط سرطان و آلودگی هوا منتشر کرد، نشریه انگلیسی تایم به نقل از پایگاه کوارتز اسامی آلودهترین شهرهای جهان را منتشر کرد.
به گزارش آرمان، مرجع این پایگاه دادههایی بوده است که سازمان سلامت جهانی منتشر کرده و آلایندههای کمتر از ۱۰ میکرون را لحاظ کرده است. گزارشی که در اصل متعلق به بهار سال جاری است. رتبه اول این لیست شهری از ایران است و برخلاف تصور این شهر تهران نیست. تایم آورده است: «آلودهترین شهر؟ اهواز در جنوب غرب ایران. با جمعیتی بیشتر از ۳ میلیون نفر که بیشتر نفت ایران را تولید میکند». پایگاه کوارتز، اهواز را شهری میداند که کمترین امید به زندگی را در میان شهرهای دیگر ایران دارد: «اهواز در جنوبغرب ایران با میانگین ۳۷۲ واحد بر میلیون آلایندههای کوچکتر از ۱۰ میکرومتر بارها آلودهتر از دهلینو و پکن است که به آلودگی مشهور هستند. در قیاس با میانگین جهانی امید به زندگی ۷۱ سال، جمعیت اهواز کمترین امید به زندگی را در ایران دارند».
جنگ، دلیلی است که طبق گزارش، مسئولان ایران برای آلودگی هوای اهواز برمیشمرند اما دلایل دیگری هم وجود دارد: «مسئولان ایران، آمریکا را برای حضورش در جنگ ایران و عراق سرزنش میکنند چراکه آتش آمریکایی کشاورزی این ناحیه را از بین برده و موجب بیابانزایی شده است. اما پژوهشگران صنایع سنگین درون و اطراف شهر، مثل نفت، صنایع فلزی و پردازشهای پتروشیمی را دلیل آلودگی میدانند و خشک شدن باتلاقها و پروژه ملی انتقال آب محلی را که موجب بیابانزایی میشود، سرزنش میکنند».
۴ شهر از ۱۰ شهر آلوده دنیا در ایران است
در میان ۱۰ شهر آلوده دنیا ۴ شهر از ایران حضور دارند. در این ۱۰ شهر هم حتی نام تهران یا اراک دیده نمیشود. برخلاف تصور شهرهایی که طبق گزارش سازمان سلامت جهانی بدترین هواها را دارند نه پایتختهای بزرگ دنیا بلکه شهرهای مرکزی دیگری هستند که صنایع سنگین را درون خود دارند. با این تفاوت که سه شهر دیگر کشور که در میان ۱۰ شهر آلوده دنیا هستند، شهرهای غربی کشور هستند که از حضور ریزگردها در آسمان شهر رنج میبرند و همگی مراکز استانی هستند.
سنندج در رتبه سوم قرار دارد. کرمانشاه ششم است و یاسوج در رتبه نهم قرار دارد. یک شهر از مغولستان، ۲ شهر از هند و ۲ شهر از پاکستان و یک شهر از بوتسوانا در آفریقا لیست این ۱۰ شهر را کامل میکنند. ایران همچنین هشتمین کشور آلوده دنیا از نظر وضعیت هواست. میانگین شاخص آلایندههای زیر ۱۰ میکرومتر اندازهگیری شده در کشور ۱۲۴ است. مغولستان ، بوتسوانا، پاکستان، سنگال، عربستان، مصر و امارات آلودهتر از ایران هستند.
شیراز پاکترین، تهران پانزدهم
در گزارش WHO، ۱۸ شهر ایران از نظر وضعیت هوا بررسی شدهاند. در این گزارش به آمارهایی استناد شده که ایستگاههای فعال درون شهرها اندازهگیری کردهاند. ایستگاههایی که متعلق به شرکتهای کنترل کیفیت آلودگی هوای هر شهر هستند. بعد از ۴ شهری که از آنها نام بردهشد، ارومیه آلودهترین شهر ایران است. این شهر هم در غرب قرار دارد و البته خشک شدن دریاچه ارومیه در آلودگی این شهر بیتاثیر نیست. قم بعد از این شهر قرار دارد و خرمآبام هم جزو شهرهای آلوده است.
همگی این شهرها شاخص بالای ۱۵۰ دارند. در واقع میانگین این شهرها در کل سال در وضعیت ناسالم برای همه افراد قرار دارد. تهران و اراک هر کدام با شاخصهای میانگین ۸۹ و ۱۰۲، در رتبههای پانزدهم و چهاردهم آلودهترین شهرهای ایران هستند. شیراز هم پاکترین شهر ایران در میان شهرهای اندازهگیری شده است و احتمالا اگر سعدی قرار بود در دوران حاضر باز هم به زندگی برگردد بازهم شیراز را انتخاب میکرد. البته باید این را هم درنظر گرفت که تعداد ایستگاههایی که در تهران وضعیت هوا را میسنجند، بیشتر از شهرهای دیگر است. ایستگاههای شهرستانها محدودترند و البته موقعیتهایی که این ایستگاهها در شهرها دارند در به دست آمدن این میانگینها تاثیرگذارند.
۲۲۳ هزار نفر قربانی آلودگی در سال ۲۰۱۰
۲۲۳ هزار نفر در سال ۲۰۱۰ در سراسر دنیا بر اثر سرطان ریه که رهآورد آلودگی هوا بوده از دنیا رفتهاند. این رقمی است که این هفته سازمان سلامت جهانی اعلام کرده است. آژانس تحقیقات سرطان که زیر نظر سازمان سلامت جهانی کار میکند پیش از انتشار اسامی شهرهای آلوده جهان، گزارشی درباره ارتباط سرطان و آلودگی هوا منتشر کرد. با توجه به این گزارش، آلودگی هوا با چند سرطان بدخیم ازجمله سرطانهای ریه و مثانه و سرطان خون حاد مربوط است.
پیشتر تصور میشد که استعمال سیگار اصلیترین عامل ایجاد سرطان ریه است اما پژوهشگران به این نتیجه رسیدهاند که آلودگی هوا عامل موثرتری در ایجاد سرطان است. همچنین آلودگیهایی که سیستمهای حملونقل و صنایع ایجاد میکنند در ایجاد بیماریهای تنفسی و نقصهای قلبی تاثیرگذارند. آمار مرگ و میر در میان جوانان هم در شهرهای آلودهتر بیشتر است. مرگ و میر در شهرهای آلوده به نسبت شهرهای پاکتر ۱۵ تا ۲۰ درصد بیشتر است و امید به زندگی در شهرهای آلوده اروپا ۹ ماه کمتر از شهرهای پاک آن است.