آیت الله «رسول فلاحتی»، امام جمعه شهر رشت، روز ۱بهمن۱۴۰۰ در خطبه های نماز جمعه این شهر، مدعی شد: «چین و روسیه حداقل سابقه غارت کشورها و آزار ملت‌ها را ندارند.» او در این سخنرانی که پس از سفر آقای «ابراهیم رئیسی»، رئیس‌جمهور ایران به روسیه انجام شد، اظهار داشت: «شاهد همکاری خوب روسیه با جمهوری اسلامی در مبارزه با تروریسم داعشی بودیم؛ البته همواره در ارتباط با کشورها باید بر عزت و اقتدار ایران توجه تاکید کنیم.»

آیا چین و روسیه سابقه غارت کشورها و آزار ملت‌ها را ندارند؟ «ایران‌وایر» در این گزارش می‌کوشد، به این پرسش پاسخ دهد.

رابطه روسیه با همسایگان و سایر ملت‌ها

آیا تاریخ روسیه عاری از غارت کشورها و آزار ملت‌ها است؟ پاسخ روشن به این سوال یک «خیر» بزرگ است؛ روسیه همواره یکی از طرف‌های منازعه در طول تاریخ معاصر جهان بوده که در این گزارش تنها به چند مورد از تعرض این کشور به سایر کشورها و غارت و آزار سایر ملل اشاره دارد:

۱- تعرض به اوکراین و اشغال کریمه

روسیه در سال ۲۰۱۴ با وارد کردن ۱۵ هزار نیروی نظامی به شبه‌جزیره کریمه در شرق اوکراین، تصرف کامل ساختمان‌های دولتی، پادگان‌ها و مراکز نظامی، این شبه جزیره را به طور کامل اشغال کرد و بعدتر با برگزاری یک رفراندوم این شبه‌جزیره را به روسیه ملحق کرد. گزارش‌های بین‌المللی حاکی است که در دوره اشغال کریمه، روس‌ها باعث آوارگی یک میلیون، بی‌خانمانی ۲۶۰ هزار و مرگ ۲۶۰۰ نفر شدند. اشغال کریمه از سوی روسیه، ناتو را بر آن داشت تا یک نیروی واکنش سریع چند هزار نفری را برای حمایت از اعضای آن در اروپای شرقی تشکیل دهد و اوکراین که از طرف روسیه تهدیدی جدی احساس می‌کرد، در ۲۳دسامبر۲۰۱۴ به ناتو پیوست تا از حمایت این نهاد بین‌المللی برخوردار شود.

سازمان ملل متحد در دسامبر ۲۰۱۷ در گزارشی روسیه را به نقض حقوق بشر در کریمه متهم کرد. در گزارش سازمان ملل متحد روسیه به بازداشت‌های خودسرانه، شکنجه، مفقودشدن‌های اجباری، بدرفتاری و حداقل یک مورد اعدام فراقضایی در این منطقه متهم شده است. از دیگر موارد، جابه‌جایی غیرقانونی صدها زندانی از کریمه به زندان‌های روسیه، اجبار کارمندان دولتی کریمه به انتخاب بین حفظ شغل یا شهروندی اوکراین، جایگزین‌سازی قوانین اوکراین با قوانین روسیه، حذف تقریبا کامل زبان اوکراینی از نظام آموزشی روسیه، و آزار تاتارهای کریمه (۱۲ درصد جمعیت کریمه) ذکر شده است.

این روزها مجددا نگرانی نسبت به حمله بدون مقدمه روسیه به اوکراین بالا گرفته است.

۲- اشغال افغانستان و کشته شدن ۱ تا ۲ میلیون افغانستانی

اشغال نظامی افغانستان بین سال‌های ۱۳۵۸ تا ۱۳۶۷ نمونه دیگری از آزار ملت‌ها توسط شوروی است که برگ‌های سیاهی را به نام خود، در تاریخ این کشور ثبت کرده است. تهاجمی که به نوشته «کاپلان» یک کارشناس سوئدی باعث کشته شدن ۱ تا ۲ میلیون افغانستانی و آوارگی بیش از ۵ میلیون از شهروندان این کشور شد. «فیلیکس آرام کورا»، گزارشگر ویژه سازمان ملل در افغانستان در خصوص تلفات این اشغالگری گفته است: «درگیری‌های سنگین در مناطق مختلف به قیمت جان ۳۵٬۰۰۰ نفر در سال ۱۹۸۵ (۱۳۶۴)، ۱۵٬۰۰۰ نفر در سال ۱۹۸۶ (۱۳۶۵) و در حدود ۱۴٬۰۰۰ نفر در سال ۱۹۸۷ (۱۳۶۶) تمام شد.» وی همچنین اضافه می‌کند که حملات راکتی نیروهای ضددولتی به مناطق مسکونی سبب مرگ بیش از ۴۰۰۰ غیرنظامی‌ شد و در مجموع ۳ میلیون مجروح و معلول با اکثریت غیرنظامی برجای ماند.

۳- حمله نظامی به چچن و درگیری‌های گسترده نظامی در این جمهوری خودمختار

درگیری‌های روسیه با جمهوری خود‌مختار چچن اگرچه به یک جنگ داخلی می‌ماند، ولی این منطقه سال‌ها محل نبرد میان دولت روسیه و دولت خود‌مختار چچن بوده است. فصلنامه مطالعاتی و پژوهشی نهضت در سال ۱۳۸۲ در مقاله‌ای تفصیلی تحت عنوان «بحران در قفقاز شمالی؛ نگاهی به استقلال‌طلبی مردم مسلمان چچن» به بررسی تاریخ تجاوزهای روسیه به چچن و داغستان پرداخته است.

۴- اشغال ایران توسط شوروی در جنگ جهانی دوم

اشغال ایران توسط شوروی در جریان جنگ جهانی دوم به‌رغم اعلام بی‌طرفی ایران، نمونه‌ای دیگر از تجاوزگری دولت روسیه است که از حافظه ایرانیان پاک نمی‌شود. ایران تنها قربانی جنگ جهانی دوم نبود؛ بلکه بسیاری از کشورهای شرق اروپا از جمله لهستان و مجارستان قربانی این جنگ بودند و گفته می‌شود در این جنگ که شوروی یک پای ثابت آن بود، بیش از ۵۵ میلیون نفر در دنیا کشته شدند.

این موارد مشهورترین تجاوزهای شوروی (روسیه) به کشورهای همسایه و غیرهمسایه است؛ ولی باز هم به این موارد محدود نیست. دخالت نظامی روسیه در سوریه، قزاقستان، گرجستان، ارمنستان و آذربایجان نمونه‌هایی است که در همین سال‌های اخیر به وقوع پیوسته و آزار ملت‌ها را به همراه داشته است. 

رابطه چین با همسایگان و سایر ملت‌ها

آیا تاریخ چین عاری از غارت کشورها و آزار ملت‌ها است؟ پاسخ این سوال نیز «خیر» است؛ اگرچه به نسبت روسیه، چین کمتر سایر کشورها را مورد حمله مستقیم قرار داده و کمتر درگیر نزاع‌های داخلی و بین‌المللی بوده است؛ ولی چین نیز از آزار و اذیت ملت‌ها از جمله ملتِ خود مبرا نبوده و نیست. اتهام نسل‌کشی «اویغورها»، یکی از تازه‌ترین موارد آزار ملت‌ها است که توسط دولت چین اتفاق افتاده است.

دولت چین از سال ۲۰۱۴ بیش از یک میلیون مسلمان را که اکثریت آن‌ها اویغور هستند، در بازداشتگاه‌های مخفی بدون هرگونه فرایند حقوقی بازداشت کرده، به طوری که بسیاری از دولت‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد فعال در حوزه حقوق بشر، معتقد به نسل‌کشی در منطقه سین کیانگ چین هستند. تجاوز سیستماتیک به زنان مسلمان، عقیم‌سازی اجباری، پیش‌گیری از بارداری و سقط جنین اجباری، جداسازی و فروش اعضای بدن و نسل‌کشی فرهنگی از جمله اتهامات دولت چین در خصوص اویغورهای این کشور است. 

سرمایه‌گذاری گسترده چین در بندر «گوادر» پاکستان در نزدیکی بلوچستان ایران، سال‌ها است محل اعتراض گسترده مردم محلی گوادر شده، ولی چین اعتنایی به این اعتراضات ندارد. آن‌ها معتقدند صید صنعتی چینی‌ها در این بندر امکان ماهیگیری را از ماهیگیران محلی گرفته است. اعتراضات در سال‌های اخیر به طوری گسترده بوده که ماه دسامبر ۲۰۲۱ «عمران خان»، رئیس‌جمهور پاکستان را بر آن داشت تا در توییتی و به منظور آرام کردن معترضان بنویسد: «به خواسته‌های بسیار مشروع ماهیگیران سخت‌کوش گوادر توجه کرده و متعهد است که اقدامی قوی علیه صید غیرقانونی ترال‌ها انجام دهد.» نمونه همین اعتراضات در نپال جاری است؛ جایی که مردم این کشور معتقدند چین بخشی از خاک آن‌ها را اشغال کرده است.

اصولا نگاهی به اعتراضات مردمی در نقاط مختلف جهان علیه چین، بیانگر تلاش دولت چین برای در اختیار گرفتن منافع سایر کشورها از طریق بدهکار کردن آن‌ها است؛ همانند اعتراضات سال ۲۰۱۹ در «قزاقستان». قزاق‌های معترض معتقد بودند: «مهاجران چینی همه مشاغل را گرفته‌اند، شرکت‌های چینی محیط زیست را آلوده می‌کنند، زمین‌ها را تصاحب می‌کنند، مقامات چینی قزاق‌ها را در سین کیانگ تحت تعقیب قرار می‌دهند و در پی تغییر مقامات در قزاقستان هستند و سیاستمداران قزاق چشم بر همه این‌ها در ازای سرمایه‌گذاری و رشوه بسته‌اند.»

موسسه کارنگی برای صلح جهانی، در گزارشی به شیوه ورود چین به کشورهای مختلف دنیا و تسلط بر کشورهای ضعیف از طریق سرمایه‌گذاری و در اختیار گرفتن بنادر و گلوگاه‌های اقتصادی آن‌ها پرداخته و نقشه از برنامه‌های بین‌المللی این کشور ارائه داده که یک به یک در حال اجرا است:

حق وتو و مداخله روسیه و چین در مناقشه‌های بین‌المللی

استفاده از حق وتو برای ایجاد ممانعت در برابر اقدام جهانی در مناقشه‌های بین‌المللی، روش دیگری از مداخله این دو کشور در سایر کشورها است؛ برای نمونه روسیه ۱۴ بار و چین ۷ بار قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد برای مداخله و برقراری آتش‌بس در سوریه را وتو کرده‌اند. مقابله با تلاش‌های سازمان ملل در کمک به تغییرات در ونزوئلا توسط روسیه و چین نمونه دیگری از مداخله‌ها به منظور حفظ منافع و نفوذ خود است. 

جمع‌بندی

آیت الله رسول فلاحتی، امام جمعه شهر رشت، مدعی است: «چین و روسیه سابقه غارت کشورها و آزار ملت‌ها را ندارند» این ادعا آن‌قدر غیرواقعی بود که چندان نیازی به فکت‌چک نداشت، خصوصا اینکه حافظه تاریخی ایرانیان از تجاوز و اشغال‌گری شوروی به خاک کشورمان در جنگ جهانی دوم هنوز زنده است؛ با این حال «ایران‌وایر» در این گزارش کوشید مروری بر غارت کشورها و آزار ملت‌ها توسط دو کشور روسیه و چین داشته باشد. برخلاف ادعای آیت‌الله فلاحتی، هنوز مردم اوکراین زخم اشغال شبه‌جزیره کریمه توسط روسیه را بر تن دارند و این روزها نگران حمله نظامی این کشور هستند. اشغال افغانستان و حمله نظامی به این کشور در سال ۱۳۵۸ که بین ۱ تا ۲ میلیون کشته و بالای ۵ میلیون نفر را آواره پاکستان و ایران کرد، نمونه دیگری از تجاوزگری روسیه است که فراموش‌شدنی نیست.

نسل‌کشی دولت چین در منطقه سین کیانگ و کشتار، شکنجه، تجاوز و آزار و اذیت اویغورها، نمونه‌ای از آزار ملت‌ها توسط دولت چین است؛ ضمن اینکه گزارش‌های متعدد از اعتراضات مردمی در کشورهای مختلف جهان از جمله پاکستان، نپال و قزاقستان نسبت به حضور چینی‌ها در این کشورها و مداخله در امور این کشورها از طریق بدهکار کردن آن‌ها، روش تازه چینی‌ها در تصرف کشورها عنوان شده است.

بنابراین «ایران‌وایر» به ادعای آیت الله رسول فلاحتی، امام جمعه شهر رشت، مبنی بر اینکه: «چین و روسیه سابقه غارت کشورها و آزار ملت‌ها را ندارند»، نشان «دروغ پینوکیو» می‌دهد.