یک نهاد غیرانتفاعی به نام «دیدهبان سازمان ملل» روز پنجشنبه ۲۹ اردیبهشت گفت آلنا دوهان، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور تحریمهای یکجانبه، در سال ۲۰۲۱ از دولت چین ۲۰۰ هزار دلار کمک مالی دریافت کرده است و او را به «لاپوشانی» سرکوب اقلیت اویغور توسط حکومت چین متهم کرد.
«دیدهبان سازمان ملل» که دفتر مرکزی آن در ژنو است در بیانیهای گفت اسنادی که در سازمان ملل ثبت شده نشان میدهند که خانم دوهان در سال ۲۰۲۱ این کمک مالی را دریافت کرده است.
این نهاد در بخشی از بیانیه خود از خانم دوهان خواست این مبلغ را که همزمان با «لاپوشانی» پاکسازی قومی اویغورها دریافت کرده است به دولت چین بازگرداند.
آلنا دوهان، استاد حقوق بینالملل در دانشگاه دولتی بلاروس است و در سال ۲۰۲۰ از سوی شورای حقوق بشر سازمان ملل به عنوان گزارشگر ویژه در امور تحریمهای یکجانبه تعیین شد که یک مقام تخصصی و مستقل است. نظرات و گزارشهای او موضع رسمی سازمان ملل نیست.
ماموریت و فعالیتهای خانم دوهان بحث برانگیز بوده و گروههای مدافع حقوق بشر او را متهم کردهاند که با مقصر جلوه دادن تحریمهای غرب به عنوان دلیل مشکلات در کشورهای هدف تحریم، به تبلیغات حکومتهای خودکامه دامن میزند.
او طی دو سال اخیر از کشورهایی نظیر ونزوئلا و زیمبابوه که هدف تحریمهای غرب هستند دیدار کرده و روز چهارشنبه در پایان سفر خود به ایران گفت: «تحریمهای یکجانبه آمریکا غیرقانونی است و باید لغو شوند».
او تاکید کرد که این تحریمها از نظر حقوق بشری برای جامعه ایران پیامدهای ویرانگری دارند.
پنج فعال مدنی در مورد بهرهبرداری ایران از سفر گزارشگر ویژه سازمان ملل هشدار دادند
«دیدهبان سازمان ملل» افزود که خانم دوهان در سپتامبر ۲۰۲۱ در یک مناسبت تبلیغاتی و آنلاین تحت عنوان «سینکیانگ سرزمین فوقالعادهای است» که توسط حکومت چین برگزار شده بود شرکت کرده است. استان سینکیانگ محل اصلی زندگی اقلیت اویغور در غرب چین است.
تعدادی از دولتها و پارلمانهای کشورهای غربی از جمله آمریکا سرکوب این اقلیت قومی- مذهبی را «نسلکشی» اعلام کردهاند.
گروههای مدافع حقوق بشر میگویند حداقل یک میلیون نفر از مسلمانان چین که اکثر آنها از اقلیت اویغور هستند در مراکزی که شبیه اردوگاه کار اجباری است نگهداری میشوند و حقوق اولیه آنها به اشکال مختلف از جمله کار اجباری و عقیمسازی اجباری نقض میشود.
حکومت چین مدعی است که این اردوگاهها مراکز آموزشهای حرفهای است و هدف از اجرای مقررات سختگیرانه در این منطقه مبارزه با افراطگرایی و تروریسم است.
«دیدهبان سازمان ملل» میگوید در کنفرانس تبلیغاتی سپتامبر گذشته که خانم دوهان در آن شرکت کرد دیپلماتها و مقامات چینی دولتهای غربی را به راهاندازی کارزاری برای بدنام کردن چین متهم کردند.
در یکی از ویدئوهایی که در این کنفرانس پخش شد ادعا میشود که «سیاستهای چین در استان سینکیانگ با استانداردهای بینالمللی حقوق بشر و قوانین کار انطباق دارد و حامی اراده تمامی اقلیتهای قومی برای یک زندگی بهتر است».
«دیدهبان سازمان ملل» میگوید خانم دوهان پارسال در دو مناسبت دیگر در مورد تحریمهای غرب شرکت کرده بود که علاوه بر حکومت چین، دولتهای روسیه، بلاروس، ایران و ونزوئلا از برگزاری آن حمایت کرده بودند.
رئیس این نهاد در بیانیهای گفت: «واقعا شرمآور است که یک کارشناس به اصطلاح مستقل حقوق بشر میتواند از حکومتها پول دریافت کند و همزمان در مناسبتهایی که هدف آن سرپوش گذاشتن بر جنایات است شرکت کند».
کمک مالی چین به خانم دوهان در ماه مارس در گزارش علنی مربوط به فعالیتهای تمامی کارشناسان مستقل سازمان ملل به مجمع عمومی این سازمان ارائه شده است.
یک سخنگوی سازمان ملل به خبرگزاری فرانسه گفت کارشناسان مستقل «پاداش» نمیگیرند و موظف هستند در تمامی فعالیتهای خود بیطرفی، استقلال، صداقت، حسن نیت و اصول درستکاری را رعایت کنند.
او در عین حال یادآوری کرد که هزینه فعالیتهای این کارشناسان از طریق بودجه عادی سازمان ملل پرداخت میشود «ولی این منابع مالی هیچگاه برای انجام ماموریتهایی که به آنها سپرده میشود کافی نیست» و در نتیجه در برخی موارد کشورهای عضو با پرداخت کمک مالی مشخص از هر یک از این ماموریتها حمایت میکنند.
در اسناد سازمان ملل میتوان دید که تعدادی از کشورهای عضو به ماموریتهای کارشناسان مستقل و گروههای تخصصی زیر نظر سازمان ملل کمک مالی دادهاند.
کمک مالی چین به خانم دوهان بزرگترین رقمی است که ماموریت او در سال گذشته دریافت کرده است. اسناد سازمان ملل نشان میدهند که او ۱۵۰ هزار دلار از روسیه و ۲۵ هزار دلار نیز از قطر دریافت کرده است.