اعتراضات دانشجویان، دانشگاه تهران (آرشیو)
۲۳ سال پس از ۱۸ تیر ۱۳۷۸ و اعتراضات گسترده دانشجویان در کوی دانشگاه، منوچهر محمدی، از بنیان‌گذاران جبهه متحد دانشجویی و از متهمان پرونده کوی دانشگاه می‌گوید، جنبش دانشجویی همچنان زنده است، چیزی به نام ولی فقیه را نمی‌خواهد و چونان آتش زیر خاکستر به‌موقع شعله‌ور خواهد شد.
روز ۱۸ تیر در تقویم سیاسی ایران با حمله نیروهای جمهوری اسلامی به کوی دانشگاه تهران گره خورده و یادآور مجموعه درگیری‌های مطالبه‌گرایانه دانشجویان است که تا ۲۳ تیر ادامه یافت و توسط نیروهای انتظامی و افراد موسوم به لباس شخصی سرکوب شد.
منوچهر محمدی، کنشگر سیاسی و فعال دانشجویی پیشین که پس از واقعه ۱۸ تیر ۱۳۷۸ به همراه برادرش، اکبر محمدی، بازداشت و به عنوان متهمان ردیف اول و دوم پرونده کوی دانشگاه نخست به اعدام و سپس به ترتیب به ۱۵ سال و ۱۳ سال زندان محکوم شدند، در گفتوگو با بخش فارسی صدای آمریکا با دسته‌بندی مبارزات دانشجویان ایران در آن زمان، می‌گوید، پیش از رئیس‌جمهور شدن محمد خاتمی، «مبارزات ما نیمه‌زیرزمینی و مخفی بود» و بعد از آن «زمینی و شفاف» بود و هر چند «در آن زمان گشایش نسبی فضای سیاسی ایجاد شده بود، و «آزادی نسبی بیان وجود داشت، اما آزادی بعد از بیان نبود.»
آقای محمدی، جنبش ۱۸ تیر ۷۸ را نخستین و آخرین جنبش واجد خصلت‌های «رادیکال» و «ساختاری» می‌داند که «همه شعارهایش ساختارشکنانه بود و به دنبال اصلاح نبود.» او ناآرامی‌های کوی دانشگاه را جنبشی توصیف می‌کند که «جاذبه داشت و توجه بسیاری از مردم عادی از همه اقشار و اصناف و اپوزیسیون فعال خارج از حوزه دانشجویی و دانشگاهی را به خود جلب کرد و سپس آنها را به خود جذب کرد.»
این فعال سیاسی جنبش دانشجویی کنونی را نیز «پویا و قدرتمند» می‌داند که اکنون «به دیگر جنبش‌های ساختاری» پیوسته است، اما سکوت آن همیشگی نیست، بلکه «در زمان مناسب سر بر خواهد آورد.»
به گفته منوچهر محمدی، «ذات جنبش دانشجویی در این است که به مثابه آتش زیر خاکستر» به محض وزیدن باد، «خاکسترها کنار زده خواهد شد و آتش فوران خواهد کرد»، هرچند که «رژیم فکر می‌کند توانسته با بی‌رحمی ذات جنبش جنبش دانشجویی را خاموش» کند، اما «ذات پویا و فعال» این جنبش «به موقع خود را در حالت‌های مختلف نشان خواهد داد» و «نظام دیکتاتوری و توتالیتر را به چالش خواهد کشاند.»
- توقیف روزنامه سلام و آغاز اعتراضات دانشجویان
روزنامه سلام در پی چاپ نامه محرمانه سعید امامی (اسلامی) به قربان‌علی دری نجف‌آبادی، وزیر وقت اطلاعات، توقیف شد.
سعید امامی، متهم اول قتل‌های زنجیره‌ای روشنفکران و مخالفان سیاسی در ایران، پس از خلع شدن از مقام معاونت در وزارت اطلاعات، خرداد ۱۳۷۸ در زندان با خوردن داروی نظافت کشته شد.
در پی توقیف این روزنامه، شامگاه هفدهم تیر پس از نصب فراخوان یک گردهمایی اعتراضی بر تابلو اعلانات کوی دانشگاه، تجمع دانشجویان در ساعات اولیه بامداد روز ۱۸ تیر، آغاز شد و شعارهایی در مخالفت با نقض آزادی بیان سر داده شد. نیروهای ضد شورش (نوپو) و لباس شخصی (انصار حزب‌الله) به خوابگاه دانشجویان حمله کردند و ضمن تخریب اتاق‌ها، شماری از دانشجویان را که خواب بودند، مجروح کردند.
اعتراضات به کوی دانشگاه تبریز نیز کشیده شد و دانشجویان در اعتراض به کشته و زخمی شدن عده‌ای، اعتراضات خود را تا ۲۳ تیر ادامه دادند.
بر اساس گزارش سال ۱۳۷۹ گزارشگر حقوق بشر سازمان ملل متحد، نزدیک به ۱۵۰۰ تن در جریان تظاهرات دانشجویان در تهران بازداشت شدند.
بنیاد عبدالرحمن برومند می‌گوید، دست‌کم هشت تن در این تظاهرات (و در جریان حمله به خوابگاه) کشته شدند. هرچند مقامات رسمی تنها کشته شدن یک نفر از تظاهرکنندگان را بر اثر اصابت گلوله تأئید کرده‌اند.
در میان قربانیان ۱۸ تیر، عزت ابراهیم‌نژاد تنها جان‌باخته واقعه کوی دانشگاه است که جمهوری اسلامی آن را رسما پذیرفته است. از سرنوشت سعید زینالی، معترضی که چند روز پس از ۱۸ تیر توسط نیروهای امنیتی در خانه‌‌اش بازداشت شد، همچنان خبری در دست نیست. همچنین فرشته علیزاده، دانشجوی دانشگاه الزهرا، یکی از افراد ناپدید شده در واقعه کوی دانشگاه است.
اکبر محمدی، یکی دیگر از جان‌باختگان مرتبط با واقعه کوی دانشگاه است. او نخست به عنوان متهم ردیف دوم این پرونده به اعدام محکوم شد، اما پس از مدتی حکم او به ۱۵ سال زندان کاهش یافت و عاقبت سال ۱۳۸۵ در پی چند روز اعتصاب غذای خشک، به طرز مشکوکی در زندان اوین درگذشت.
منوچهر محمدی، برادر اکبر محمدی، پیشتر در گفتوگو با صدای آمریکا محسنی اژه‌ای را «آمر قتل» اکبر محمدی دانسته و گفته بود که از اژه‌ای و خامنه‌ای به مجامع بین‌المللی شکایت خواهد کرد.
از: صدای آمریکا
به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید