خبرآنلاین – رئیس جمهور با بیان اینکه دولت پاسخگو ناچار است برای عدم کارآمدی خود به مردم پاسخ بدهد، گفت: برای کارآمد کردن راهی جز پژوهش نمی شناسم و پژوهش باید مدیریت ما را کارآمد کند.
حجت الاسلام والمسلمین حسن روحانی در چهاردهمین همایش تقدیر از پژوهشگران برتر کشور گفت: نتیجه پژوهش ها نیاز به بردباری جامعه دارد. ممکن است محقق و یا پژوهشگری به نتیجه ای برسد که آن نتیجه خوشایند این و آن نباشد اما اگر در مسیر تحقیق به یافته ای رسید این یافته محصول پژوهش است.
اهم سخنان رئیس جمهور در ادامه به نقل از مهر میآید:
*پژوهش مقدس است و باید نتیجه اش مورد احترام باشد . این بدان معنا نیست که هر چه از پژوهش حاصل شود وحی منزل باشد چون ممکن است در سال های آینده و در روند تحقیقات نتیجه ای متفاوت با آن چه امروز به دست آمده، حاصل شود.
*اگر کشور می خواهد به پیشرفت برسد زمینه آن ایجاد محیط امن، آزاد و مساعد برای پژوهشگران است. این که ایران توانست به تمدن بزرگ دست یابد ابتدا از ترجمه کتب دیگران آغاز شد اما ایرانیان به آن اکتفا نکردند و چنان خلاقیت به خرج دادند که کم کم کتاب های آنها مورد ترجمه دیگران قرار گرفت و لذا این سر اندیشه مطلوب اندیشه اسلامی- ایرانی است.
* افتخار ما این است که در کنار دانشگاه ها پژوهشگاه برقرار باشد. همان طور که به واحدهای درسی و دروس اهمیت می دهیم به رساله ها نیز باید اهمیت بدهیم و رساله های کارشناسی ارشد و دکترا نیز باید جایگاه خود را داشته و بخشی از نیاز جامعه ما را پاسخگو باشند.
*در بحث پژوهش نهایت مقصد ما چاپ یک کتاب و عنوان نیست. پژوهش باید به بهبود کیفیت زندگی مردم بیانجامد مقصد عالی پژوهش پاسخگویی به نیازها و مطالبات به حق مردم است و نه یک حزب و یا گروه خاص. من از اینکه در گوشه ای ببینم بخشی از تحقیقات برای پاسخ به مطالبات یک گروه خاص است، خوشحال نمی شوم.
* آن گاه که پژوهش و تحقیق به نیازهای مردم و بهبود زندگی بشر منتهی می شود آن پژوهش برای ما ارزشمند خواهد بود. البته در هر جامعه ای پژوهش در چارچوب ارزش ها دیده می شود بنابراین نباید به من اعتراض کنید که پژوهشگر باید دستش باز باشد و به ارزش ها کاری ندارد. هیچ پژوهشی در هیچ جایی نیست که در چارچوب ارزش ها تعریف نشود.آیا پژوهشی که برای دستیابی به سلاح هسته ای و سلاح کشتار جمعی باشد باید در کشور مورد احترام قرار گیرد؟ قطعاً چنین نخواهد بود چون ما در کشوری زندگی می کنیم که طبق فتوای رهبر معظم انقلاب دسترسی به سلاح هسته ای حرام شمرده شده است.
*نه تنها از دیدگاه عقلانی و منافع جمعی کشور ما به دنبال سلاح هسته ای نبوده و نیستم، بلکه از لحاظ ارزشی و دینی نیز ما به دنبال سلاح کشتار جمعی نخواهیم بود و این پژوهش نیز جزو نیازهای ما نیست.سلاح کشتار جمعی جز منافع ملی و حتی دکترین دفاعی کشور ما نیست .
*پژوهش می تواند علم را شکوفا کند و از طرفی به توسعه علم و آموزش بیانجامد البته پژوهش نیاز به محیط مساعد و مناسبی هم دارد. این محیط آغازش آزادی آکادمیک است.
*مهمترین اصل پژوهش بردباری و سعه صدر است. نمی توان به پژوهش متقن دست یافت مگر آن که پژوهشگر خلاق باشد و این خلاقیت فقط در سایه آزادی امکان پذیر خواهد بود، لذا باید در سایه بردباری و تساهل زمینه را برای شکوفایی استعداد اندیشمندان، محققین و پژوهشگران آماده کنیم.
*دولت پاسخگو ناچار است برای عدم کارآمدی خود به مردم پاسخ بدهد. برای کارآمد کردن بنده راهی جز پژوهش نمی شناسم و پژوهش باید مدیریت ما را کارآمد کند.
*منابع برای ما کمیاب است .ما دارای منابع فراوان و ارزان از لحاظ محیط، ابزار پژوهش، نیروی انسانی و منابع اقتصادی نیستیم. حتی کشورهایی که در رشد اقتصادی قرار دارند آنها هم توانشان محدود است لذا استفاده بهینه از منابع محدود برای رسیدن به اهداف مطلوب باید مسیر پژوهش ما باشد.
* در آغاز کار دولت از یکی از وزرا سوال کردم که چند پروژه پژوهشی و تحقیقاتی در دست دارید؟ در پاسخ عدد بالایی را عنوان کرد چیزی بیش از ۲ هزار مورد و من هم به او گفتم مگر چقدر منابع داریم که این میزان پژوهش را آغاز کرده اید و با هر عنوان آن می توان یک کتاب نوشت؟.
*در حال حاضر ما بیش از ۴۰۰ هزار میلیارد تومان برای به سرانجام رساندن پروژه های عمرانی نیاز داریم و لذا نباید پژوهش و پروژه ها را تنها زخمی کنیم.
* نباید پروژه ها را زخمی و رها کنیمپروژه ها را بر اساس نیازهای فوری و حیاتی که داریم باید اولویت بندی کنیم. من درک می کنم که پژوهشگر دنبال پژوهش هایی است که در مسیر مرزهای دانش باشد و می فهمم که کدام پژوهش، پژوهشی است که سر و صدا دارد.
* گاهی پژوهش خبرساز نیست اما سرنوشت ساز است. باید برخی از تحقیقاتمان مربوط به بخش های بلوغ یافته علم و تکنولوژی باشد که کشور به آن نیاز دارد.
*کشور از لحاظ منابع آب مشکل دارد. تراز آبی کشور ما به شدت منفی است بنابراین به تحقیقات و پژوهش در این زمینه نیاز داریم که منتهی شود به فناوری و مصرف کم آب به ویژه در بخش کشاورزی چرا که ۹۰ درصد از آب کشور صرف بخش کشاورزی می شود.
* در زمینه مسائل اقتصادی، فرهنگی، سیاست خارجی و امنیتی نیاز به پژوهش داریم و دولت تدبیر و امید نیز یکی از برنامه هایش در بخش پژوهش آن است که تقاضا را زیاد کند. پژوهش یک عرضه است و این عرضه زمانی ارزشمند است که برایش تقاضا باشد به خصوص اگر این تقاضا از سوی بخش خصوصی باشد دولت مصمم است این تقاضا را بالا ببرد.
*مردم باید دولت را برای رسیدن به خواسته هایشان مجبور کنند. دولت پاسخگو ناچار است برای عدم ناکارآمدی اش به مردم پاسخ دهد و برای کارآمد کردن، بنده راهی جز پژوهش نمی شناسم و این پژوهش است که باید مدیریت ما را کارآمد کند.
*ما در بخش اقتصاد صدها مسئله داریم و در بخش اقتصاد، فرهنگ و مسائل اجتماعی نیازمند پژوهشگر آزاد و دانشگاهها هستیم چرا که بخش دولتی به کارشناسان خود متکی است و ما باید در زمینه تحقیق و پژوهش از دیگران نیز بهره ببریم.
*ما در بخش پژوهش باید به توانمندی های کشور توجه کنیم. برخی از تحقیقات گرانقیمت است و با مجموعه امکانات کشور نیز دستیابی به آن دشوار. اما شعار”ما می توانیم” که رهبر انقلاب بر آن تکیه دارند شعار به حقی است که باید ما نیز پشت سر آن حرکت کنیم.
* “ما می توانیم” باید در چارچوب برنامه و نقشه جامع پژوهش کشور باشد وگرنه در مسیری حرکت می کنیم که ممکن است ۱۰ سال زمان ببرد تا به نتیجه برسیم.
*( با اشاره به دستیابی ایران به دانش و فناوری هسته ای) از روزی که ما در این زمینه قدم برداشتیم یعنی سال ۱۳۶۷ تنها یک دستگاه سانتریفیوژ در اختیارمان بود اما امروز که ۲۵ سال گذشته است این تحقیق و پژوهش قدم به قدم جلو آمده کشوری هستیم که در زمینه فناوری هسته ای و به ویژه در بخش غنی سازی به نقطه ای رسیدیم که رئیس جمهور آمریکا به صراحت می گوید امکان پذیر نیست که این فناوری را از مردم ایران بگیریم و این افتخار بزرگی برای کشور است که در فناوری هسته ای به قله هایی دست یافته و آن را بومی سازی کرده که جدایی از این فناوری از ملت امکانپذیر نیست.
*از روز اول در فناوری هسته ای حضور داشته است. من از همان روزهای اولیه که وارد این فناوری هسته ای شدیم حضور و نظارت داشتم و با اندیشمندان و دانشمندان در این زمینه در تماس بودم و وقتی می خواستیم بحث یو سی اف را دنبال کنیم عده ای از اساتید پیش من آمدند و گفتند این کار امکان پذیر نیست اما امکان پذیر شد.
* ما باید ابتدا قدم های لازم را برای پژوهش و از پژوهش به فناوری و از فناوری به تولید ثروت و قدرت برداریم اما در عین حال باید در اولویت بندی مسائل و آنچه که توان و نیاز و مطالبه جامعه است، توجه داشته باشیم.
*در زمینه پژوهش نیاز به نظارت هم وجود دارد. به دلیل آنکه مدتی رئیس یک مرکز پژوهشی بودم تاکید می کنم که پژوهش نیاز به نظارت دارد چرا که برخی از منابع مالی در گذشته به نام پژوهش اتلاف شده و بخش های دیگری از پژوهش که برای تکمیل نیاز به منابع داشته است محروم مانده و متاسفانه در این وادی مقدس نیز رانت وجود دارد و باید این رانت را از بین ببریم.
* در برخی از کشورها سهم پژوهش نسبت به سهم آموزش بیشتر است و ما نیز باید سهم پژوهش را در بودجه بالا ببریم و شرایط را برای رشد پژوهش آماده کنیم.
*بودجه در زمینه پژوهش به اندازه کافی نیست. دولت به دلیل کمبود وقت نتوانسته است در بودجه به مسائل پژوهشی نگاه ویژه داشته باشد اما دولت باید بودجه کافی در زمینه پژوهش را مقرر کند.
* تردیدی وجود ندارد که توسعه ملی تنها در سایه توسعه علمی به دست می آید. توسعه علمی نیز در سایه تحقیق و پژوهش خواهد بود و تحقیق و پژوهش است که ما را به حرف نو، سخن و نظریه نو می رساند.
*بخش خصوصی و دولتی باید دست به دست هم دهند تا پژوهش در کشور رشد یابد. دولت تدبیر و امید در این چندماهه قدم هایی برداشته و در ماه ها و سال آینده نیز قدم های بیشتری برخواهد داشت تا در این زمینه موفقیت هایی دست یابیم چرا که پژوهشگران آینده ساز این کشور هستند.