طبق اطلاع «ایران‌وایر» طی بیش از ۱۰ روز اعتراضات سراسری در ایران که پس از کشته شدن «مهسا امینی» آغاز شد، دست‌کم ۲۰۰۰ نفر به زندان‌های «اوین» و «فشافویه» منتقل شده‌اند. بسیاری از این افراد، برای نخستین‌بار بازداشت شده‌اند و برخی دیگر، پیش‌تر سابقه حبس داشته‌اند. بازداشتی‌ها زیر بازجویی قرار دارند و میان این دو زندان جابه‌جا می‌شوند، در حالی‌که اکثر زنان بازداشتی به زندان «قرچک» منتقل شده‌اند.
طی هفته گذشته بسیاری از خانواده‌های بازداشتی مقابل زندان اوین پیگیر خبری از فرزندان‌شان بوده‌اند.
زندانی‌ها کجا و در چه شرایطی هستند؟
***
«ایران‌وایر» به اطلاعاتی دست یافته است که بیان‌گر مکان و شرایط بازداشتی‌های اعتراضات سراسری در شهریور۱۴۰۱ است. طبق این یافته‌ها، بازداشتی‌ها پس از بازداشت به اوین منتقل شده و در ساختمانی معروف به «مدرسه» نگهداری و بازجویی می‌شوند و سپس، یا در اوین می‌مانند یا به زندان فشافویه منتقل می‌شوند.
این به اصطلاح «مدرسه» ساختمانی سه طبقه با سه سالن تقریبا ۱۵۰ متری است که چندین اتاق دارد. در هر سالن معمولا بین ۲۰۰ تا ۲۵۰ بازداشتی نگهداری می‌شود. ضابط‌های هر پرونده بازداشتی‌ها را در اتاق‌های این «مدرسه» بازجویی می‌کنند؛ بازداشتی‌هایی که روزهاست با اندک امکانات در بدترین شرایط زندانی هستند.
زندانیان در این ساختمان امکان برخورداری از هواخوری ندارند، توالت به تعداد اندک و به نوبت است.
زندانی سابق آبان ۹۸، بازداشتی اعتراضات سراسری در اوین
پس از یک‌بار بازجویی، درباره محل نگهداری معترضان زندانی تصمیم‌گیری می‌شود. هر روز شماری از زندانیان میان اوین و فشافویه در حال جابه‌جایی هستند.
در حال حاضر، یعنی تا پایان شب چهارم مهر، حدود ۱۴۳۰ بازداشتی در اوین هستند. این گروه از زندانیان در جمعیت بالا بازداشت شده و با اتوبوس به اوین منتقل شده‌اند. بازداشتی‌ها دو گروه هستند؛ آن‌هایی که سابقه‌دار هستند در اوین نگهداری می‌شوند و آن‌هایی که برای نخستین بار بازداشت شده‌اند به زندان فشافویه منتقل می‌شوند.
در میان بازداشتی‌های اعتراضات شهریور۱۴۰۱ که در اوین نگهداری می‌شوند، «میلاد ارسنجانی» از زندانیان اعتراضات آبان ۹۸ حضور دارد. این زندانی، به خاطر مشارکت در آن اعتراضات به ۶ سال حبس محکوم و با دریافت «عفو» آزاد شده بود.
از سوی دیگر، طبق اطلاع «ایران‌وایر» دست‌کم ۱۲۰۰ معترض بازداشتی تا چهارم مهر در زندان فشافویه نگهداری شده‌اند. به طوری‌که بند ۶ زندان «تهران بزرگ» یا همان فشافویه را برای بازداشتی‌های این دوره از اعتراضات آماده کرده‌اند؛ بندی که نه آب دارد و نه برق.
زنان؛ زندانی در سوله قرچک
چهارم مهر «ایران‌وایر» یک فایل صوتی از «یلدا معیری»، عکاس بازداشتی در اعتراضات سراسری اخیر منتشر کرد که روایت شرایط نگهداری زنان زندانی در قرچک است.
یلدا معیری می‌گوید: «شرایط ما اینجا بسیار بد است، هر روز دعوا و کتک‌کاری است. امنیت جانی نداریم. جمعیتی بالغ بر صد نفر را در سوله‌ای ورزشی بدون امکانات و بدون تهویه ریخته‌اند. وضعیت حمام و دستشویی افتضاح است و مرتبا به افراد آرامبخش می‌دهند. فقط سه حمام و دستشویی برای این جمعیت هست.»
در اطلاعاتی که به دست «ایران‌وایر» رسیده، مختصات این سوله توصیف شده است. ورودی این سوله یا همان عرض آن تقریبا ۲۰ متر است و طول سوله حدود ۸۰ متر، یک طرف سوله سکوهایی قرار دارد که زیر آن رختکن است. در این سمت هشت اتاق قرار دارد به مقیاس ۱۰۰ متر مربع.
در سمت چپ سوله، آشپزخانه، انبار و کتاب‌خانه ایجاد کرده‌اند. در انتهای سوله نیز زمین فوتسال ساخته شده است؛ زمین ورزشی ۲۵۰ متری که سه توالت در آن قرار دارد. هواخوری این مکان برای بازداشتی‌ها، همان سالن مسقف ورزشی در انتهای سوله است. اگر توالت‌های سوله سالم باشد و گرفتگی نداشته باشد، کفاف ۱۰ نفر را می‌دهد.
در حال حاضر همان‌طور که یلدا معیری توضیح می‌دهد بیش از ۱۰۰ نفر از بازداشتی‌ها را در این محوطه نگهداری می‌کنند. برای این جمعیت، همان هواخوری هم دیگر وجود ندارد؛ یعنی همان‌که معیری گفت؛ تهویه ندارند.
کنار هم قرار گرفتن این همه انسان، در شرایط بازداشت و بی‌خبری خانوادهها، با کم‌ترین امکانات و بازجویی‌های در جریان، حتما باعث بروز درگیری می‌شود. این همان موضوعی است که یلدا معیری به آن اشاره کرده است.
وظیفه اطلاع‌رسانی درباره بازداشتی‌ها
طی روزهای گذشته «ایران‌وایر» درباره گردهمایی خانواده‌های بازداشتی‌های اعتراضات سراسری، اطلاع‌رسانی کرده است. در چهارم مهر وقتی خانواده‌های زندانیان برای پیگیری وضعیت عزیزان‌شان مقابل اوین جمع شده بودند، پس از چندین روز به عدم پاسخ‌گویی زندان‌بان‌ها اعتراض کردند. اما پاسخ آن‌ها حمله ماموران مسلح و پرتاب گاز اشک‌آور بود.
در عین‌حال، «موسی برزین خلیفه‌لو» وکیل دادگستری پیش‌تر در گفت‌وگو با «ایران‌وایر» درباره اهمیت اطلاع‌رسانی درباره بازداشتی‌ها صحبت کرده بود. بنا به اظهارات او، وظیفه اطلاع‌رسانی از بازداشتی‌ها از لحظه دستگیری تا آزادی ایشان برعهده خانوادهها است؛ خصوصا بازداشتی‌هایی که برای نخستین‌بار به زندان افتاده‌اند.
طبق قوانین جمهوری اسلامی، معترضان بازداشتی به مانند هر پرونده سیاسی دیگری که مقامات آن را «امنیتی» می‌خوانند، تا زمان برگزاری دادگاه حق انتخاب وکیل ندارند. یعنی آن‌ها تنها می‌توانند وکیلی از لیست وکلایی که مورد تایید رییس قوه‌قضاییه، یا به عبارت دیگر مورد اعتماد جمهوری اسلامی هستند، انتخاب کنند. در این مدت، یعنی زمان بررسی پرونده و انجام تحقیقات، معترضان بازداشتی تحت بازجویی هستند و در بدترین شرایط نگهداری می‌شوند.
موسی برزین خلیفه‌لو در گفت‌وگو با «ایران‌وایر» تاکید دارد که در این مدت، خانوادهها با اطلاع‌رسانی از عزیزان بازداشتی‌شان باعث کاهش فشارها روی او خواهند شد.
طبق این گزارش و اطلاعات دریافتی «ایران‌وایر»، خانواده‌های زندانی برای پیگیری وضعیت عزیزان‌شان اگر مرد هستند بایستی به اوین و فشافویه مراجعه کنند و اگر بازداشتی‌شان زن است، در قرچک به سراغ او بروند. البته همان‌طور که گفته شد، زندانیانی که سابقه بازداشت داشته‌اند، در اوین نگهداری خواهند شد و دیگران به فشافویه منتقل می‌شوند.
معلوم نیست چه سرنوشتی در انتظار بازداشتی‌ها است؛ همان‌طور که سرنوشت این خیزش مردمی در شهریور۱۴۰۱ نامشخص است. اما آن‌چه مسلم است، وضعیت زندانیان است که طبق روال جمهوری اسلامی با اتهام‌های امنیتی مواجه خواهند شد، حقوقدانان می‌گویند اطلاع‌رسانی درباره آن‌ها به نفع زندانیان است.
به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید