استفاده از نمایش درمانی فواید بسیاری برای روان درمانی در جامعه دارد و توجه هر چه بیشتر مسئولان امر را در این رابطه می طلبد.
هنردرمانی از راه های درمان مشکلات روحی و روانی است که همواره مورد توجه قرار دارد. یکی از شاخه های هنردرمانی، بازی درمانی است و تئاتر درمانی یا درام درمانی یکی از زیر شاخه های بازی درمانی محسوب می گردد.نقش بازی کردن و اجرای نمایش به صورت تئاتر از زمان‌های قدیم همواره وجود داشته است.در حدود ۴۰ سال قبل از میلاد برای اولین بار مصریان بودند که از تئاتر برای موارد درمانی بهره بردند هرچند که بسیاری نیز اعتقاد دارند که یونانیان بسیار پیش از مصری ها از سایکودرام بهره می برده اند.
حرکات موزون،آواز،موسیقی،پانتومیم وشکل‌های دیگر نمایشی،یک نیاز بشری برای بیان بوده است.بنابراین ، عجیب نیست که تئاترجای خود را به تدریج در موارد خاصی مانند آموزش ، تعلیم و تربیت ، روان درمانی بازکند و به عنوان محدودۀ مشخصی تئاتر درمانی مورد قبول قرار گیرد.تئاتر درمانی اولین بار توسط «جاکوب لوئی مورنو» بنیانگذاری شد.او روانپزشکی اهل رومانی بود که در وین زندگی و کار می کردو بعدها برای ادامه کار به آمریکا رفت. وی که هم دوره فروید بود تلاش بسیاری را در جداسازی اصول تئاتر درمانی از اصول روانکاوی به انجام رساند.
در تعریف تئاتر درمانی می توان گفت:که عبارت از یک روش گروه درمانی است و در آن ،خصوصیات برجسته شخصیت،ارتباطات بین فردی،تعارضات و کشمکش‌های روانی و همچنین اختلالات احساسی و عاطفی توسط روش‌های مخصوص نمایش مورد مشاهده و بررسی قرار می گیرند. بازیگری که مسائل دراماتیک را روی صحنه می آورد اثر کاهش‌دهنده هیجانات و اضطراب‌ها را در خود نیز احساس می‌کند.ایرانیان از قدیم در نبود سینما و تئاتر با شبیه خوانی، تعزیه ، نقالی در قهوه خانه ها و روایت قصه‌های حماسی و عشقی همراه با تقلید حرکات و ژست‌ها و ایفای نقش قهرمانان داستان به بهترین وجهی دراماتیزه می کردند و به این وسیله تفریحی از اضطراب‌ها و هیجانات شنوندگان و تماشاچیان کاسته می شد.بسیاری از محققان اعتقاد دارند که استقبالی که از این برنامه ها می‌شد موید اثردرمانی آنها بود.
در زندگی تماشاچیان یک اثر سینمایی یا نمایش همواره مسائل دراماتیک و ناکامی های فراوانی وجود دارد وقتی که این نمونه این مشکلات یا مسائل روی صحنه آورده می شود تماشاچی خودش را با بازیگر اصلی یا بازیگران دیگر مشابه فرض می کند.به همین جهت در پایان تئاتر یا فیلم که بازیگر اصلی موفقیتی پیدا می کند باز هم تماشاچی خود را در این پیروزی و کامیابی سهیم می داند.در حقیقت تماشاچیان با مکانیسم همانند‌سازی گمان می کنند توفیق پیدا کرده اند، در نتیجه از اضطراب‌های آنان کاسته شده، آرامش خاطری پیدا می‌‌کنندو این همان روشی است که به نوعی دیگر اما با فرض بر همین فرضیه در تئاتر درمانی نیز رواج دارد.
بهترین اثرهای هنری و سینمایی آنهایی هستندکه منازعات ناخودآگاه را بهتر توجیه کنند و بیشتر بتوانند بار هیجانی تماشاچیان را بکاهند و در ادامه زندگی آرامتری را برای آنها فراهم سازند. بسیاری از روان پزشکان و روان شناسان بیماری‌های روانی را ناشی از اختلافات هیجانی و انباشته شدن اضطراب و هیجان در بیماران می‌دانند و معتقدند تئاتر، سینما ، نمایش ، موسیقی و اپرا می تواند به عنوان یک وسیله متعادل کننده درمانی در عموم مردم موثرواقع شوند و فایده اجتماعی داشته باشد. امروزه تئاتر درمانی به عنوان شیوه‌ای موثر و روشی جدید در توانبخشی و درمان افراد دچار عارضه‌های روحی و روانی مورد توجه کارشناسان و فعالان حوزه علوم توانبخشی و هنرهای نمایشی (تئاتر) قرار گرفته است. به طوری که در حال حاضر این شیوه درمانی در بسیاری از کشورها بخصوص کشورهای اروپایی و آمریکایی و کشورهای اسکاندیناوی به عنوان روشی موثر در درمان افراد نیازمند مورد توجه است و این نکته مغفول مانده مهمی در میان فرهنگ ایرانیان است.ایرانیان که نوعی از اجرای نمایش چون سیاه بازی،سیاووشون،تعزیه و نقالی را همواره در فرهنگ خود داشته اند اکنون با فقدان شدید استفاده از نمایش درمانی روبه رو هستند. مشکل زمانی حادتر به نظر می رسد که بدانیم دسترسی به تئاتر در میان ایرانیان بسیار اندک است و دیدن تئاتر از سبد فرهنگی خانواده ایرانی خارج شده و شاید در این شرایط خواستار استفاده های درمانی از تئاتر بودن دیگر به یک رویا تبدیل شده باشد.
نبود زیرساخت های مناسب برای استفاده از تئاتر درمانی یکی از مهم ترین مشکلات در راه این نوع از درمان است که اکنون بیش از همیشه توجه مدیریت شهری ، شهرداری ها و وزارت ارشاد را می طلبد وشاید زمان آن رسیده است که وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی هم وارد این مبحث گردد.
از: قانون
به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید