نگاهی به شکارها و حیوان‌آزاری‌های اخیر در ایران
خبرآنلاین نوشت – می‌خوانیم و به سادگی از کنارش رد می‌شویم «که جان دارد و جان شیرین خوش است».
فهیمه حسن‌میری: بلایی که سر طبیعت می‌آید از یک طرف، رفتاری که با حیوانات انجام می‌شود هم از طرف دیگر. معلوم نیست چرا به موازات تلاش‌های فعالان و دوستداران محیط زیست، عده‌ای هم داس و تفنگ به دست می‌گیرند و می‌خواهند هرچه آنها کاشته‌اند را درو کنند و هرچه مواظبش بوده‌اند را از بین ببرند. نمونه آخرش همین چند روز پیش، پارک پردیسان، شلیک به گوزن زرد ایرانی.
این اتفاق مدت کوتاهی بعد از آن افتاد که عده‌ای از فعالان محیط زیست و نمایندگان سازمان‌های مردم نهاد در اعتراض به شکار حیات وحش در مقابل سازمان محیط زیست تجمع کردند. این طرفداران طبیعت و حیوانات، با شعارها و پلاکاردهایشان، از مسئولان خواستند بیشتر به وضعیت محیط زیست، حیات وحش و توقف شکار گونه‌های در حال انقراض رسیدگی کنند. احمدعلی کیخا، معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست هم به میان آنها آمد و گفت برای جلوگیری از فروش سلاح‌های شکاری تلاش می‌کنند. شاید هم برای همین است که حالا معصومه ابتکار، رییس سازمان حفاظت محیط زیست، شلیک به گوزن از اتوبان همت، بیخ گوش این سازمان و بدون این که شلیک کنندگان توانایی دسترسی به شکار داشته باشند را نوعی نشانه و پیام به این سازمان می‌داند و می‌گوید این پیام‌ها نتیجه‌ای ندارد و سازمان حفاظت محیط زیست برای مقابله با شکار مصمم است.
ابتکار البته در کنار این که می‌گوید مجازات‌ها برای این جرایم کافی نیستند و باید در جرایم شکار و صید تجدید نظر شود، از برخورد قاطعانه با متخلفان خبر می‌دهد. با این حرف‌ها، کسانی که دلشان از این حیوان‌آزاری‌ها و قتل‌های اخیر به درد آمده منتظرند این پیگیری‌ها زودتر به نتیجه برسد و شکارچی‌ها دستگیر شوند. اما چه آنها دستگیر شوند و برخورد قانونی با آنها صورت بگیرد و چه نه، این سوال‌ها مطرح می‌شود که ریشه این خشونت‌ها کجاست؟ قوانین کافی نیستند یا به خوبی اجرا نمی‌شوند؟ جای آموزش برای دوستی با حیوانات در رسانه‌ها و کتاب‌های درسی کجاست و چرا فقط به همین بسنده می‌شود و می‌خوانیم و به سادگی از کنارش رد می‌شویم «که جان دارد و جان شیرین خوش است».
مجازات‌ها کافی هستند؟
رییس اتحادیه سراسری کانون‌های وکلای دادگستری ایران درباره قوانینی که درباره شکار غیرمجاز و آزار حیوانات وجود دارد می‌گوید: قانون شکار و صید در سال ۱۳۴۶ تصویب و در سال ۱۳۷۵ اصلاح شده است. در این قانون برای شکار و صید جانوران وحشی عادی بدون پروانه و بعضی موارد دیگر جزای نقدی از یکصد هزار تا یک میلیون ریال و حبس از یک ماه تا شش ماه تعیین شده است. همچنین در ماده ۱۱ قانون برای شکار صید در فصول و ساعات ممنوع و مقرر یا در مناطق ممنوع یا با استفاده از طرق غیرمجاز و یا تخریب چشمه‌ها و آبشخورهای حیوانات در مناطق حفاظت شده جزای نقدی از یک میلیون و پانصد هزار ریال تا سه میلیون ریال یا حبس از ۹۱ روز تا شش ماه پیش‌بینی شده است.
به گفته بهمن کشاورز شدیدترین مجازات موضوع این قانون در ماده ۱۲ آن برای شکار و صید جانوران وحشی حمایت شده بدون داشتن پروانه ویژه و از بین بردن رستنی‌ها و تعلیف و تخریب در پارکهای ملی پیش‌بینی شده که سه ماه تا سه سال حبس و یک میلیون و پانصدهزار ریال تا ۱۸ میلیون ریال جزای نقدی است: البته مجازات مشابهی هم برای شکار جانوران وحشی کمیاب و در معرض خطر انقراض در ماده ۱۳ پیش بینی شده است.
این حقوقدان و وکیل دادگستری با اشاره به این که حداکثر مجازاتهای تعیینی شاید برای تنبه شکارچیان غیرمجاز کافی باشد اما حداقل‌ها کافی نیست، به نقش مهم آموزش در کنار تعیین مجازات تاکید می‌کند: به نظر می‌رسد مبارزه با حیوان آزاری بیش از آن که از طریق قانونگذاری و تعیین مجازات ممکن باشد به وسیله کار فرهنگی و آموزش ممکن است.
کشاورز ضمن این که به خانواده‌ها توصیه می‌کند به فرزندانشان از کودکی دوستی با حیوانات را یاد بدهند و به نقش مهم آموزش تاکید می‌کند و می‌گوید به نظر می‌رسد مبارزه با حیوان‌آزاری بیش از آن که از طریق قانونگذاری و تعیین مجازات ممکن باشد به وسیله کار فرهنگی و آموزش ممکن است.
به عقیده او بهتر است پدر و مادرها از زمان کودکی فرزندانشان را مورد مراقبت و دقت قرار دهند: بعضی حرکات بر مبنای بررسی‌های علمی نشانه تحولات روانی و فکری آینده و احیانا وجود روان‌نژندی یا روان‌پریشی یا حتی دیوانگی شناخته شده است. یکی از این نشانه‌ها میل کودک و نوجوان به آزار حیوانات است که این علامت در بسیاری از قاتلین زنجیره‌ای دیده شده است.
خشونت علیه حیوانات، مقدمه خشونت علیه انسان‌ها
درباره این که چرا و چه می‌شود که حیوانات را نشانه می‌گیریم، رییس انجمن حمایت از حیوانات می‌گوید نباید به این موضوع تنها از یک بعد نگاه کرد بلکه ابعاد مختلف اقتصادی، فرهنگی، قانونی و محیط زیستی در این قضیه دخیلند.
سید جاوید آل داوود با اشاره به این که قوانین نقش مهمی در این زمینه دارند به خبرآنلاین می‌گوید: اما تنها قانون نیست. اگر ضعف قانونی وجود داشته باشد با استفاده از قوانین مکمل و مشابه دیگر می‌توان مجازات متخلفان را تشدید کرد؛ البته اگر اراده‌ای برای این کار وجود داشته باشد.
او با انتقاد از سازمان محیط زیست در برخورد با متخلفان می‌گوید: جالب است در مواردی که اتفاق افتاده، خود مسئولان سازمان محیط زیست بقیه را متهم می‌کنند و می‌گویند چرا چنین اتفاقاتی می‌افتد. این در حالی است که ما این سوال را از آنها داریم و باید بگوییم چرا راهکارهای نظارتی یا برخورد قاطعانه‌ای با متخلفان صورت نمی‌گیرد که دیگر شاهد چنین مواردی نباشیم.
این فعال محیط زیست در عین حال مسائل اقتصادی را موثر می‌داند: این را هم نباید فراموش کنیم که بسیاری از این اتفاقات به دلیل فشار مالی و مشکلات اقتصادی و سودهای کلانی است که در شکار و قاچاق حیوانات وجود دارد. وقتی در مناطقی فرصت‌های شغلی مناسبی وجود نداشته باشد این احتمال که افراد به شکار حیوانات به عنوان راهی برای امرار معاش نگاه کنند بسیار بیشتر می‌شود.
آل داوود در عین حال به خشونت‌هایی که در سطح جامعه و بین افراد رواج دارد اشاره می‌کند و آن را هم موثر بر آزار حیوانات و هم تاثیرگرفته و ناشی از خشونت علیه آنها می‌داند و مثال می‌زند: نمونه این اتفاق را درمورد بیجه، قاتل کودکان دیدیم و همان زمان این را مطرح کردیم. بیجه قبل از این که به آزار و قتل کودکان دست بزند، در محله‌شان سگ‌ها را می‌کشت و اصلا به «بیجه سگ‌کش» معروف بود. اما کسی به این موضوع که این مساله باید جدی گرفته شود توجهی نکرد و همه یا با خنده یا با بی‌توجهی از کنار این مساله گذشتند تا این که این خشونت به انسان‌ها رسید و بعد جنجالی شد.
رییس انجمن حمایت از حیوانات با تاکید بر این که خشونت علیه حیوانات را نباید از موضوعات انسانی جدا دید، می‌گوید: اینها معضلات اجتماعی است که باید با همدیگر مورد بررسی قرار بگیرد اما هیچ حرفی از خشونت علیه حیوانات به میان نمی‌آید. وقتی در رسانه‌ها جایی برای آشنایی با حیوانات وجود ندارد و مدام این نگاه تقویت می‌شود که حیوانات موجوداتی هستند که نباید از آنها نگهداری کرد و باید از آنها دور ماند یا صرفا برای تامین منافع باید نگهداری شوند نه از سر محبت و توجه، طبیعتا آزار و کشتار آنها هم ممکن می‌شود.
او از این هم خبر می‌دهد که قرار است سال آینده را سال بدون شکار اعلام کنند و ابراز امیدواری می‌کند که در سال آینده همت بیشتری برای ندادن مجوز شکار باشد، اسلحه‌ها جمع شوند، حیوانات کمتری مورد نشانه‌گیری قرار بگیرند و با آنها مهربان‌تر باشیم.
جدول زیر نمونه‌هایی از آزار و قتل حیوانات است که در دو سال اخیر اتفاق افتاده است
| تاریخ | شرح اتفاق | برخورد با متخلفان |
| شهریور ۱۳۹۰ | یک قلاده خرس مادر به همراه دو توله‌اش در روستای شمس‌آباد ونک شهرستان سمیرم به طرز هولناکی کشته شدند. انتشار فیلم این کشتار افکار عمومی را جریحه‌دار کرد و واکنش‌های زیادی را به همراه داشت. | سازمان محیط زیست خواستار اشد مجازات برای متهمان بود اما ۱۶ ماه پس از انتشار فیلم، دادگاه متهمان را فقط به ۱۸ ماه حبس و پنج سال استفاده نکردن از اسلحه شکاری محکوم کرد. این حکم غیابی و در شرایطی صادر شد که یکی از متهمان متواری و دیگری به قید وثیقه آزاد بود و در جلسه دادگاه حضور نداشت. |
| شهریور ۱۳۹۰ | افراد سودجو در تالاب تپراق‌کندی پارس‌آباد مغان واقع در شمال استان اردبیل سم ریختند تا با این روش ماهی صید کنند. به گفته رئیس اداره محیط زیست این شهرستان این سموم شیمیایی بیش از ۶ هزار قطعه ماهی را تلف کرد. | دو نفر شناسایی و تحویل مراجع قضایی شدند. |
| مهر ۱۳۹۱ | یک قلاده خرس قهوه‌ای که به قصد خوردن آب در استخر افتاده بود، با ضربات اجسام سخت از پا درآمد. | کارشناسان اداره حفاظت محیط زیست و شبکه دامپزشکی شهرستان در محل حاضر شده و پس از معاینه لاشه و تایید نحوه کشته‌شدن حیوان صاحب باغ را به عنوان متهم اصلی تحویل مقامات قضایی دادند. |
| بهمن ۱۳۹۱ | دو رأس شوکای کمیاب و باردار در منطقه حفاظت شده بولا در مازندران کشته شدند. | چهار شکارچی متخلف دستگیر شدند. |
| آبان ۱۳۹۲ | کشتار پرندگان مهاجر آبزی، کنار آبزی و غیر آبزی که به منطقه فریدون‌کنار مهاجرت می‌کنند به صورتی که به گزارش فعالان محیط زیست، تنها در چهار روز (از تاریخ ١۴ تا ١٧ آبان ماه) دست کم دو هزار غاز خاکستری مهاجر خرید و فروش شده‌اند. | ——— |
| دی ۱۳۹۲ | یک توله پلنگ در جاده گچساران – دیل با یک خودرو برخورد کرد و به دلیل خونریزی داخلی مرد. | ———— |
| دی ۱۳۹۲ | نیروهای یگان حفاظت محیط‌زیست شهرستان شاهرود در منطقه شکار ممنوع تپال، سه شکارچی را به همراه لاشه یک قوچ وحشی دستگیر کردند. | مسوول جمعیت «دیده‌بان طبیعت شاهرود» که برای اولین‌بار این خبر به نقل از او منتشر شد می‌گوید محمدعلی اینانلو، چهره شناخته‌شده محیط زیستی در این شکار نقش داشته اما رییس اداره محیط‌زیست شاهرود می‌گوید برادر محمدعلی اینانلو و سرایدار منزلش در این کار نقش داشته‌اند نه خود او. به گفته او پرونده توسط مقامات قضایی تحت بررسی است و به‌زودی رای بدوی در این زمینه توسط دادگاه صادر می‌شود. |
| دی ۱۳۹۲ | به یک پلنگ عظیم الجثه گلوله شلیک شد که درنهایت منجر به قطع نخاع و مرگ دلخراش این پلنگ شد. | دو نفر که پدر و پسر و از اهالی یکی از روستاهای منطقه دوهزار تنکابن بودند، در این رابطه شناسایی تحویل مقامات قضایی شدند. برای متهمان در دادگاه قرار مجرمیت صادر شده و متهمین با دستور قاضی پرونده تا روشن شدن ابعاد ماجرا روانه بازداشتگاه شدند. |
| دی ۱۳۹۲ | لاشه یک قلاده پلنگ در منطقه چرزو از توابع شهرستان گچساران در استان کهگیلویه و بویراحمد در محلی نزدیک به نقطه‌ای که اوایل همان ماه یک توله پلنگ بر اثر برخورد با خودرو تلف شد، مشاهده شد. علت مرگ، جنسیت و سن این پلنگ مشخص نشد چون زمانی که محیط بانان برای بررسی موضوع به محل مربوطه رفتند متوجه شدند لاشه پلنگ توسط افراد ناشناس سوزانده شده است. | ———— |
| دی ۱۳۹۲ | یک راس گوزن زرد با شلیک افراد متخلف در منطقه فنس‌کشی شده داخل پارک پردیسان تهران تلف شد. | دو نفر به عنوان مظنونین اصلی به دستگاه انتظامی معرفی شدند و سازمان محیط زیست وعده پیگیری این موضوع را داده است. |
| بهمن ۱۳۹۲ | در اثر بارش برف و سرمای شدید، بسیاری از پرندگان باغ پرندگان شیراز یخ زده و مردند. | مدیر کل محیط زیست استان فارس اعلام کرد مسئولان باغ پرندگان که امکانات گرمایشی لازم را تدارک ندیده بودند مقصرند اما مسئول باغ می‌گوید از سال ۸۹ درگیر تهیه گاز شهری است.
|
از: خبرآنلاین
به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید