طالبان زبانهای «پشتو و دری» را زبانهای رسمی افغانستان خواندهاند و استفاده از واژههای فارسی را منع کردهاند
وزارت تحصیلات (آموزش) عالی طالبان اخیرا در اطلاعیهای به استادان دانشگاههای سراسر افغانستان دستور داد که در نگارش آثار علمی، از کاربرد واژههای فارسی و بیان مطالبی که در آنها از حکومت طالبان انتقاد شده باشد، به طور جدی بپرهیزند. در این اطلاعیه، واژههای فارسی «کلمات آمده از زبانهای دیگر» خوانده شده است.
در اطلاعیهای که ریاست تالیف و ترجمه وزارت تحصیلات (آموزش) عالی طالبان به ریاست دانشگاههای سراسر افغانستان فرستاده است، روی دو نکته به طور جدی تاکید شده است. نکته اول، خودداری از گنجاندن مطالب انتقادی یا خلاف اصول حکومت طالبان در آثار علمی و دانشگاهی استادان است. و نکته دوم، خودداری از کاربرد واژههای فارسی در آن آثار است. در این اطلاعیه آمده است: «استادان در تالیف و ترجمه کتابها، از استفاده [از] کلماتی که از زبانهای دیگر آمده [است]، مانند دادگاه، دادستان، دانشگاه، دانشجو، و غیره، شدیدا اجتناب ورزند، زیرا ما معادل این کلمات را در زبان ملی خود داریم.»
طالبان در این اطلاعیه زبانهای «پشتو و دری» را زبانهای رسمی افغانستان خواندهاند، اما استفاده از واژههای فارسی را منع کردهاند. پیش از این نیز طالبان با تغییر دادن تابلوهای دانشگاهها و نهادهای فرهنگی، حساسیت شدیدشان را با واژههای فارسی نشان داده بودند. طالبان معادل واژه «دانشگاه» را، که ریشه کاملا فارسی دارد، «پوهنتون» میدانند که به زبان پشتو به معنای دانشگاه است.
طالبان و اغلب پشتونتباران افغانستان معتقدند واژههای دادگاه، دانشگاه، دانشجو و مانند آنها واژههای خاص کشور ایراناند. به باور این گروه، زبان رسمی افغانستان در کنار زبان پشتو، زبان «دری» است، که بسیاری از واژههای پشتو با آن درآمیخته است.
حساسیت طالبان به زبان فارسی درست مانند حساسیت این گروه به مذهب تشیع است. بخشی از افزایش تنش بین طالبان و جمهوری اسلامی ایران به علت این دو حساسیت است. طالبان معتقدند که پیروان اصلی دین اسلام همان پیروان مذهب حنفیاند و شیعیان همسان با «خوارج» هستند؛ عنوانی که طالبان برای داعش به کار میبرند. در مورد زبان فارسی نیز طالبان معتقدند که شهروندان اصیل افغانستان پشتونتبارند و بقیه اقوام افغانستان به نحوی مربوط به کشورهای اطرافاند و ساکنان اصلی افغانستان نیستند. به همین علت، تلاش طالبان بر این است که از توان زبان فارسی در افغانستان بکاهند.
پیش از این، طالبان زبان رسمی ادارههای دولتی افغانستان را نیز از فارسی به پشتو تغییر دادند و تابلوهای فارسی را نیز از سر در بسیاری از ادارههای دولتی افغانستان برداشتند.