رویترز، امروز، جمعه شانزدهم ژوئن، نوشت که ایالات متحده برای برنامه ریزی اقداماتی که می تواند برنامه هسته‌ای تهران را محدود کرده و برخی از شهروندان آمریکایی بازداشت شده در ایران را آزاد کند در حال مذاکره با جمهوری اسلامی است و در این راستا انتظار می‌رود واشنگتن در مقابل، برخی از دارایی های بلوکه شده ایران در خارج از کشور را آزاد کند.

به گفته رویترز، این اقدامات تحت عنوان یک «تفاهم»، جایگزینی برای «توافقی که مستلزم بازنگری در کنگره آمریکا است» تلقی می‌شود چرا که در کنگره ایالات متحده، بسیاری به دلیل کمک های نظامی تهران به روسیه و حمایتش از نیروهای نیابتی در تنش های منطقه و همچنین سرکوب معترضان در داخل کشور، مخالف اعطای مزایا به ایران هستند.

بر این اساس، ترتیب اقدامات پیش بینی شده جهت محدود کردن فعالیت هسته‌ای ایران و نحوه ارتباط آن با آزادی سه شهروند آمریکایی بازداشت شده توسط ایران، هنوز نامشخص است. 

توافق برجام، که دونالد ترامپ، رئیس جمهور وقت آمریکا، در سال ٢٠١٨‬ از آن خارج شد غنی سازی اورانیوم توسط تهران را به خلوص ۳.۶۷ درصد و ذخیره این ماده را به ۲۰۲.۸ کیلوگرم محدود کرده بود. محدودیت هایی که تهران در حال حاضر از آن بسیار فراتر رفته است.

واشنگتن که نتوانسته برجام، توافق هسته‌ای ٢٠١۵ ایران را احیا کند، امیدوار است برخی محدودیت ها را به برنامه هسته‌ای ایران بازگرداند تا از دستیابی این کشور به سلاح هسته‌ای که تهدیدی برای اسرائیل بوده و می تواند یک مسابقه تسلیحاتی منطقه ای را آغاز کند، باز دارد.

تهران در مقابل، بارها تاکید کرده است که تصمیم جاه‌طلبانه‌ای برای ساخت سلاح هسته ای ندارد.

رویترز می‌نویسد مقامات آمریکایی و اروپایی، از زمان شکست مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا، به دنبال راه هایی برای مهار تلاش های هسته‌ای تهران هستند و تمایل برای از سرگیری گفتگوها، نشان دهنده افزایش فوریت حل مساله برنامه ایران برای پایتخت های غربی است.

مت میلر، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا روز گذشته در یک نشست خبری هرگونه «توافق» با ایران را رد کرده و گفته بود که واشنگتن از تهران می‌خواهد تنش‌ها را کاهش داده، برنامه هسته‌ای خود را محدود کرده، حمایت از گروه‌های نیابتی منطقه‌ای و حمایت از روسیه در جنگ اوکراین را متوقف کرده و شهروندان آمریکایی بازداشت شده را آزاد کند.

وی در عین حال بدون اشاره به جزئیات تصریح کرد: «ما همچنان از تعاملات دیپلماتیک برای پیگیری همه این اهداف استفاده می کنیم».

یک مقام ایرانی نیز در این رابطه به رویترز گفته است: «آن را هر چه می‌خواهید بنامید، خواه توافق موقت یا تفاهم متقابل. هر دو طرف می‌خواهند از تشدید تنش جلوگیری کنند». او گفت در وهله اول، «این امر شامل تبادل زندانیان و رفع انسداد بخشی از دارایی‌های مسدود شده ایران می شود… گام‌های بعدی ممکن است شامل معافیت‌های تحریمی آمریکا برای صادرات نفت ایران در ازای توقف غنی‌سازی ۶‬٠ درصدی و همکاری بیشتر ایران با ناظر هسته‌ای سازمان ملل باشد.»

 یک مقام غربی که خواست نامش فاش نشود، به رویترز گفته است که در عمان، میان برت مک گورک، مقام شورای امنیت ملی آمریکا و علی باقری کنی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران، «بیش از یک دور گفتگوی غیرمستقیم انجام شده است».

این مقام غربی تصریح کرد که ایده، ایجاد یک وضعیت قابل قبول برای همه است تا ایران از خط قرمز غرب برای غنی سازی تا ٩‬٠ درصد خلوص، که معمولاً به عنوان درجه تسلیحاتی تلقی می شود، اجتناب کرده و احتمالاً حتی غنی سازی را در ۶‬٠ درصد متوقف کند. به گفته او، علاوه بر وقفه در غنی‌سازی ۶۰ درصدی، هر دو طرف درباره همکاری بیشتر ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و عدم نصب سانتریفیوژهای پیشرفته‌تر در ازای «انتقال قابل توجه» منابع مالی ایران در خارج از کشور گفتگو می‌کنند.

راب مالی، فرستاده ویژه آمریکا در امور ایران نیز پس از ماه‌ها امتناع ایران از تماس مستقیم، با سفیر ایران در سازمان ملل دیدار کرده است.

سخنگوی وزارت امور خارجه ایران هم روز دوشنبه بدون اشاره به جزئیات گفت که مذاکرات از طریق واسطه ها انجام شده است و در صورت حسن نیت واشنگتن، دو کشور می توانند به زودی زندانیان را مبادله کنند.