دو سال بعد از به خیابان آمدن مردم خوزستان و با وجود وعده رفع مشکل آب، تابستان ۱۴۰۲ از راه رسید و خوزستان و بخش‌های دیگری از ایران با معضل گسترده بی‌آبی مواجه شده‌اند.

اخبار بی‌آبی و قطع طولانی آب منازل در سه ماه نخست سال در استان‌های مازندران، البرز، بخش بزرگی از تهران، سیستان و بلوچستان، خوزستان و فارس بارها منتشر شده است.

در این میان جنوب خوزستان و به‌ویژه روستاها و سیستان و بلوچستان شرایط بحرانی‌تری دارند. مردم در منطقه ملاشیه شهر اهواز مرکز استان خوزستان، با جمعیتی ۸۰ هزارنفری، طی ۳۰ روز گذشته قطع کامل آب را تجربه کرده‌اند.

ساکنان محلی می‌گویند آتش‌نشانی، شهرداری و دستگاه‌های اجرایی مختلف با تانکرهای حمل آب، توزیع آب آشامیدنی را آغاز کرده‌اند، اما میزان آب توزیعی پاسخگوی مصارف دیگر نیست و در گرمای سوزان اهواز مردم منطقه نه امکان استفاده از خنک‌کننده و نه امکان استحمام دارند و این موضوع زندگی را طاقت‌فرسا کرده است.

منطقه غیزانیه و دیگر روستاهای جنوب استان خوزستان نیز با همین بحران روبرو شده‌اند و برای همان آب توزیعی دستگاه‌ها هم باید چند روز منتظر بمانند. مردم محلی معتقدند حتی در دوران جنگ و زیر آتش مستقیم نیروهای صدام هم زیستن تا این اندازه دشوار نبود. این در حالی است که استاندار امنیتی خوزستان رسانه‌های محلی را از انتشار اخبار مربوط به بی‌آبی منع کرده است.

با وجود افتتاح پرسروصدا و چندباره طرح آب‌رسانی غدیر با هدف انتقال آب رودخانه دز به غرب و جنوب خوزستان که حسن روحانی و ابراهیم رئیسی هر دو افتتاح آن را به معنای پایان بی‌آبی در این خطه اعلام کردند، بخش بزرگی از مردم این استان جنوبی در گرمای بی‌سابقه هوا هنوز آب ندارند. ضمن آنکه با فروکش‌کردن هیاهوی رسانه‌ای دولت، مشخص شده تنها ۱۰ درصد از پروژه غدیر وارد مدار شده است که این میزان حتی جوابگوی شهر اهواز و روستای اطراف نیست.

روزنامه جمهوری اسلامی دولت رئیسی را به ارائه وعده‌هایی بی‌حاصل در خصوص رفع مشکل آب متهم کرده است و مردم محلی از تغییر نکردن شرایط در دو سال اخیر سخن می‌گویند.

ناجی غزلاویر، از فعالان اجتماعی اهواز، به فرسودگی شبکه آب اهواز اشاره می‌کند و می‌گوید در کنار کدورت بالا، بوی بد و افت همواره فشار و قطعی مداوم، مردم محلی با معضل ورود بخشی از فاضلاب به شبکه آب‌رسانی مواجه‌اند.

یکی از ساکنان بخش ملاشیه اهواز نیز دراین‌باره تشریح کرده است: «در تمام این سال‌ها آب از ساعت دو صبح یا چهار صبح وصل می‌شود و در روز بعد ساعت ۹ قطع می‌شود. خیلی از مردم بیدار می‌مانند تا آب وصل شود و وسایل خود را پر کنند و در روز از آن استفاده کنند.»

شرایطی که تجربه یک‌هفته‌ای آن برای مردم پایتخت در خرداد امسال نه‌تنها تیتر رسانه‌ها شد، بلکه مسئولان وزارت نیرو را برای رفع آن بسیج کرد تا به بحرانی امنیتی منجر نشود، برای مردم خوزستان امری روزمره در تابستان و زمستان طی سال‌های اخیر بوده است.

یکی از شهروندان خرمشهری هم در مورد بحران بی‌آبی توضیح داده است که خانواده‌اش در شهرهای شادگان، آبادان، سوسنگرد و خرمشهر وضع مشابهی را تجربه می‌کنند. او در گفت‌وگو با خبرنگار ایندیپندنت فارسی تاکید کرد از ابتدای فصل بهار تا امروز مهم‌ترین دغدغه مردم در این منطقه انتقال خانواده‌ها به‌ویژه در روستاها به شهر به‌‌دلیل بی‌آبی است. او گفت سال گذشته نیز هرکدام از خانواده‌های ساکن روستاها در این مناطق که توان مالی داشتند در تابستان احشامشان را واگذار کردند یا فروختند و به شهرهای نزدیک مهاجرت کردند.

این شهروند خوزستان تصریح کرد روستاها در حال خالی شدن‌اند و خصوصا در شادگان تعداد زیادی از مناطق روستایی به‌دلیل بی‌آبی تقریبا خالی شده‌اند و دولت هم مردم را در این مناطق فراموش کرده است.

شهروندانی که تابستان داغ خوزستان را با بی‌آبی تجربه می‌کنند، از بی‌توجهی مسئولان شاکی‌اند و معتقدند با وجود تجربه اعتراض در سال‌های ۱۳۹۹، ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ در این منطقه که بخشی از آن به‌طور مستقیم به‌خاطر بی‌آبی بود، طی این مدت هیچ اقدام موثری انجام نشده و سرکوب، تنها اقدام مقام‌های عالی استان خوزستان برابر خواسته به‌حق مردم برای برخورداری از حداقل نیاز انسانی بوده است.

ساکنان بخش غیزانیه که در اعتراض‌های سال ۱۳۹۹ به خیابان آمدند و استاندار وقت خوزستان وعده رساندن سریع آب به آن‌ها را داده بود، ادعای رسیدن آب در طرح غدیر به این بخش را تکذیب می‌کنند و از قطعی ۴۰ روزه آب خبر می‌دهند.

افزایش بیماری‌های گوارشی و پوستی در میان ساکنان بخش غیزانیه تنها یکی از تبعات بی‌آبی در منطقه است. در این بخش نیز تشنه ماندن احشام، ناممکن شدن زیست معمول و ناامیدی از وعده‌های بی‌سرانجام، سبب شده است برخی از ساکنان به شهرهای دیگر مهاجرت و روستاها را تخلیه کنند.

معضل بی‌آبی در استان سیستان و بلوچستان نیز کمر مردم را خم کرده است و طی سال‌های اخیر باعث شده مناطق زیادی در این استان خالی از سکنه شوند.

مهدی ضرغامی، عضو هیئت‌علمی دانشگاه تبریز، به استناد آمار شرکت‌های حمل‌ونقل و ترابری، از مهاجرت نزدیک به ۱۰ هزار خانوار از شهر زابل طی یک‌سال گذشته خبر می‌دهد.

واکنش مقام‌های محلی در‌خصوص مسئله قطعی آب در استان‌های خوزستان و سیستان و بلوچستان تنها وعده تلاش برای توزیع آب با تانکر و رویا‌فروشی رفع مشکل با طرح‌هایی همچون غدیر است. این مقام‌ها در خرداد و تیرماه ۱۳۹۹ پاسخ فریاد اعتراض مردمی را که مطالبه‌شان آب بود با گلوله دادند.

یک سال بعد از وقایع اعتراض آب در ۲۴ تیرماه ۱۴۰۰‌، ساکنان شهرهای اهواز، آبادان، حمیدیه، شادگان، ملاثانی، قلعه چنعان، ماهشهر، بستان و کوت عبدالله، بار دیگر در اعتراض به بی‌آبی و قطعی مکرر برق دست به تظاهرات زدند که این اعتراضات به استان‌های دیگر نیز کشیده شد و تا ۱۹ مرداد این سال ادامه داشت.

در این اعتراضات دست‌کم ۱۴ نفر کشته شدند. دولت ابراهیم رئیسی عامل این وضع را بی‌کفایتی دولت حسن روحانی اعلام کرد و وعده داد با تشکیل دولت سیزدهم طی مدت کوتاهی با تکمیل طرح آب‌رسانی غدیر، به مشکل بی‌آبی خوزستان پایان دهد.

با وجود سفر رئیسی به خوزستان و تکرار این وعده در دومین سالگرد اعتراض‌ها، اما مشکل بی‌آبی در خوزستان همچنان پابرجا است. به گفته یک روزنامه‌نگار محلی، تنها چیزی که در این استان تغییر کرده است میزان کنترل و فشارهای امنیتی بر بزرگان عشایر و طوایف، افرادی که سابقه شرکت در اعتراض‌ها را دارند و رسانه‌ها برای شعله‌ور نشدن دوباره اعتراض است.