ایران اینترنشنال
ده ماه پس از کشته شدن مهسا امینی که موجب یک خیزش سراسری علیه جمهوری اسلامی و تعلیق فعالیت گشتهای ارشاد در سطح شهرها شد، سعید منتظرالمهدی سخنگوی نیروی انتظامی از بازگشت گشت ارشاد به خیابانها خبر داد.
منتظرالمهدی روز یکشنبه ۲۵ تیر به رسانههای ایران گفت که پلیس از روز جاری «با استقرار گشتهای خودرویی و پیاده در سراسر کشور» با زنان و دخترانی که تن به حجاب اجباری نمیدهند «برخورد قانونی و آنان را به دستگاه قضائی معرفی خواهد کرد.»
او اضافه کرد که بازگشت گشت ارشاد به خیابانها، «در پی مطالبات مردمی و خواستههای گروهها و نهادهای مختلف اجتماعی و همچنین تاکید» ابراهیم رئیسی صورت گرفته است.
اعلام رسمی بازگشت نیروهای پیاده و سواره گشت ارشاد به خیابان شهرهای ایران در حالی است که در هفتههای اخیر با وجود گزارشهای غیررسمی از حضور نیروهای امنیتی در راستای اعمال حجاب اجباری، حضور گشت ارشاد رسما اعلام نشده بود.
کشته شدن مهسا امینی در شهریور سال گذشته پس از بازداشت به دست نیروهای گشت ارشاد، علاوه بر خیزش مردمی، موجی از انتقادها به گشت ارشاد را نیز حتی از سوی نمایندگان مجلس برانگیخت.
با این که نیروی انتظامی از نمایندگان منتقد گشت ارشاد شکایت کرد، اما در آذرماه سال گذشته، محمدجعفر منتظری دادستان کل کشور در پاسخ به سوالی درباره گشت ارشاد، گفت: «گشت ارشاد ربطی به قوه قضائیه ندارد و از همان جایی که در گذشته تاسیس شد از همانجا نیز تعطیل گردید.»
در واکنش به این اظهارات منتظری، سازمان عفو بینالملل با اشاره به «اظهارات مبهم و متناقض مقامهای ایرانی در مورد انحلال گشت ارشاد»، در بیانیهای از جامعه جهانی خواست تا فریب این ادعاهای مشکوک را نخورد چرا که زنان در ایران همچنان در معرض بازداشت خودسرانه به دلیل رعایت نکردن حجاب اجباری هستند.
از ماههای پایانی سال گذشته موج دیگری از پلمب کافهها، رستورانها و دیگر اصناف در ارتباط با حجاب اجباری آغاز شد و در فروردینماه، احمدرضا رادان فرمانده نیروی انتظامی از آغاز طرح جدیدی برای اعمال حجاب اجباری به ویژه از طریق شناسایی زنان و دختران و توقیف خودروها با دوربینهای شهری خبر داد.
رادان تهدید کرد که در طرح تازه نیروی انتظامی برای تحمیل حجاب «مطمئن باشید این دوربینها هیچ خطایی نخواهد داشت.»
همچنین با آغاز تابستان، فرمانده کل نیروی انتظامی بار دیگر زنان ایرانی را در زمینه تحمیل حجاب تهدید کرد و گزارشهای متعددی از گشتزنی گسترده نیروهای انتظامی در سواحل دریا و بوستانهای کشور منتشر شد.
اواخر خرداد، سخنگوی نیروی انتظامی به خبرگزاری فارس گفت که در دو ماه گذشتهاش، بیش از ۹۹ هزار پیامک در ارتباط با حجاب اجباری به صاحبان خودروها در ایران ارسال شد.
خبر بازگشت گشت ارشاد به خیابانها در حالی است که حکومت لایحهای را نیز برای تشدید کردن اعمال حجاب اجباری موسوم به لایحه «عفاف و حجاب» تدوین کرده است. اما رسانههای حکومتی از جمله روزنامه کیهان گفتهاند که این لایحه قدرت مقابله با «بیحجابی» را ندارد.
مدیر مسوول روزنامه کیهان روز چهارشنبه گذشته نوشت: «اگر لایحه عفاف و حجاب آنگونه که هست به تصویب برسد، نقش آن در پیشگیری از بیحجابی شبیه آن است که بخواهیم با کشیدن سیم خاردار از آسیب سیل جلوگیری کنیم!»
حجاب اجباری از ابتدای تاسیس جمهوری اسلامی اعمال شده و در دهههای اخیر همواره گشت ارشاد به آزار و اذیت سیستماتیک زنان و دختران ایرانی پرداخته است. به همین دلیل، سازمانهای حقوق بشری همواره گشت ارشاد را نشانهای از نقض حقوق زنان از سوی جمهوری اسلامی معرفی کردهاند.
همچنین کشورهای غربی در واکنش به جان باختن مهسا امینی و سرکوب خیزش مردمی علیه جمهوری اسلامی، گشت ارشاد و فرماندهان نیروهای انتظامی، بسیج و سپاه را تحریم کردند.
با این حال، حکومت فشارها را علیه زنان در راستای از بین بردن حق آزادی پوشش افزایش داده و به نظر میرسد این فشارها در آستانه اولین سالگرد قتل حکومتی مهسا امینی بیشتر شود.
با این وجود، دختران و زنان ایرانی به تهدیدهای حکومت توجهی ندارند و با حضور بدون حجاب اجباری خود در خیابان و اماکن عمومی، به مبارزه مدنی خود ادامه میدهند.
در حالی که روز چهارشنبه ۲۱ تیر از سوی حکومت به نام «روز عفاف و حجاب» ثبت شده بود، ویدیوهای متعددی از شهرهای مختلف ایران منتشر شد که نشان میدادند بسیاری از زنان بدون توجه به پوشش تحمیلی حکومت در خیابانها قدم میزنند.