پس از ریال ایران، دونگ ویتنام، لائوتیان کیپ یا لائو، واحد پول کشور لائوس، در رتبه‌های بعدی این فهرست پس از ریال ایران قرار گرفته‌اند.

فوربس که رسانه‌ آمریکایی حوزه تخصصی اقتصاد است، در این گزارش برای رتبه‌بندی ارزهای جهان از ارزش برابری آن‌ها در برابر دلار آمریکا استفاده کرده است و پس از سنجش ارزش برابری هر ارز در مقابل آمریکا، آن‌ها را رتبه‌بندی کرده است.

در این سنجش، ارزش برابری هر دلار آمریکا با ۴۲ هزار و ۲۷۳ ریال (۴۲۲۷.۳ تومان) معادل گرفته شده است و هر ریال با ۰.۰۰۰۰۲۴ دلار برابر گرفته شده است. به‌نظر می‌رسد گزارش‌نویس فوربس در این گزارش خود، از نرخ رسمی دلار  در برابر ریال استفاده کرده است، حال آنکه اگر ارزش روز دلار در بازار آزاد (۴۸۸۰۰۰ ریال) مبنای محاسبه قرار می‌گرفت، ارزش برابری ریال در برابر دلار، ۱۱.۵ برابر کمتر می‌شد.

با احتساب هر دلار ۴۸ هزار و ۸۰۰ تومان، هر ریال، معادل ۰.۰۰۰۰۰۲ دلار آمریکا می‌شود.

بر‌اساس سری داده‌های آماری وبسایت «بن‌بست» از تغییرات نرخ دلار در بازار آزاد، ارزش هر دلار آمریکا در برابر ریال فقط در یک سال گذشته، یعنی در ۳۰ تیر امسال در مقایسه با روز مشابه سال گذشته، ۵۱.۶ درصد افزایش داشته است.

***

پنج ارز ضعیف جهان در گزارش فوربس

پیش‌از این، فوربس در گزارش دیگری، ۱۰ ارز قوی در میان ارزهای جهان را معرفی کرده بود. در آن گزارش، دینار کویت به‌عنوان قوی‌ترین ارز جهان معرفی شده است. ارزش هر دینار کویت در این گزارش معادل ۳.۲۵ دلار آمریکا اعلام شده است و به عبارتی هر یک دلار آمریکا، معادل ۰.۳۱ دینار کویت است.

پس از دینار کویت، دینار بحرین و ریال عمان در گزارش فوربس به‌عنوان قوی‌ترین ارزهای جهان معرفی شده‌اند.

پنج ارز قوی جهان در گزارش فوربس

فوربس در توضیح معیار رتبه‌بندی قوی‌ترین ارزهای جهان نیز شیوه‌ای مشابه با گزارش ضعیف‌ترین ارزها را به کار بسته و از برابری ارزهای مختلف جهان در برابر دلار آمریکا استفاده کرده است. به‌طور معمول، ارزش‌گذاری جفت جفت ارزها در برابر یکدیگر، شیوه مرسوم انجام دادوستدها در بازار بین‌المللی ارزهای جهان، فارکس به حساب می‌آید.

اما نکته‌ای که باید به آن توجه کرد این است که ارزش برابری ارزها در برابر دیگر، قراردادی است و الزاما نشانه قدرت خرید بالاتر یا قوی‌تر بودن یک اقتصاد در برابر اقتصاد دیگر نیست.

به‌طور مثال با برداشتن صفرهای ریال به‌عنوان برنامه‌ای که سال‌هاست مسوولین دولتی و سیاست‌گذاران به آن اشاره می‌کنند، بدون آنکه تغییری بنیادین در اقتصاد ایران اتفاق بیفتد، ارزش برابری ریال در برابر دیگر ارزها تغییر می‌کند و احتمالا دیگر در گزارش مشابه دیگری، در میان ضعیف‌ترین ارزهای جهان قرار نخواهد گرفت.

اما از آنجا که مشکل رشد اندک اقتصادی و تورم بالا، محدودیت تجارت خارجی و تراز پرداخت‌ها حل‌و‌فصل نشده در آینده‌ای نه چندان دور، روند افت و تنزل ارزش ریال در برابر دیگر ارزها تکرار خواهد شد، نشریه اقتصادی «اکونومیست»، برای مقایسه قدرت خرید افراد در کشورهای مختلف، قیمت یک کالای همگن موجود در اغلب کشورها یعنی بیگ‌مک (همبرگر) مک‌دونالد را در نظر گرفته است که به‌طور تقریبی با استانداردی یکسان در کشورهایی که این فست‌فود زنجیره‌ای در آنجا شعبه دارد، عرضه می‌شود.

براساس شاخص بیگ‌مک، مشخص می‌شود که این همبرگر را در کدام کشورها با قیمتی بالاتر و در کدام کشورها با قیمتی پایین‌تر از قیمت بیگ‌مک در آمریکا می‌توان خریداری کرد.

البته متاسفانه از آنجا که مک‌دونالد در ایران شعبه‌ای ندارد، از این شاخص هم برای مقایسه قدرت خرید ریال در برابر دیگر ارزهای جهانی نمی‌توان بهره گرفت.

در آخرین گزارش اکونومیست از شاخص بیگ‌مک که اطلاعات آن مربوط به ژانویه ماه نخست سال ۲۰۲۳ است، قیمت یک همبرگر مک‌دونالد در بریتانیا ۳.۷۹ پوند بوده، در‌حالی‌که در همان تاریخ در آمریکا، با پرداخت ۵.۳۶ دلار می‌شد یک بیگ مک خرید.

با این تناسب قیمتی و همچنین با در نظر گرفتن نرخ برابری دلار و پوند، مشخص می‌شود که ارزش پوند بریتانیا ۱۲.۹ درصد از دلار آمریکا کمتر بوده‌است.

شاخص‌های دیگری همچون تولید ناخالص داخلی بر حسب برابری قدرت خرید یا سرانه تولید ناخالص داخلی بر حسب برابری قدرت خرید نیز، از دیگر شاخص‌های اقتصادی است که برای سنجش و مقایسه توان و قدرت اقتصاد کشورهای مختلف جهان از آن‌ها استفاده می‌‌شود.

براساس داده‌های بانک جهانی از میزان تولید ناخالص داخلی کشورها بر حسب برابری قدرت خرید، ایران در رتبه ۲۱ جهان قرار دارد، کشورهای چین، ایالات متحده و هند، در صدر این فهرست در رتبه‌های نخست قرار گرفته‌اند.

اما در رتبه‌بندی کشورها از نظر سرانه تولید ناخالص داخلی بر حسب برابری قدرت خرید  که عامل جمعیت در آن دخیل می‌شود، بانک جهانی ایران را در جایگاه ۸۹ بین کشورهای بررسی‌شده قرار داده است.

لوکزامبورگ، سنگاپور و ایرلند، در صدر کشورهای جهان از نظر این شاخص هستند.

همان‌طور که ملاحظه می‌شود، استفاده از هر آمار و شاخصی، بخشی از تصویر یک اقتصاد را ارائه‌ می‌کند که به‌تنهایی گویای تمام جوانب و واقعیت‌های موجود در آن اقتصاد نیست.

از: ایران وایر