پرویز بابایی(کارشناس مالی)- ازابتدای سال جاری دولت رییسی به بهانه کاهش تورم و گرانی با سیاست انقباضی و سخت‌گیری به بانکها، مسیر پرداخت تسهیلات به شرکت‌ها و اشخاص حقیقی را مسدود کرده و در مقابل عمده منابع و تسهیلات بانکی به دولت پرداخت شده که در نتیجه فرایند اشتغالزایی و تسهیلات سرمایه در گردش بنگاه‌ها و مشاغل خرد و حتی وام‌های خرد متوقف و منجر به بیکاری بیش از ۵۰۰ هزار نفر شده است.

هرچند گزارش ۳ ماهه برخی بانک‌های دولتی از جمله بانک ملی، سپه، کشاورزی و مسکن معمولا منتشر نمی‌شود اما آمار‌های منتشر شده بانک‌های بورسی در سامانه کدال حکایت از افزایش تسهیلات دریافتی دولت و کاهش تسهیلات پرداختی به شرکت‌ها و اشخاص غیردولتی دارد؛ از جمله تسهیلات پرداختی بانک ملت به دولت و شرکت‌های دولتی از ۴۰۸ به ۴۱۱ هزار میلیارد تومان افزایش یافته و تسهیلات پرداختی به بخش خصوصی ثابت مانده است؛ در حالی که سپرده‌های مردم نزد بانک ملت از ۹۱۵ به ۹۷۲ هزار میلیارد تومان معادل ۶ درصد و ۵۷ هزار میلیارد تومان و سود خالص ۳ ماهه اول ۱۴۰۲ این بانک هم با رشد ۲۱۴درصدی از ۲۹۱۷ به ۹۱۱۸ میلیارد تومان افزایش داشته است.

در بانک تجارت پرداخت تسهیلات به دولت در ۳ ماه اول ۱۴۰۲ به ۸۹۵۶۵ میلیارد تومان رسیده که نسبت به تسهیلات ۷۵۲۱۶ میلیارد تومان پایان سال گذشته بیش از ۱۹ درصد رشد داشته است. در حالی که پرداخت تسهیلات به مردم و بخش خصوصی در ۳ ماه اول امسال ۴۰۹ هزار میلیارد تومان بوده که نسبت به تسهیلات ۴۱۱ هزار میلیارد تومانی پایان سال گذشته ۲ هزار میلیازد تومان کمتر شده؛ آن هم در شرایطی که سود ۳ ماهه اول امسال بانک تجارت نسبت به مدت مشابه سال قبل ۴۷۱ درصد بیشتر شده است.

در بانک صادرات تسهیلات پرداختی به دولت در پایان سال گذشته ۷۴۳۳۷ هزار میلیارد تومان بوده که در پایان خرداد امسال به ۷۶۰۲۰ میلیارد تومان و بیش از ۲.۵ درصد افزایش داشته است؛ در حالی که سپرده‌های مردم نزد این بانک با افزایش ۱۷ هزار میلیارد تومانی به ۵۵۸ هزار میلیارد تومان رسیده اما صرف پرداخت تسهیلات نشده است.

در پست بانک تسهیلات پرداختی به دولت از رقم ۳۹۸۱ میلیارد تومان در پایان سال گذشته به ۴۲۰۱ میلیارد تومان در پایان خرداد ۱۴۰۲ رسیده و حدود ۶ درصد افزایش داشته اما تسهیلات پرداختی به مردم و شرکت‌های خصوصی از ۴۹۰۱۹ میلیارد تومان پایان سال قبل به ۴۷۲۵۶ میلیارد تومان کاهش یافته؛ آن هم در شرایطی که سپرده‌های مردم نزد پست بانک از ۶۶ به ۷۲ هزار میلیارد تومان افزایش داشته و با وجود افزایش ۶ هزار میلیارد تومانی سپرده‌های مردم نزد پست بانک، سهم تسهیلات پرداختی به مردم ۲ هزار میلیارد تومان کمتر شده است.

در بانک رفاه کارگران تسهیلات پرداختی به دولت از ۱۲۷۱۳ میلیارد تومان پایان سال قبل به ۱۴۹۶۰ میلیارد تومان معادل ۱۸ درصد افزایش داشته اما تسهیلات پرداختی به مردم و بخش خصوصی ثابت مانده است.

این آمار‌ها مربوط به بانک‌های تقریبا خصوصی است که دولت سهام و اختیار مدیریتی در آن‌ها ندارد که تمام منابعشان را تصاحب کند و مشخص است در بانک‌های کاملا دولتی همچون ملی و سپه و کشاورزی و… سهم تسهیلات دولت بسیار بیشتر از بانک‌های خصوصی افزایش داشته و منابع بیشتری توسط دولت برداشت شده اما اطلاع‌رسانی انجام نشده است.