نشست «راه گفتگو» با موضوع واکاوی موضوع مهاجرت نخبگان با حضور علی حسینی، معاون مرکز تعاملات معاونت علمی ریاست جمهوری و بهرام صلواتی، مدیررصد خانه مهاجرت ایران در موسسه اطلاعات برگزار شد.

در این نشست علی حسینی با اذعان به این که تاکنون کار خاصی در مقابله با کاهش روند مهاجرات صورت نگرفته است، گفت: متاسفانه در چندسال اخیر اقدامات لازم در حوزه نخبگان و بحث مهاجرت صورت نگرفته است. وی با اشاره به ابراز تمایل هفت میلیون ایرانی مقیم خارج کشور برای بازگشت به ایران گفت: آیا ظرفیت‌های لازم برای جذب و استفاده از این سرمایه علمی انسانی در داخل کشور وجود دارد؟

وی همچنین از غفلت‌ها و کم توجهی‌ها نسبت به آهنگ مهاجرت نخبگان و سرمایه‌های علمی از ایران گلایه کرد.

به گفته این مقام مسئول در معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در حال حاضر تمایل برای خروج از کشور افزایش یافته است در حالی که در گذشته هدف از مهاجرت نیز برای افراد مهم بود. برخی از کشور‌ها از جمله آمریکا و کانادا از اردیبهشت ماه امسال سیاست‌های پذیرش نخبگان و مهاجران را به گونه‌ای تغییر داده اند که زمینه جذب این افراد ساده‌تر از گذشته باشد.

همچنین در بخش دیگری از این نشست، بهرام صلواتی، مدیر رصدخانه مهاجرت ایران از روند برخورد روز‌های اخیر با برخی از استارتاپ‌ها انتقاد کرد و گفت که با این روش‌ها فضای ناامن ذهنی ایجاد می‌شود و باید پاسخگوی عواقب آن باشیم.

وی افزود: متاسفانه در سطح جذب و حفظ سرمایه انسانی با مشکلات عدیده‌ای مواجه هستیم و برخی مسئولان به راحتی اجازه و امکان مهاجرت را برای جوانان و نخبگان ایجاد کرده اند.

مدیر رصد خانه مهاجرت ایران تاکید کرد: نمی‌توانیم با مدل ۳۰ سال گذشته با نخبگان و سرمایه‌های علمی مواجه شویم. افرادی که در حوزه نخبگان مسئولیت دارند باید طرحی نو دراندازند و مسائل را از دریچه جوانان و نخبگان علمی ببینند.

بر اساس پیماش رصدخانه مهاجرت ایران در میان ایرانیان خارج از کشور در سال ۱۴۰۱ تنها ۱۴ درصد افراد تصمیم قطعی برای بازگشت به کشور دارند. ۶۲ درصد به هیچ عنوان قصد بازگشت به کشور را ندارند و ۲۴ درصد نیز تصمیم مشخصی در این خصوص ندارند. همچنین بیش از ۹۰ درصد آن‌ها به وعده‌های حاکمیت در خصوص استفاده از ظرفیت ایرانیان خارج از کشور باور نداشته‌اند.

مدیر رصد خانه مهاجرت ایران همچنین با انتقاد از برخی رفتار‌ها در مواجهه با نخبگان و دانشمندان جوان ایرانی، علت اصلی سوق دادن نخبگان به سمت خارج کشور را بی کفایتی در استفاده از سرمایه‌های علمی ایران دانست. وی گفت: در مسیر فعالیت نخبگان سنگ اندازی می‌شود و برخی نخبگان و دانشمندان جوان را با رفتار و اقدامات خاص به سمت مهاجرت سوق می‌دهند.

به گفته وی متاسفانه نسل سرمایه‌ای کشور را به سادگی از دست می‌دهیم و به نوعی «نسل کشی سرمایه انسانی» را در کشور رقم می‌زنیم. مدیر رصد خانه مهاجرت ایران افزود: براساس آمار اعلامی نیرو‌های کلیدی و متخصص ۶۷ درصد شرکت‌های دانش بنیان، وارد فرآیند مهاجرت شده‌اند.

مدیر رصدخانه مهاجرت ایران همچنین در این نشست گفت: پیش از این نیز بار‌ها درباره روند مهاجرت نخبگان وسرمایه‌های علمی با ارائه مدرک سخن گفته‌ایم، اما متاسفانه با ما برخورد شده است. به تازگی هم علاوه بر قطع بودجه مورد نیاز این رصد خانه، حکم تخلیه از ساختمان این رصد خانه نیز صادر شده است.