مهدی جواهرشناس در گفت‌وگو با ایسنا با بیان اینکه در گیلان محیط زیست شکننده‌ای داریم، اظهار کرد: در استان منابع آب‌های سطحی و زیرزمینی فراوانی وجود دارد اما آسیب‌پذیری بالایی هم داریم زیرا هرگونه آلاینده به محیط زیست وارد شود واکنش سریع را در پی خواهد داشت و چون سفره‌های زیرزمینی با هم در ارتباط هستند از این رو آلودگی‌ها سریع انتقال پیدا می‌کند.

مدیر سلامت و محیط کار دانشگاه علوم پزشکی گیلان افزود: اگر مراقب نباشیم این آلودگی‌ها می‌تواند بسیار برای انسان، گیاه و جانواران بسیار مخرب باشد؛ آب از بزرگترین حلّال‌هاست، حتی روغن در آب حل می‌شود برخی از این مواد آلاینده خطرناک هستند که در منابع آبی مشاهده شده و در آبزیان هم دیده شده‌اند، هیدروکربن‌های اروماتیک که از منابع آلاینده وارد رودخانه‌ها و دریا می‌شوند در بدن آبزیان تجمع یافته که بعضا خاصیت سرطان‌زایی دارند لذا در رده بندی‌های خطرناک قرار دارند که در رده بندی آلاینده‌های خطرناک در پسماندها و فاضلاب شهری نیز مشاهده می‌شوند.

جواهرشناس گفت: از آنجایی که در استان با محدودیت تصفیه خانه‌ها مواجه هستیم بسیاری از فاضلاب‌ها به محیط زیست، طبیعت، رودخانه و حتی دریا وارد می‌شود، همه این موارد شکننده بودن محیط زیست استان را نشان می‌دهد لذا انتظار ما از مردم این است که پسماند خطرناک را تفکیک کنند و همچنین ارگان‌ها و نهادهای متولی هم باید فرهنگ‌سازی لازم را انجام دهند، به‌عنوان نمونه مردم باید بدانند باطری‌ها دارای فلزات سنگین هستند و نباید وارد طبیعت شوند چون سرطان‌زا هستند.

وی با بیان اینکه تفکیک پسماند در مبدأ در استان کمرنگ است و نیاز به اقدامات جدی دارد، تصریح کرد: مردم می‌توانند با تفکیک و طبقه بندی کردن پسماند به محیط زیست سالم کمک کنند در این زمینه شهرداری‌ها باید در بی‌خطرسازی زباله‌ها همراه باشند، تاکنون متأسفانه نه در زمینه جمع‌آوری زباله و پسماند و نه در تفکیک از مبدأ موفق عمل نکرده‌ایم لذا این امر باید با مسئولیت، هماهنگی و همکاری مشترک تحت نظارت محیط زیست، بهداشت و وزرات کشور که متولی اجرا هستند، صورت گیرد.

مدیر سلامت و محیط کار دانشگاه علوم پزشکی گیلان با بیان اینکه فرهنگسازی پسماند باید از سنین کودکی و نوجوانی انجام شود، تصریح کرد: اگر درآمدی در تفکیک نبود هیچوقت این همه زباله گرد نداشتیم لذا اگر شهرداری‌ها به درستی تفکیک را مدیریت کنند سودآوری در پی خواهد داشت اما اکنون به شکل غیر بهداشتی بازیافت انجام می‌شود و مورد تأیید نیست زیرا آلودگی ثانویه ایجاد می‌کند.

جواهرشناس با اشاره دسته بندی فاضلاب‌ها گفت: فاضلاب‌های صنعتی از همه خطرناک‌تر هستند و فاضلاب شهری با وجود آلودگی که دارد باید به شیوه صحیح جمع‌آوری و تصفیه شوند؛ سازمان جهانی بهداشت تاکید بر اجرای برنامه‌های ایمن برای مدیریت فاضلاب، آب و پسماند دارد، ما اگر بخواهیم به صورت یکپارچه اقدام به مدیریت پسماند کنیم طبق توصیه سازمان بهداشت جهانی باید برنامه مدیرتی مدون برای پسماند و فاضلاب اجرا کنیم.

این مسئول عنوان کرد: مدیریت ریسک در محیط زیست باید گام به گام باشد و در این راستا مسئولین امر باید هدایت کنند و همچنین از کارشناسان خبره بهره‌مند شوند؛ یکی از دلایل ضعف در ساماندهی پسماند و مدیریت فاضلاب، نبود برنامه مدون است.

وی با اشاره به شاخص‌های ارزیابی زیست محیطی، گفت: مردم منطقه را از اول همراه نکردیم با توجه به اجتماعی بودن معضل پسماند، باید توجه مردم را جلب می‌کردیم لذا اگر می‌خواهیم موفق باشیم باید این موارد را جدی بگیریم؛ متخصصین، مدیریت پسماند را یکی از مهندسی‌ترین اقدامات در جامعه می‌دانند و اگر اصول آن رعایت نشود شکست خواهیم خورد. اولین گام هم پذیرش آن است، در کشورهای اطراف مردم وقتی به گردش در طبیعت می‌روند اصول مهندسی محیط زیست و پسماند را رعایت می‌کنند.

جواهرشناس با تأکید بر اینکه در استان گیلان مدیریت پسماند و فاضلاب نیازمند مدیریت یکپارچه است، گفت: گرد و غبار هم که طی چند سال اخیر وارد کشور شده و کانون‌هایی از آن را در مرکز و جنوب کشور شاهد هستیم؛ بنابراظهارات متخصصین، در سال‌های اخیر در استان هم تعداد کانون‌های گردوغبار بیشتر از دیگر نقاط کشور شده که باید به آن توجه شود؛ این امر نشان می‌دهد طی سال‌های اخیر گیلان درگیر مباحث زیست محیطی متفاوتی شده که می‌طلبد بیش از پیش به این موضوع توجه کنیم.