واجد روحانی
طالبان و گردشگران خارجی آزادانه به پنجشیر میروند اما محدودیت و فشار بر ساکنان پنجشیر با وجود گذشت دو سال از عمر حکومت طالبان همچنان زیاد است
استان پنجشیر افغانستان به تفریحگاه برخی مقامها و فرماندهان ارشد طالبان تبدیل شده است؛ چنانچه در همین دو هفته اخیر، شهابالدین دلاور، وزیر معادن و نفت طالبان، ملا خیرالله خیرخواه، وزیر اطلاعات و فرهنگ، احمدالله وثیق، رئیس ورزش و تربیت بدنی و المپیک طالبان، ضیاءالحق حقمل، رئیس خبرگزاری باختر، و چندین مقام دیگر به پنجشیر رفتهاند.
وزیر اطلاعات و فرهنگ طالبان ۲۸ مرداد به پنجشیر رفت و از جاذبههای طبیعی و گردشگری آن بازدید کرد. او در این سفر گفته بود: «پنجشیر از نظر داشتن اماکن سیاحتی و جاذبههای طبیعی بهترین مکان برای حضور گردشگران داخلی و خارجی است و ما تلاش میکنیم این صنعت را در سطح این استان گسترش دهیم.»
خبرگزاری باختر که زیر نظر طالبان فعالیت میکند، عکسی از وزیر اطلاعات و فرهنگ این گروه در حال خوردن میوه منتشر کرد، اما بعدا به دلایلی که مشخص نشد، این عکس را از حساب اکس (توییتر) و وبسایت این خبرگزاری حذف کرد.
منابع طالبان ادعا میکنند که این مقامها برای اداره امور حکومت به پنجشیر رفتهاند اما روایت ساکنان این استان چیز دیگری است. یک منبع مطلع در پنجشیر به ایندیپندنت فارسی گفت که بیشتر مقامها و فرماندهان طالبان برای تفریح و سرگرمی به پنجشیر سفر میکنند.
ورودیهای پنجشیر تحت تدابیر شدید امنیتی طالبان بهشدت کنترل میشود و یافتههای ایندیپندنت فارسی نشان میدهد که طالبان دستگاههای بیومتریک در این ورودیها مستقر کردهاند و به هر فرد که مشکوک شوند، از او انگشتنگاری میکنند. شماری از نظامیان پیشین و کارکنان دولت سابق نیز از همین طریق شناسایی و بازداشت شدهاند.
در نظام جمهوریت که تحت حمایت کشورهای غربی قرار داشت، شماری از ساکنان پنجشیر مناصب مهم نظامی و غیرنظامی داشتند که با روی کار آمدن دوباره طالبان، افغانستان را ترک کردند. بسیاری از نظامیان پیشین هم از ترس طالبان به زادگاهشان پنجشیر سفر نمیکنند. طالبان املاک این افراد را تصاحب و آنها را یا به زندان و قرارگاه نظامی تبدیل کردهاند یا خود در آن خانهها ساکن شدهاند.
یک منبع آگاه در پنجشیر به ایندیپندنت فارسی گفت که طالبان صدها پاسگاه و ایستبازرسی در این استان ایجاد کردهاند تا جلو فعالیت جبهههای نظامی مخالف از جمله جبهه مقاومت ملی را بگیرند. حضور پر شمار نیروهای طالبان باعث شده است ساکنان پنجشیر همواره در ترس و هراس زندگی کنند.
عکس از خبرگزاری باختر
در حالی که طالبان و گردشگران خارجی برای تفریح و سیاحت آزادانه به این منطقه سرسبز و تفریحگاههای آن رفتوآمد میکنند، محدودیت و فشار بر اهالی و ساکنان پنجشیر با وجود گذشت دو سال از عمر حکومت طالبان، همچنان زیاد است.
پنجشیر در فاصله ۱۲۰ کیلومتری شهر کابل قرار دارد و دور تا دور آن را کوههایی با قلههای بلند که ارتفاع آنها به سه هزار متر هم میرسد، فرا گرفته است. در دوران حکومت پیشین، ساکنان کابل روزهای تعطیل برای تفریح به پنجشیر میرفتند اما در دوران طالبان، از تعداد این سفرها بسیار کاسته شده است.
پس از جنگهای داخلی دهه ۹۰ میلادی در افغانستان، گروه طالبان به رهبری ملا عمر در قندهار شکل گرفت. طالبان با بهرهگیری از خلا قدرت ایجادشده در حکومت مجاهدین، بخشهای زیادی از جغرافیایی افغانستان را تصرف کنند، اما با وجود لشکرکشیهای مکرر نتوانستند پنجشیر را از فرمانده احمد شاه مسعود بگیرند.
این گروه سرانجام در اوت ۲۰۲۱ از زمین و هوا به پنجشیر حمله کرد و توانست این استان را به کنترل درآورد. ظرفیت نظامی نیروهای مخالف این روزهای طالبان در پنجشیر به هیچ عنوان با دوران حیات فرمانده احمد شاه مسعود قابلمقایسه نیست. او توانسته بود پنجشیر را به یک دژ مستحکم نظامی نفوذناپذیر در مقابل حملات طالبان تبدیل کند و چراغ مقاومت در پنجشیر را روشن نگه دارد و هر حمله طالبان برای ورود به پنجشیر را ناکام بگذارد.
در طول دو دهه جنگ و شورشگری طالبان در افغانستان هم پنجشیر همواره استانی امن بود و طالبان نتوانسته بودند در آن ناامنی ایجاد کنند، اما در اوت ۲۰۲۱ که دوباره بر افغانستان حاکم شدند، لشکرکشیهای گسترده به پنجشیر ترتیب دادند و از آن زمان تاکنون این منطقه را تحت کنترل دارند و حالا این نیروهای طالباناند که برای تفریح به پنجشیر میروند.
سال گذشته شماری از نیروهای طالبان مستقر در پنجشیر یا آنهایی که برای تفریح به آنجا رفته بودند، در آرامگاه احمد شاه مسعود، قهرمان ملی افغانستان، رقص اتن انجام دادند که با موجی از انتقادها مواجه شد.
از: ایندیپندنت